خانه آشتیکنان 
باغ رنگینکمانی عمار حقیقی روی دیوارهای مشهد 
محمدحسن ظفرزاده، ورزشکار نیست، ورزشگاه است!
کریکت، فوتبال، هندبال، کشتی، جودو، تکواندو، کونگ‌فو، موتای، کیوکوشین، مشت زنی، پاورلیفتینگ، آمادگی جسمانی و دفاع شخصی؛ وقتی نام این ورزش‌ها کنار هم می‌آید ممکن است به‌یاد یک مجموعه بزرگ ورزشی بیفتید که چنین ورزش‌هایی در آن صورت می‌گیرد، اما اگر بشنوید که همه این ورزش‌ها در کارنامه یکی از هم‌محله‌ای‌های شما قطار شده و در هرکدامشان هم به‌جایی رسیده چه می‌گویید!
دنبال کردن همه این رشته‌ها در منطقه ۹ شما را فقط و فقط به یک‌نفر می‌رساند؛ محمدحسن ظفرزاده. یک شب زمستانی میهمان خانواده ظفرزاده در محله هاشمیه مشهد شدیم تا با شنیدن زندگی ورزشی محمدحسن، نیم‌نگاهی هم به کارنامه پدر و برادر ورزشکارش داشته باشیم.
هر رشته یک نقطه ظعفم را برطرف می‌کرد
محمدحسن سال ۷۷ ورزش را باهمراهی پدرش شروع کرده؛ «پدرم جودو کار می‌کرد. من هم که همراهش به سالن تمرین می‌رفتم به این ورزش علاقه‌مند شدم و آن را شروع کردم و خوشبختانه زود هم پیشرفت کردم. چیزی نگذشت که در مسابقات استانی سوم شدم و کم‌کم به این فکر افتادم که در کنار جودو رشته‌های دیگر را هم تجربه کنم.»
محمدحسن آن سال‌ها شاگرد باشگاه فجر بوده است ساعت ۱۰ تمرینات جودو تمام می‌شده و نوبت به کونگ‌فوکاران می‌رسیده تا تمرینشان را شروع کنند؛ محمدحسن هم سالن را ترک نمی‌کرده و با آنها تمرین می‌کرده است؛ «در اجرای بعضی فنون جودو مشکل داشتم و حضور در رشته‌های دیگر می‌توانست این نقاط ضعف را از من بگیرد. قبل از این کتاب‌های رزمی را مطالعه می‌کردم و به رشته‌های رزمی علاقه داشتم. این شد که ورزش‌های رزمی را هم ادامه دادم، اولی‌اش همین کونگ‌فو بود و بعد تکواندو.»
اگر هماهنگی بدنی باشد، یادگیری سخت نیست
کمی بعد محمدحسن با تیم هندبال دبیرستان دکترقندی در مسابقات آموزشگاه‌ها شرکت می‌کند و بعدتر کشتی را تجربه می‌کند و موفق می‌شود در این رشته هم نشان‌های طلا، نقره و برنز مسابقات قهرمانی استان خراسان جنوبی و دانشجویان منطقه ۹ کشور را به‌دست بیاورد. گویا این جوان منطقه ما هنوز هم آرام نگرفته که سراغ رشته دیگری هم می‌رود؛ پاورلیفتینگ ورزش دیگری است که این جوان محله ما آن را تجربه کرده است و با یک نشان از مسابقات استانی آن برگشته؛ محمدحسن دارنده مدال برنز خراسان رضوی در دسته ۶۷ کیلوگرم است.
مهم‌ترین بخش هر ورزشی، آمادگی و هماهنگی بدنی است؛ با داشتن آن برای یادگیری تکنیک‌های هر رشته ورزشی مشکلی ندارید
او معتقد است: «بدن آدم که هماهنگ باشد، بخش مهمی از کار صورت گرفته است. مهم‌ترین بخش هر ورزشی، آمادگی و هماهنگی بدنی است؛ با داشتن آن شما مشکل زیادی برای یادگیری بقیه تکنیک‌های هر رشته ورزشی ندارید و خیلی بهتر از کسی که تازه به آن ورزش روی آورده، می‌توانید موفق باشید.» بی‌شک همین تفکر باعث شده که او امروز دان ۲ رشته‌های جودو و دفاع‌شخصی و مربیگری درجه ۲ جودو، درجه ۳ رشته‌های دفاع‌شخصی و آمادگی جسمانی را داشته باشد.
