کوچه های مشهد

کوچه دانشگاه17 یکی از کوچه‌های قدیمی منطقه یک است که به نام شهید سعید عماد تابلو خورده است. کوچه‌ای به نسبت طولانی با درختانی سربه فلک کشیده و پیر. چیزی که در این کوچه بیشتر به چشم می‌آید، خانه‌هایی آجری با نمایی کهنه و در و پنجره‌های چوبی و البته متروکه است. به گفته ساکنان قدیمی محله زمین‌های این محدوده بیشتر ملکی است که در سند‌‌های رسمی به‌عنوان زمین‌های باغ منبع ثبت شده است.

خیابان اقدسیه یکی از معابر پررفت و آمد منطقه12 به حساب می‌آید، شاید اصلی‌ترین علت آن وجود شهرک صنوف آلاینده‌ای باشد که در ابتدای خیابان اقدسیه جانمایی شده و بسیاری از کاربری‌های خدماتی را در خود جای داده‌ است. صنعت ساخت و ساز در 10سال گذشته با سرعت زیادی در این معبر پیش رفته و این موضوع باعث شده است این محدوده با خیابان‌کشی‌های استاندارد شهری، خانه‌های نوساز، فضاهای سبز متعدد، مسیرهای دوچرخه‌سواری و... به‌عنوان یک منطقه نوین شهری شناخته شود.

کوچه بی نام بولوار حجاب را اهالی به اسم های زیادی از قبیل کوچه روبه روی خیابان رازی، کوچه جهاد کشاورزی، کوچه باغ نشاط، کوچه آبی هشتم و همچنین با عنوان یک مجموعه پذیرایی که سرنبش آن قرار دارد، می شناسند. کل این کوچه در دو طرف یک پلاک در نقشه های شهرداری بود که مالک آن یعنی سازمان جهاد کشاورزی معبری را در وسط باز کرده و در اختیار شهرداری گذاشته است و انتهای آن به بولوار امامیه و کوچه امامیه11 می رسد. کوچه قبل از آن با عنوان «حجاب شرقی 1» و کوچه بعد از آن «حجاب 2» نام گذاری شده است.

کوچه حر44 را حالا همه با گاراژها، تعمیرگاه‌ها و صافکاری‌های ابتدای آن می‌شناسند. اما فقط هشت سال است که تعمیرکاران خودرو به این کوچه آمده‌اند. در سال‌های دورتر، اینجا پر از زمین کشاورزی و مزرعه زراعی بوده است. در هر معبری هم شاید دو سه خانه بیشتر پیدا نمی‌شده است. بعد از آن یک کارگاه سنگ نمک اینجا ساخته می‌شود که به گاراژ نمکی معروف بوده است. هشت سال پیش این گاراژ تبدیل به تعمیرگاه می‌شود. نام کوچه حر 44 حالا به نام یکی از شهیدان این منطقه نام‌گذاری شده است، کوچه شهید احمد نجاتی.

خیابان مقداد 25 با این که معبر بزرگ و وسیعی نیست اما کانون فرهنگی کوچکی به حساب می آید که محل تردد بسیاری از دانش آموزان و علاقمندان به هنر است. علاوه بر وجود چند مدرسه و مجموعه آموزشی، کانون فرهنگی تربیتی ادب و هنر و سالن سینما تئاتر مهندس مشکی نیز که هیچ وقت خالی از هنرجو و هنر آموز نیست این محدوده را شلوغ و پر تردد کرده است. خانواده ها و ساکنان این معبر شانس نزدیکی به غالب کانونهای هنری را دارند. علاوه بر این که سالن ورزشی قدس نیز مجاور و همسایه با این خیابان  است.به عبارتی می شود گفت پاتوق های فرهنگی و ورزشی در کنار هم قرار گرفته اند و چیزی برای ساکنان کم نگذاشته‌اند.

کوچه زردی فعلی، نام قدیم کوچه توحید 6است که هنوز هم قدیمی‌ترها آن را به این نام می‌شناسند. این کوچه در محله صاحب الزمان(عج)قرار دارد. از زیبایی‌های این کوچه، وجود خانه‌های آجری قدیمی است که پرسه در آن آدمی را به گذشته‌ها می‌برد .برخی از اهالی می‌گویند یرقان یا زردی در مشهد در دوره قاجار از این کوچه شیوع یافته است به همین دلیل نام زردی روی آن مانده است. دو مسجد احمدی و مسجد جعفری از مساجد قدیمی این کوچه به شمار می‌‌رود.

کوچه آیت‌الله بهجت1 که از 25سال پیش هتل بزرگ الغدیر در آن ساخته شده، سال‌هاست به نام همین هتل در بین مردم شناخته می‌شود؛ کوچه‌ای عریض که بین زائران به‌عنوان میان‌بر پیاده از چهارراه شهدا تا خیابان شهیدکاشانی معروف است. این کوچه محل خانه‌های پانصدمتری و ششصدمتری مشهد در گذشته بود که امروز اندکی از آن‌ها مانده‌است. درست پشت ساختمان همین هتل آب‌انبار قدیمی و خانه تاریخی سبزواری‌ها قرار دارد. متأسفانه خانه که سال1383 ثبت ملی شده‌بود، با شکایت مالک به دیوان عدالت‌اداری از ثبت خارج و در سال1398 تخریب شد، اما همچنان آب‌انبار که ورودی‌اش دیوار شده، موجود است.