نقش‌و‌نگار پارچه‌های تعبدی، زیر سایه ترافیک 
حکایت کتیبههای ۴۰۰ ساله علیرضا عباسی در حرم امام رضا(ع) 
نقش‌و‌نگار پارچه‌های تعبدی، زیر سایه ترافیک
نیلوفر جعفرزاده| کوچه و پس کوچه‌های منطقه ۲ در بسیاری از محله‌ها یادگار دوران عکس‌های سیاه و سفیدی است که برای جوانان این دوره و زمان باقی مانده است و شاید با کمی حس «کهن گرایی» از لابه‌لای خشت‌های آن هم بتوان لذت برد. در این میان باید گفت منطقه ۲ شهرداری مشهد محلات قدیمی بسیاری را در خود جای داده است که این‌بار ما به سراغ محله حسین‌باشی و خیابان تعبدی می‌رویم.
شاید در اولین لحظه با شنیدن نام خیابان تعبدی یاد پارچه و قواره و پرده فروشی‌هایی بیفتید که قسمت عظیمی از این خیابان را به خود اختصاص داده‌اند، پارچه‌ها و پرده‌های رنگی که خانواده‌ها را به سوی خود می‌کشد تا رنگ را میهمان منازلشان کند. زن و مرد، دختر و پسر این خیابان را بالا و پایین می‌روند؛ فروشندگانی که سال هاست انگشتانشان با متر و قیچی خو گرفته است؛ مغازه‌هایی که این روز‌ها بزرگ‌تر شده‌اند و با نمایی زیبا و مدرن جلوه‌نمایی می‌کنند از دکان‌ها و حجره‌های قدیمی فاصله گرفته و به سلیقه خریداران این روزگار درآمده است و... همه آن چیزی است که در ورود به خیابان تعبدی می‌توان پیدا کرد. سری به این خیابان و مردم محلش می‌زنیم.
۳۲ سال سکونت در این محله
زنگ در را که می‌زنیم پیرزنی با چادر‌سفید جلوی در حاضر می‌شود. از او راجع به محله و مسائلش که می‌پرسیم، می‌گوید: «از ۳۲ سال پیش در این محله سکونت داریم، ابتدا همسایه‌ها بیشتر بودند و بافت به این شکل نبود، اما از همان موقع هم نام این خیابان تعبدی بود. در این خیابان مغازه‌های قصابی، نانوایی، آهنگری و... وجود داشت که به مرور زمان پارچه فروشی‌ها جایگزین آن شدند و تعداد همسایگانمان نیز کمتر شده است.» حاج‌خانم در ادامه عنوان می‌کند: «این محله با وجود مشاغلی که این روز‌ها در این بیشتر از قبل شده امن است ومزاحمتی برای ما و دیگر ساکنان به وجود نمی‌آید.»
ابتدا پارچه فروشی داشتیم و پرده هم در کنار آن می‌فروختیم، اما حالا فقط کار فروش پرده را انجام می‌دهیم
نیاز به بررسی و بازدید میدانی برای حل این مشکل وجود دارد
مدیر عامل سازمان حمل و نقل ترافیک شهرداری مشهد در پاسخ به مشکل ترافیک خیابان تعبدی می‌گوید: «تغییر مسیر از شمال به جنوب سبب تداخل با ماشین‌هایی که از سمت میدان توحید به چهاراره میدان بار در رفت و آمد هستند، می‌شوند به این دلیل این امر امکان پذیر نیست.» سید مهدی امامی میبدی با بیان راهکار‌های مختلف معضل ترافیک بیان می‌کند: «ایجاد چراغ‌های سیستم فرماندهی، ایجاد محدودیت‌های پارکینگی، یک طرفه کردن معابر، محدودیت‌های گردشی و... از جمله راهکار‌های حل این مشکل است.»
وی با اشاره به این موضوع که با پلاک‌گذاری روزانه ۳۰۰ تا ۴۰۰ماشین در سطح شهر مشهد نیاز به ۲ کیلومتر فضای پارک است، می‌افزاید: «در حال حاضر نمی‌توان راه‌حل قطعی برای ترافیک خیابان تعبدی ارائه کرد و به بررسی و بازدید میدانی و نظر کارشناسانه در این زمینه نیاز است که با درخواست شهروندان باید رسیدگی‌های لازم صورت بگیرد.» در پایان شهرآرا محله امیدوار است که مسئولان برای حل مشکل ترافیکی خیابان تعبدی اقدام کنند.
نبود پارکینگ و بروز مشکلات برای کسبه خیابان تعبدی
شریف مشهدی مردی است که سن و سال زیادی ندارد، اما حرف هایش نشان دهنده تجارب اوست. وی می‌گوید: «شاید دومین یا سومین کاسبی بودم که در این خیابان مشغول به کار فروش پرده و پارچه شدم، ۱۳ سال است که کاسب هستم و با همسایگان و همکارانم در ارتباط هستیم.»
