روس‌ها

گزارشی از سفر عین‌السلطنه قاجاری به خراسان
عین‌السلطنه در توصیف مشهد می‌نویسد: مشهد شهر کوچکی نیست. بازارش معمور و رو به ترقی و آبادی است. ترک‌ها خانه‌های خوب ساخته و می‌سازند. تجارت روس از راه عشق‌آباد رواج دارد. قونسول روس و انگلیس عمارت و باغ عالی دارند.
خشک‌سالی و قحطی مشهد در جنگ جهانی اول
بین سال‌های ۱۲۹۴ تا ۱۲۹۷ در اوج جنگ جهانی انگلیسی‌ها در ایران قحطی هدفمند و مصنوعی ایجاد کردند که در خلال آن، جمعیت ایران تقریبا نصف شد و ۸ میلیون ایرانی به کام مرگ فرستاده شدند.
کینیاز دابیژا؛ متهم ردیف اول به توپ بستن حرم امام رضا(ع)
سرکنسول روسیه تزاری در مشهد در ۱۱ فروردین ۱۲۹۱ خورشیدی فرمان به توپ بستن حرم مطهر رضوی را صادر کرد و اقدام جنون‌آمیز وی در سرکوب مردم و هتک حرمت اماکن مقدسه، در تاریخ ایران ثبت شد.
«درویش‌علی»؛ شاهدی از دوران ورود روس‌ها به مشهد
اهالی محله، درویش‌علی صدایش می‌کنند. متولد ۱۳۰۴ در مهرآباد است و از واقعه مسجدگوهرشاد تا ورود روس‌ها به مشهد الرضا(ع) خاطره بسیاری از محله دارد. درویش‌علی یک شاهد زنده از عصری تاریخی است.
بیگانه‌ستیزی مشهدی‌ها در «نهضت قهوه و عسل»
روزنامه «نوبهار» مورخ ۱۹ دی‌ماه سال ۱۲۸۹ خورشیدی گزارش داده است که مردم در مجالس تعزیه اباعبدالله به‌جای قند و چای، قهوه با عسل می‌نوشیدند. مردم حتی در خلوت خود هم به این موضوع پایبند و از چای و قند روی‌گردان بودند.
گرسنگان مشهد در دوران اشغال سازمان‌دار شدند!
حدود ۸۳‌سال پیش هوای سرد مشهد تن بی‌خانمان‌های بسیاری را می‌لرزاند و حضور قوای سرخ هم هر‌روز بر تعداد گرسنگان شهر می‌افزود، آن‌چنان‌که نیکوکاران شهر در پی ایجاد سقفی برای مردم بی‌پناه شهر شدند.
آغاز قحطی و بلوای نان در آذرماه ۱۳۲۱ مشهد
دیهیمی در آخر نامه‌اش می‌نویسد: اهالی محترم خراسان می‌توانند با نهایت اطمینان امیدوار باشند که ارزاق آنها از هر‌حیث تا سر خرمن نو تأمین است و هیچ پیشامدی این وضعیت را نمی‌تواند تغییر دهد.