داستان اولین خانم راننده اتوبوس مشهد

نشستن پشت رل و فرمان‌دادن به یک جسم آهنین شاید لذت‌بخش، خسته‌کننده و حتی هیجان‌انگیز باشد، اما وقتی این کار را به عنوان شغل انتخاب می‌کنی حواشی و مسائل جانبی دیگر به نظرت نمی‌آید؛ به‌ویژه اینکه صاحب این شغل یک خانم باشد.

 در تفکر عموم، کار‌های سخت مختص مردان و کار‌های ظریف و سبک‌تر ویژه خانم‌هاست.اما خانم‌هایی هم هستند که پابه‌پای همسرشان در خارج از شهر جوشکاری می‌کنند یا همپای همه اتوبوس‌رانان شهر رانندگی! هم‌رکاب با اولین راننده زن اتوبوس در شهر مشهد می‌شوم تا با خط ۱/۳۸ مسیر خیابان احمدآباد تا تقی‌آباد در محله احمدآباد مشهد را با او به گپ‌وگفت بنشینم.

خانم خاطره هستم

«معصومه پیشخدمت» همان کسی است که سال‌ها پیش به دنبال جابه‌جاکردن تانکر نفت که راننده‌اش همسرش بوده مورد سرزنش او قرار می‌گیرد و سال۶۵ به‌خاطر علاقه زیادی که به رانندگی دارد گواهینامه پایه دو شخصی را دریافت می‌کند.

او از سال۶۹ با عنوان تنها مربی خانم مشهد در آموزشگاه‌های مختلف رانندگی، آموزش می‌دهد تا اینکه در سال۷۰ گواهینامه پایه یک را هم اخذ می‌کند. پیشخدمت که ساکن خیام است، لحظه‌لحظه‌های زندگی را خاطره می‌داند و می‌گوید: نام اصلی من «خانم خاطره» است. او که دختری به همین نام دارد متولد۱۳۳۷ است و تا واپسین سال‌های دبیرستان در رشته انسانی پشت نیمکت‌های چوبی مدرسه به تحصیل مشغول بوده است.

پیشخدمت که علاقه دارد خانم خاطره خطابش کنم، در مورد کارش می‌گوید: فکر می‌کنم کار بزرگی انجام می‌دهم، زیرا جابه‌جا کردن حداقل پانصدو۸۰مسافر در یک نوبت کاری شاید کار مهمی نباشد ولی برای من ارزشمند است. او می‌گوید: من به کارم عشق می‌ورزم و به هیچ کاری جز رانندگی این‌قدر علاقه نشان ندادم و به آن پایبند نبودم. او که کارش مانعی برای انجام وظایف همسری و مادری‌اش نشده در این رابطه می‌گوید: کارم مزاحم زندگی‌ام نیست، حتی زمانی که از خانه بیرون می‌آیم، آب یخ و دارو‌های همسرم را هم آماده روی میز صبحانه می‌گذارم.

از آرایشگری تا رانندگی

از او درباره اینکه چرا شغل دیگری را انتخاب نکرده است، می‌پرسم که می‌گوید: اولین کارم را با یک سالن زیبایی با نام «خاطره» شروع کردم و با تمام وجود زحمت می‌کشیدم تا مشتریانم از من راضی باشند، اما تا چشم روی هم گذاشتم انگار همه ایران آرایشگر شدند! من هم به خاطر اینکه در این کار دست زیاد شد و در نظر آرایشگر‌ها کمیت جای کیفیت را گرفت، هنرم را کنار گذاشتم.

اولین خانمی بودم که به شرکت اتوبوس‌رانی درخواست دادم پیشخدمت از سال۹۰ که برای درخواست رانندگی به اتوبوس‌رانی رفته بود می‌گوید: زمانی‌که متوجه شدم نیرو‌های خانم را هم برای اتوبوس‌رانی جذب می‌کنند، درخواست دادم و به‌خاطر سابقه‌ای که داشتم با درخواست من موافقت کردند. البته شنیده بودم که نیرو‌های خانم دیگری هم قبلا مشغول بودند که هر کدام ۲ یا ۳ ماه بیشتر در این شغل دوام نیاوردند. هم‌محله‌ای راننده ما در رابطه با سابقه رانندگی‌اش می‌گوید: ۲۲سال است که گواهینامه دارم و در این مدت در آموزشگاه‌های مختلف شهر مربی تعلیم رانندگی نیز بوده‌ام؛ خوشبختانه در این سال‌ها حتی یک بار هم تصادف نکرده‌ام.

کارت مربیگری از نیروی انتظامی

او به سال‌های مربیگری‌اش اشاره می‌کند و این‌طور می‌گوید: هنرجویانی داشتم که وقتی به آنها می‌گفتم کلاج را بگیر با دست کلاج  می‌گرفتند یا برای روشن‌کردن ماشین، دنبال سوییچ می‌گشتند، اما طوری به آنها آموزش می‌دادم که وقتی خانم‌سرهنگ حیدری از آنها امتحان می‌گرفت و مهارت آنها را می‌دید، می‌پرسید رفتید پیش خاطره؟همسرم مشوقم شدعصومه‌خانم می‌گوید: همسرم برای من مشوق خوبی بود و توصیه‌ام برای خانم‌ها این است که اگر می‌خواهند وارد این راه شوند باید اخلاق مردانه‌ای داشته باشند  چراکه رانندگی کار سختی است و با کارمندی یا دیگر کار‌های بیرون از خانه متفاوت است؛ خانمی که در این راه قدم می‌گذارد باید به شخصیت خودش که یک زن است و شغلش احترام بگذارد.

این اتوبوس‌ران باتجربه معتقد است رانندگی اسمش کوچک است، اما کار بزرگی است

همسرم مشوقم شد

معصومه‌خانم می‌گوید: همسرم برای من مشوق خوبی بود و توصیه‌ام برای خانم‌ها این است که اگر می‌خواهند وارد این راه شوند باید اخلاق مردانه‌ای داشته باشند چراکه رانندگی کار سختی است و با کارمندی یا دیگر کار‌های بیرون از خانه متفاوت است؛ خانمی که در این راه قدم می‌گذارد باید به شخصیت خودش که یک زن است و شغلش احترام بگذارد.

با رانندگی بد، خانم‌ها را بدنام نکنید

این اتوبوس‌ران باتجربه معتقد است رانندگی اسمش کوچک است، اما کار بزرگی است. او از خانم‌ها انتظار دارد طوری رانندگی کنند که راننده‌های دیگر نگویند، چون خانم است، این‌طور شد. او در مورد اینکه مسافرانش با رانندگی او احساس آرامش دارند، می‌گوید: همه تشکر می‌کنند به‌ویژه خانم‌ها ولی تقریبا همیشه ۲۰ درصد آقایان شکایت دارند.پیشخدمت می‌گوید: همیشه کارم را با حساسیت انجام می‌دهم، چون فکر می‌کنم الگویی برای دیگران هستم. او در پایان به لاین‌های ویژه اتوبوس اشاره و بیان می‌کند: تاکسی‌رانی باید به نیرو‌هایش آموزش بدهد که در این لاین‌ها حرکت نکنند چراکه تردد تاکسی یا حتی ماشین‌های سواری در این مسیرکه اتوبوس‌ها با هشتاد نفر مسافر و با سرعتی بین ۸۰ تا ۱۰۰ کیلومتر درآن  در حال حرکتند، کار اتوبوس‌رانان را سخت‌تر می‌کند.

*این گزارش شنبه ۱۸ شهریور ۱۳۹۱ در شماره ۷۱ شهرآرامحله منطقه ۱ منتشر شده است.