نخستین ساکنان مشهد چه کسانی بودند؟ 
همسر شهیدتوسلی: ابوحامد انتخاب و افتخار من است 
روضه همدلی در کوچه‌های خیرآباد
روزگاری که کرونا جان عزیزانمان را می‌ستاند و سوگ آنها داشت دلمان را از غصه می‌ترکاند، بیش‌از همیشه به سبک‌کردن بار غم‌هایمان در مجلس سیدالشهدا (ع) نیاز داشتیم، اما در نگاه نخست، ضرورت رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی، چاره‌ای جز تعطیل‌کردن این دورهمی‌های دوست‌داشتنی باقی نگذاشته بود.
آن سوی قضیه برای بانیان این محافل نیز غم‌انگیز بود. نمی‌دانستند با نذر روضه‌های خانگی‌شان که سال‌های سال بود آن را ترک نکرده بودند، چه کنند. برای آنهایی که همه محرم‌های عمرشان را با اشک بر مصیبت‌های اباعبدالله (ع) سپری کرده بودند، محرم بدون روضه و مجلس عزا باورکردنی نبود.
حال و روز اعضای هیئت جان‌نثاران حضرت علی‌اصغر (ع) و اهالی محله خیرآباد از این قرار بود. آنها با عنایت امام‌حسین (ع) در آن روز‌های کرونایی، رسمی را پایه‌گذاری کردند که روضه‌های محرم نه‌تن‌ها تعطیل نشد، بلکه هر سال به‌جای ده شب، هفتاد شب به درازا می‌کشد.
تهدیدی که به فرصت تبدیل شد
حوالی ساعت۱۸ بچه‌های هیئت جان‌نثاران حضرت علی‌اصغر (ع) مسجد بلال، خودشان را به کوچه شیخ صدوق۱۱ رساند‌ه‌اند تا بساط برگزاری روضه را مهیا کنند. چند‌نفرشان در پیاده‌رو صندلی‌ها را می‌چینند، یکی پرچم‌ها را می‌آورد، دیگری قاب عکس شهدا را، پیرمردی هم سطل آب را به دست گرفته است، کوچه را آب‌پاشی می‌کند تا نسیم، عصر تابستان را دلپذیرتر کند. همسایه‌ها یکی پس‌از دیگری برای شرکت در روضه محله، خودشان را می‌رسانند.
دقایقی به شروع برنامه مانده با محسن ثابت، عضو هیئت‌امنای مسجد بلال و هیئت جان‌نثاران که یکی از متولیان برگزاری روضه محله است، هم‌کلام می‌شوم.
او ماجرای برگزاری روضه محله را به زمان کرونا بازمی‌گرداند و می‌گوید: روز‌هایی که بیماری کرونا شایع شد، محدودیت‌هایی به وجود آمد. در‌پی آن، بسیاری از روابط اجتماعی و تجمعات را تحت تأثیر قرار داد. وقتی دیدیم به خاطر شرایط موجود نمی‌توان در محیط سربسته روضه برپا کرد، ایده برگزاری روضه محله به ذهنمان رسید و اینکه مراسم روضه را به فضای باز و به کوچه‌های اطراف مسجد منتقل کنیم. در پیاده‌رو‌ها صندلی‌ها را با فاصله چیدیم و با توسل به خود، اما م‌حسین (ع) کار را شروع کردیم.
دست‌اندرکاران هیئت جان‌نثاران حضرت علی‌اصغر (ع) مسجد بلال آن موقع نمی‌دانستند واکنش مردم چه خواهد بود، اما آنچه را در ادامه اتفاق افتاد، شاید هیچ‌وقت پیش‌بینی نمی‌کردند. آنها قرار بود که این مراسم را فقط برای ده روز برگزار کنند، اما روضه‌ها تا هفتادروز ادامه پیدا کرد و حتی حالا که دیگر بیماری و محدودیتی نیست، همچنان در دو ماه محرم و صفر، مراسم روضه محله پررونق و باشکوه با حضور گرم اهالی برگزار می‌شود.
