کوچه های مشهد

خانه‌باغ‌های خیابان چمران در مشهد نمونه بود
این خیابان بعد از سال 1313 که بیمارستان امام رضا(ع) افتتاح شد پاگرفته و عده‌ای (به‌ویژه پزشکان شهر) آن را برای سکونت برگزیدند. اما امروز از آن بافت مسکونی کمتر اثری باقی است و بیشتر بافتی تجاری به خود گرفته و به بورس لوازم پزشکی تبدیل شده و ترافیک امان همه را بریده است. هنگامی که با کسبه قدیمی خیابان هم‌کلام می‌شویم آن‌هایی که مویی سپید کرده‌اند به یاد دارند که در روزگار گذشته مردم شهر هنگامی که می‌خواستند اوقات فراغتشان را بگذرانند به قهوه‌خانه دور میدان بیمارستان امام رضا(ع) می‌آمدند. حالا جای آن خانه‌ها و مغازه‌های قدیمی و زیبا را داروخانه‌ها و مطب پزشکان گرفته است.
 راسته مشاغل خدماتی
روزگاری در کوچه چمن59 خبری از آسفالت، جوی و جدول نبود و اینجا سراسر باغ‌های بزرگ انگور، توت، سیب و... بود که کوچک‌ترینش شش‌هکتاری بود و میوه بسیاری از میوه‌فروشی‌های شهر از همین باغ‌ها تأمین می‌شد. بعدها در انتهای این کوچه کارگاه‌های کوچک و بزرگ زهتابی، حلاجی، پنبه‌زنی و دباغی راه افتاد که اکنون اثری از آن‌ها نیست.باغ‌های میوه و کارگاه‌های بزرگ صنعتی و سنتی آن دوران در این گذرگاه حالا جایشان را به خانه‌های مسکونی، خراطی، 15مغازه مختلف تعمیرات لوازم خانگی، دوچرخه، کفش و... داده و راسته مشاغل خدماتی را سر و شکل داده است.
 آبادی روی قبرستان «رده»
خیابان شهید بابانظر11 بین ساکنان به خیابان میثم تمار شهره است و پیش از احداث بزرگراه، به رده (میثم شمالی) راه داشته است. برخی از قدیمی‌های ساکن در محله فجر می‌گویند ابتدای این خیابان قبرستانی بوده است که ساکنان این محدوده و روستایی‌های رده اموات خود را آنجا دفن می‌کرده‌اند و قبرستان تا نزدیکی‌های روستای رده هم ادامه داشته‌است. آن‌ها ادعا دارند:ساخت و سازها از اوایل دهه 60 بر روی قبرستان شروع شد. اوایل خدمات کپسول گاز (پیک نیکی) انجام می‌شده است.
«عصاران»‌؛ کوره‌دار مشهدی که هنوز یادش در مطهری‌جنوبی زنده است
کوچه مطهری جنوبی14 به نام شهید ابراهیم مرتضوی پسند مزین است. این کوچه از یک‌سو به خیابان مطهری جنوبی و از طرف دیگر به کوچه باباطاهر ختم می‌شود. به گفته قدیمی‌های این محله، بیش از 50سال پیش بیشتر املاک این کوچه متعلق به فردی به نام عصاران بوده است که از ملاک و کوره‌داران مشهدی به حساب می‌آمده است. نام مطهری شمالی و جنوبی پیش از انقلاب، شاهرخ شمالی و جنوبی بود.
 روستای «سیدعلی» قدیم
خیابان شاهنامه68 از معابر محله چهاربرج و جزو هسته‌های جمعیتی بولوار شاهنامه است. قبل از اینکه ناحیه منفصل توس به فضای شهری الحاق شود، به این محدوده روستای «سید علی» گفته می‌شد. روستایی که 60سال سابقه سکونت دارد و در ابتدا با حضور 10خانوار شکل گرفت. امروز این خیابان 120خانوار جمعیت دارد. این معبر از ابتدا تا انتها آسفالت است و در سال‌های اخیر مورد توجه سازندگان باغ و ویلا قرار گرفته است.
بهادرخان؛‌ کوچه‌ای به نام واقف حسینیه
کوچه بهادرخان در محله عیدگاه، یادگار خاطرات ساکن دست‌ودل‌بازش است؛ کوچه‌ای که براساس گفته‌ احمد نادر، دست‌کم صدسال است که به نام بهادرخان شناخته می‌شود. بر اساس شنیده‌ها، بهادرخان که از ثروتمندان این محله بود ، در این کوچه املاک زیادی داشت. او پیش از فوتش، کاروان‌سرا را وقف ساخت حسینیه کرد. با کمک مالی خیران، ساخت‌وساز در دهه30 شروع شد. این حسینیه به یاد واقفش به نام بهادرخان شناخته می‌شود.
جانبازان 1؛کوچه شهیدان برادران خوش‌قلب طوسی
کوچه جانبازان1 را با نام کوچه شهیدان خوش قلب طوسی می‌شناسند. این کوچه به معابر مهمی از جمله خیابان جانبازان، آخوند خراسانی19 و همچنین رازی متصل است. در میان بافت نوساز و آپارتمان‌های سر به فلک کشیده آن خانه‌های قدیمی هم به چشم می‌خورد. وجود کنسولگری افغانستان و ترکمنستان میزان تردد در این کوچه را افزایش داده است. یکی از مشکلات ساکنان این معبر ترافیک و ازدحام بسیار مراجعان کنسولگری‌هاست که تردد را برای خودروها و حتی عابران پیاده سخت می‌کند.