محله آبکوه

محله
منطقه ۱

آبکوه

محله آبکوه به احتمال زیاد باید همان «کاریز لبِ کوهی» نام برده شده در وقف‌نامه گوهرشاد، باشد. زمین‌های این روستا، چون از رودخانه بند گلستان و بازه طلخان مشروب می‌شده، به اراضی آبِ کوهی و بعد‌ها به آبکوه شهرت یافته است. قلعه آبکوه از موقوفات قدیمی آستان قدس رضوی است.

 

محله آبکوه
نخستین موزه وقف کشور؛ مخزن یادگاری‌های بقاع متبرکه
پنجمین روز از دهه کرامت، روز بزرگداشت و تجلیل از امامزادگان و بقاع متبرکه است که با عنوان «امامزادگان، ذخایر معنوی جامعه» در تقویم رسمی کشور نام گذاری شده است. اولین موزه ثبت شده وقفی کشور که در اداره کل اوقاف و امور خیریه استان خراسان رضوی واقع شده، از چهار سال گذشته به جمع آوری، مرمت و نگهداری اشیای امامزادگان بقاع متبرکه خراسان همت گمارده و به جمع‌آوری وتکریم آنچه از دل وقف و نذرهای مردم برآمده، پرداخته است. این اشیا شامل چراغدان، شمعدان، گلاب‌دان می‌شود.
خانه «خیرات»، ‌محل اتراق زائران
مرحوم نجار، خانه خیرات ‌را برای رفاه حال مسافران ساخته و وقف اسکان مسافران و رهگذران کرده بود. خیرات به‌طور تقریبی حالت مسافرخانه‌های بین‌راهی کنونی را داشت، اما برای استفاده از آن کسی وجهی پرداخت نمی‌کرد. در آن ایام که از وسایل نقلیه امروزی خبری نبود و رهگذران بیشتر با پای پیاده یا با چهارپا از نقطه‌ای به نقطه دیگر رفت‌وآمد می‌کردند.
شهید غلامرضا قدسی؛ دومین شهید مشهد
شهید‌غلامرضا قدسی به‌عنوان دومین شهید مشهد و اولین شهید محله آبکوه است. او در نخستین راهپیمایی‌های مشهد علیه رژیم، پیش‌قراول گروه بود و شجاعتی مثال‌زدنی داشت. زمان حکومت‌نظامی و حتی ساعات شلوغی خیابان‌ها که خیلی‌ها جرئت نصب اعلامیه بر دیوارها یا توزیع آن را نداشتند، راهی کوچه‌ها می‌شد و این کار را انجام می‌داد. شهید قدسی روز ۲۶‌آبان سال‌‌۱۳۵۷ در تظاهرات چهارراه شهدا، با تیری که به سرش شلیک شد، به مقام والای شهادت رسید.
«چهاربرجی» 400 ساله آبکوه
ساکنان نخستین قلعه آبکوه، کشاورزانی بوده اند که مأموران آستان قدس رضوی، آن ها را از ولایات اطراف می آوردند تا روی زمین های آستانه کار کنند. در این میان آستانه مقرر می کند که مردم در ازای سرپناه و کشت در زمین‌ها هر ساله یک دهم محصول برداشتی خود را به آستانه بدهند.
آبکوه 8؛ خیابان فرهنگی
طبق گفته اهالی، کوچه آبکوه8 واقع در محله کلاهدوز در گذشته، معبر باریک و کم‌عرضی بوده و محدوده مسکونی محسوب می‌شده است. در حیاط خانه‌ها درختان میوه و تاک‌های انگور وجود داشته است. در نبش خیابان نیز باغی از گل رز قرار داشته که در دهه50 جای خود را به ساختمان‌ها داده است. اکنون در این راسته خیابان علاوه‌بر مجتمع پزشکان ویژه بانوان، مرکز مشاوره و روان‌شناسی، سالن مطالعه و سایر مغازه‌ها، آنچه بیشتر به چشم می‌خورد وجود فرش‌فروشی‌ها در تعداد زیاد است.
تأکید بر بازآفرینی «حمام کهنه»
اعضای دفتر تسهیلگری محله آبکوه و سعدآباد با همراهی کارشناسان اداره میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشکری استان و همچنین معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان از محله آبکوه بازدید کردند.
 کنده‌های پرنقش و نگار در دست‌ نجار محله آبکوه
محمدرضا محمدجانی سمنگانی می‌گوید: ابزار و آلات این حرفه قیمت گرانی دارد. از طرف دیگر بیشتر کار ما با چوب روسی است که آن را هم باید با مبلغ گرانی خرید. در کشور ما کمبود چوب است و گرانی چوب بیداد می‌کند. متأسفانه پالت که ضایعات کارخانجات محسوب می‌شود در چوب‌فروشی‌ها با قیمت بسیاری به فروش می‌رسد و هیچ نظارتی بر این موضوع نیست. کرونا نیز بر شغل ما تأثیر منفی گذاشت زیرا بخش مهمی از تزیین مجالس و رستوران‌ها برعهده ماست که در محدودیت‌ها تعطیل شده و کمتر به ما سفارش داده شد.