وی در ادامه بیان می‌کند: «ابتدا پارچه فروشی داشتیم و پرده هم در کنار آن می‌فروختیم، اما به‌مرور زمان و در حال حاضر به صورت تخصصی فقط کار فروش پرده را انجام می‌دهیم که به دلیل شلوغی محله هم با مشکلاتی همچون دزدی مواجه نیستیم.» این کاسب محله حسین‌باشی عنوان می‌کند: «۸۰ درصد خریداران خانم‌ها هستند و آقایان بیشتر در هنگام تسویه‌حساب با ما مواجه می‌شوند، اما به دلیل وضعیت فعلی حاکم بر بازار، فروش رونق زیادی ندارد.» مشهدی در پایان افزود: «مهم‌ترین مشکل این منطقه نبود پارکینگ است که این برای کسبه مشکلات زیادی ایجاد می‌کند و گاهی در تعداد مشتریانی که برای خرید می‌آیند نیز تاثیرگذار است.»
۱۶سال خرید پارچه از خیابان تعبدی
فاطمه جمال نائینی یکی از خریداران پروپاقرص پارچه از این خیابان است که محل سکونتش در محله وکیل‌آباد است. این خانم خانه‌دار که همراه با دخترش پشت شیشه مغازه پارچه‌فروشی ایستاده است بیان می‌کند: «این خیابان به پرده و ملحفه و پارچه لباسی معروف است، من ۱۶سال است که از این خیابان خرید می‌کنم.»
او می‌گوید: «تنوع و کیفیت و قیمت مناسب اجناس در این محله سبب می‌شود که دوباره به اینجا مراجعه کنم البته مغازه‌های پارچه فروشی نسبت به گذشته کمتر شده است.» نائینی بیشترین مشکل خود را در این محله نبود پارکینگ و صرف وقت زیاد برای پیدا کردن جای پارک عنوان می‌کند.
تغییر مسیر خیابان سبب ترافیک است
سراغ کسبه دیگری در این محله می‌رویم که تاکنون شغل خود را به‌فروش پرده و پارچه تغییر نداده است و همچنان به کرایه‌دادن ظروف ادامه داده است. رضا شهیدی صاحب این مغازه و ۵۰ سال در حال فعالیت در این شغل است. او بیان می‌کند: «از ابتدا نام این خیابان تعبدی بود و این به دلیل سکونت دکتر تعبدی در انتهای این خیابان بوده است.»
وی می‌گوید: «ابتدا چند پارچه‌فروشی در این خیابان بود، اما از ۱۵ سال پیش تا کنون افزایش پیدا کرد تا امروز که این خیابان به این نام معروف شده است و بیشتر مردم به این بهانه به این قسمت از شهر می‌آیند.» شهیدی اذعان می‌دارد: «بیشترین مشکل این خیابان ترافیک آن است، در گذشته مسیر رفت و آمد ماشین‌ها از شمال به جنوب بود، اما اکنون از جنوب به شمال تبدیل شده است و این وضعیت ترافیک را تشدید کرده است، علت بعدی ترافیک نیز مسدودکردن میانه و وسط خیابان شهید قرنی است.» او می‌افزاید: «ما به‌صورت حضوری و مکاتبه‌ای با شهرداری و سازمان ترافیک در ارتباط بودیم، اما پاسخگوی ما نبوده‌اند و برای بهبود این وضعیت نیز اقدامی صورت نگرفته است.»
کسی به ملک مخروبه این خیابان توجهی ندارد
سراغ حاج فضل‌ا... مهری می‌رویم، پیرمردی که به عصایش تکیه داده و جلوی مغازه اش نشسته است و شاید گاه‌گداری به ۲۳ سالی که در این خیابان مغازه داشته و عمر گذرانده می‌اندیشد. او می‌گوید: «جزو اولین مغازه‌های فرش دست‌باف در این خیابان بودم و تا حالا نیز در کنار دیگر کسبه در این خیابان در حال کسب‌و‌کار هستم.»
وی درباره مشکلاتی که در این خیابان وجود دارد بیان می‌کند: «۲ سال است که ملکی در این خیابان خراب شده و تصویر نازیبایی را به این قسمت از خیابان داده است، اما کسی به آن توجهی ندارد.»
حاج آقا فضل‌ا... در ادامه عنوان می‌کند: «قیمت زیاد تجاری و نبود پارکینگ در این محله نیز از دیگر مشکلات ماست که تا کنون اقدامی برای آن صورت نگرفته است.»
*این گزارش شنبه ۶ آبان ۱۳۹۱ در شماره ۲۸ شهرآرامحله منطقه دو منتشر شده است.
لینک کوتاه
آوا و نمــــــای شهر