تبدیل غم بزرگ به کار بزرگ
آقای ثابت از حال و هوای روز‌هایی می‌گوید که روضه محله توانست دغدغه بسیاری از خانواده‌ها را رفع کند؛ «موضوعی که باعث شد ماندگاری و تعداد روز‌های برگزاری مراسم عزاداری افزایش پیدا کند، این بود که افرادی که نذر داشتند در طول ماه محرم و صفر روضه خانگی برگزار کنند به‌سراغمان آمدند و بانی برگزاری مراسم شدند.
با این کار توانستند نذرشان را ادا کنند و روضه را زنده نگه دارند. یک کار خوبی هم که آن موقع انجام می‌شد، این بود که اگر فردی از افراد محله، عزیزی را از دست داده بوده به نیت اموات خود بانی مجلس می‌شد یا اگر یک نفر نذر روضه داشت، مداح و روضه‌خوان جلو درِ خانه آنها می‌نشست و مراسم برگزار می‌شد.»
همه می‌توانند بانی شوند
عضو هیئت‌امنای مسجد بلال در ادامه به یکی دیگر از ویژگی‌های روضه محله اشاره می‌کند و می‌گوید: همه می‌توانند بانی شوند، چه افرادی که اوضاع مالی خوبی ندارند، چه افرادی که فضا و محیط خانه‌شان کوچک است؛ این روضه‌ها فرصتی برای آنهاست.
روضه محله باری بر دوش کسی نمی‌گذارد و هزینه اقتصادی بر کسی تحمیل نمی‌کند
از‌طرفی روضه محله باری بر دوش کسی نمی‌گذارد و هزینه اقتصادی بر کسی تحمیل نمی‌کند. ما برای مداح و سخنران و قاری هزینه‌ای پرداخت نمی‌کنیم. اگر هم پذیرایی صورت بگیرد و سفره‌ای پهن شود، باز با همکاری و همدلی اهالی محله و مسجدی‌های‌هاست.
بخشیدن انگشتر برای برپایی روضه
دقایق کوتاهی پای حرف‌های جلال پاکباز می‌نشینیم که مراسم روضه محله درست جلوِ منزل او و پدرش برگزار می‌شود. او درباره برکات این برنامه به ما می‌گوید: به نظر من، از زمان برگزاری این مراسم، مردم همبستگی و همدلی‌شان با هم بیشتر شده است. همین که هر‌روز کنار هم بنشینند، از مشکلات و ناراحتی‌های هم با‌خبر می‌شوند و برای کمک به هم انگیزه بیشتری پیدا می‌کنند.
درباره تأثیر این هفتاد روز روضه همین بس که خیلی‌ها تا‌به‌حال حاجت گرفته‌اند، کربلا نرفته‌ها کربلا رفتند، بی‌اولاد‌ها به مراد خود رسیدند و چه امر خیر‌هایی سر گرفت که باعث و بانی‌اش همین هم‌نشینی در روضه بوده است.
او توضیح می‌دهد که همه اهل محل به این روضه‌ها عادت کرده‌اند و به آن دلبستگی دارند؛ «چند شب قبل از شروع محرم، یکی از خانم‌ها از من پرسید که امسال هم روضه‌ها برپا می‌شود. من به‌شوخی گفتم نه!
پارسال بدهکاری بالا آورده‌ایم. امسال احتمالا روضه محله پا نمی‌گیرد. آن خانم همان‌جا انگشتر طلایش را درآورد و گفت این حداقل برای دهه اول کفاف می‌دهد؛ فقط تو را به خدا مجلس امام حسین (ع) را تعطیل نکنید. انگشتر را برگرداندم و گفتم شوخی کردم هنوز آن‌قدری داریم که مجلس برگزار شود.»
* این گزارش یکشنبه ۲۴ تیرماه ۱۴۰۳ در شماره ۵۷۶ شهرآرامحله منطقه ۳ و ۴ چاپ شده است.
لینک کوتاه
ارسال نظر
آوا و نمــــــای شهر
