نگاهی به گزارش ادبی و فراموش‌شده قرن نهم از یادگار تاریخی گوهرشادبیگم

سیدسعید طباطبایی‌نایینی در سال ۱۳۳۲ خورشیدی تصمیم می‌گیرد باقیات‌صالحاتی از خود به‌جا بگذارد و نخستین گزینه‌اش، ایجاد یک کتابخانه است.

حاج میرزا محمدرضا مستوفی‌سبزواری که همگان او را به مستشارالملک می‌شناسند از بزرگ‌ترین واقفان حرم امام رضا(ع) است.

درِ سرداب حضرت رضا (ع) از دیرباز بسته شده و شاید به تعداد انگشتان ۲ دست از رجال و سیاسیون موفق به دیدار سرداب شده‌اند.

الله وردی‌خان، از ارامنه گرجستان بود و پس از اینکه به اسارت درآمد، چندبار فروخته و عاقبت به جرگه غلامان شاه‌تهماسب یکم وارد شد و اینجا بود که به اسلام گروید و از سپهسالاران و رجال سیاسی شد.

امروزه فقط یکی از آن سقاخانه‌های قدیمی، یعنی سقاخانه مشهور به «اسماعیل‌طلایی» باقی مانده است، اما دست‌کم تا اواخر دوره قاجار، حرم رضوی سقاخانه‌های متعددی داشته است.

مرحوم آفرنده ساخت گنبد جدید را با دو پوشش بتنی به اجرا درآورد. بتن‌ریزی پوسته رویین گنبد به مدت دوازده شبانه‌روز طول کشید تا با ناوه بتن ریختند و تمام شد.

یکی از عکس‌های ماری تِرِز اولنس دو شوتن، تصویری است از گنبد و گلدسته طلا که از ضلع شرق و رو به غرب، از فراز سرای «وزیرنظام» گرفته شده است.

در این گزارش مروری شده بر موقوفه‌های حرم مطهر رضوی که بخشی از مصارفشان برای عزاداری در ماه‌های محرم و صفر درنظر گرفته شده است.

صاحب کفشداری شماره ۸ حرم امام رضا(ع) مردی هندی بوده که همراه گروهی گردشگر به مشهد آمده بود اما دل‌شیفته این شهر شده و جهانگردی را کنار گذاشته بود.