
فضاآرایی شهر با المانهای مفهومی به بخشی از سنت استقبال از بهار تبدیل شده است. این رسم زیبا سالهاست به کوشش شهرداری بهعنوان متولی زیباسازی شهر برگزار میشود و هم مشهدیها و هم زائرانی که در بهار به مشهد میآیند، منتظرند ببینند امسال میدانها و خیابانها چگونه زیبا میشود. همزمانی بهار طبیعت و بهار قرآن این انتظار را ایجاد میکند که امسال المانهایی متفاوت ببینیم.
در منطقه ثامن تعداد نمادهایی که سالهاست در مسیرهای زیارتی ماندگار شدهاند، زیاد است. نمادهایی مانند «پنجره فولاد» در بولوار رضوان، «در خدمت زائر» در رهباغ سلام، «قفلساز» در گذر تاریخی عیدگاه، «آهو و پسربچه» در چهارراه شهیدنوابصفوی، «در خدمت مادر» در خیابان شیرازی و «سقا» در میدان بیتالمقدس تعدادی از آنها هستند. ماندگاری این نمادها آنها را به بخشی از هویت مسیر تبدیل کرده و چشم مجاوران و زائرانی که زیاد به مشهد میآیند، به دیدنشان عادت کرده است.
سیدحسین محمدی که همیشه مسیر پایینخیابان را برای عرض ارادت به امامرضا (ع) انتخاب میکند، میگوید: از وقتی مجسمه حاجاحمد اقوامشکوهی را در ورودی خیابان شهیدنوابصفوی گذاشتهاند، من کنار این خادم میایستم و به امام (ع) سلام میدهم. وجود این نمادها خیلی اثرگذار است؛ بهخصوص برای نسل جوان.
این پیرمرد خوشصحبت که از خدام قدیمی حرم است، ادامه میدهد: هر وقت از کنار خانوادهای که در چهار راه نواب صفوی رو به حرم ایستادهاند رد میشوم، حس خوبی پیدا میکنم؛ حس زیارت خانوادگی. خیلی وقتها میبینم زائران با آنها عکس میگیرند. این یعنی تأثیرش را گذاشته است.
محمد حمدانی با خانوادهاش از سمنان برای زیارت آمدهاند و در کنار نماد سربازی که در خیابان طبرسی رو به حضرت سلام نظامی میدهد، عکس میگیرند. او میگوید: هربار که به مشهد میآیم و این سرباز را میبینم، یاد دوران سربازی خودم میافتم که در نیشابور بودم و مدام میآمدیم مشهد. این مجسمهها برای مردم حس خوبی دارد.
زهرا نعمتی، همسر محمدآقا، میگوید: این مجسمهها خوب است، بهخصوص برای پیداکردن نشانی در اطراف حرم که زوار گم نشوند، ولی من دوست دارم هرسال که به مشهد میآییم، المانهای جدید هم ببینیم. مثلا این خانههای رنگی که در رهباغ رضوان گذاشتهاند، برای عکس یادگاری از مشهد خیلی قشنگ است. اینطوری میدانیم کدام عکس مال کدام سالی بود که به مشهد سفر کردیم و همهاش شبیه هم نمیشود.
هنوز یک هفتهای تا بهار مانده و بسیاری از المانهایی که قرار است بستر گلهای فصلی باشد، تکمیل نشده، اما باز هم رنگینشدن خیابانها و پیادهروها کاملا مشخص است. سرتاسر بولوار شیرازی پر از گلشده است و مردم با آنها عکس میگیرند.
دوست دارم هرسال که مشهد میآییم، المانهای جدید هم ببینیم. برای عکس یادگاری خیلی قشنگ است
این فضاسازی، برای زائران کشورهای عربی که کمتر از نعمت هوای خوب و بوستانهای پرگل بهرهمند هستند، جذابیت بیشتری دارد. حمید عبدالمعبد در میان قاب گل بولوار شیرازی عکس سلفی میگیرد تا بوی بهار را زودتر از اینکه برگردد به کشورش بفرستد. اصلا فارسی نمیداند و هیچکدام از سؤالهایمان را متوجه نمیشود. فقط نامش را میگوید و با لبخندهایی به پهنای صورت به ما میفهماند که از دیدن این همه گل در مسیر زیارتش خیلی ذوقزده است.
در میدان امربهمعروف و نهیازمنکر کارگران فضای سبز مشغول کاشتن گلهای شببو هستند. خانمی جلو میآید تا یکی از گلدانها را بگیرد، اما مسئول محوطهآرایی فضای سبز میگوید اینها به تعداد است و نمیتواند گلدانی به او بدهد.
رضا حسینپور میگوید: امسال بهعلت سرمای زیاد مراقبت از گلهای فصلی سخت بود و اکنون در مدت کمی که تا نوروز مانده است، باید با سرعت زیاد همه گلها را در فضاهای مشخصشده بکاریم، اما بعضی مردم میآیند و با اصرار میخواهند گل بگیرند. اگر ببرند خانه، زود خشک میشود، اما وقتی در فضای شهری کاشته شود، زیباییاش برای همه مردم است.
از المانهای پر از گل که بگذریم، چند المان هم امسال به منطقه اضافه میشوند که هنوز از آنها رونمایی نشده است. المان شیخبهایی و گذر پیرغلامان جزو نمادهای فاخری هستند که قرار است برای سال نو در رهباغ رضوان و رهباغ حضرتزهرا (س) جانمایی و نصب شوند.
المانهای مناسبتی هم امسال در منطقه دیده میشوند. «هلال ماه» در میدان بیتالمقدس، «هلال شکسته» در میدان طبرسی و چهارراه شهدا و همچنین نمادهایی با نام مبارک حضرتعلی (ع) در چندین رهباغ و میدان در آستانه شبهای قدر مهمان منطقه خواهند شد.
* این گزارش پنجشنبه ۲۳ اسفندماه ۱۴۰۳ در شماره ۵۸۶ شهرآرامحله منطقه ثامن چاپ شده است.