توپ‌زن کریکت و بوکسور مسابقات انتخابی
میان همه ورزش‌هایی که محمدحسن تجربه کرده یکی از بقیه متفاوت‌تر است؛ کریکت. حضور در این ورزش هم ماجرایی دارد؛ «یک مربی پاکستانی به اسم استادمبارک آمده بود مشهد برای تمرین دادن تیم کریکت. من که بدم نمی‌آمد این رشته را هم تجربه کنم، توانستم در آن دوره به‌عنوان توپ‌زن و توپ‌گیر همراه تیم باشم. بعد از آن هرازگاهی به سراغ کریکت می‌روم.»
ظفرزاده ادامه می‌دهد: «در دوران خدمت سربازی مدیریت تربیت‌بدنی پدافند هوایی خاتم‌الانبیا(ص) را عهده‌دار شدم. در همین زمان بود که با عطا علیزاده بوکسور تیم ملی، مشت زنی را شروع کردم و به مسابقات انتخابی تهران راه‌یافتم. در آن مسابقات دوبرد داشتم اما در مسابقه سوم باختم و حذف شدم. این‌طور بود که مشت زنی هم به رشته‌های من اضافه شد.»
توسعه ورزش بر محور دانش
آن‌طور که مدارک تحصیلی نشان می‌دهند، محمدحسن دیپلم کامپیوتر گرفته اما ورزش اجازه ادامه این رشته را از او می‌گیرد و می‌نشاندش سر کلاس‌های تربیت‌بدنی؛ «دوست داشتم ورزش را به‌صورت علمی هم دنبال کنم و با دانش آن را گسترش دهم. این شد که الان دانشجوی کارشناسی مدیریت و برنامه‌ریزی تربیت‌بدنی دانشگاه آزاد بیرجند هستم.»
دارنده نشان های طلا، نقره و برنز مسابقات قهرمانی جودوی خراسان بزرگ، رضوي و جنوبي، دانشگاه آزاد اسلامي و پدافندهوايي ارتش قبل‌تر نشان داده که مرد میدان است، همین است که در این فضا تلاش می‌کند بعضی از دانشجویان را به سمت ورزش بکشاند؛ «با هماهنگی جواد ملکی، دبیر کمیته دفاع‌شخصی فدراسیون جودو و آل‌صادق رئیس کمیته کاتا و عضو هيئت‌رئيسه فدراسيون جودو، کلاس‌های جودو و دفاع‌شخصی را در دانشگاه آزاد اسلامی بیرجند راه‌اندازی کردم که دانشجویان از آن استقبال فراوانی کردند.»
مراقب قدرت ناشی از ورزش باشید
اگر پای حرف این جوان هم‌محله بنشینید و سرانگشتی حساب بکنید، حدود ۱۳ سبک رزمی را دنبال کرده است و فنونی را یاد گرفته که آرزوی خیلی از هم‌سن‌وسالانش بوده است، اما این بلدبودن‌ها هیچ‌گاه باعث‌نشده که او از دایره اخلاق بیرون برود؛ «خیلی‌ها فکر می‌کنند آدم با دانستن خیلی از این فنون می‌تواند دعواگر خوبی باشد و هرکسی را که خواست بزند؛ این درست است که آدم می‌تواند با قدرتی که از ورزش کسب کرده با خیلی‌ها درگیر شود، اما واقعیت این است که قدرت اصلی آنجاست که چشم‌پوشی کنی و از این توانایی جز در میدان ورزش استفاده نکنی.»
هرچه دارم از مربیانم است
مربیگری، موضوع دیگری است که این جوان مشهدی آن را تجربه کرده است. سال‌ها حضور در ورزش و کسب تجربیات علمی و تجربی فراوان او را مربی کادر سپاه امام رضا (ع) خراسان رضوی، باشگاه فرهنگی ورزشی مقاومت خراسان رضوی، کمک مربی تیم نوجوانان و جوانان خراسان رضوی و کمک مربی تیم دانشگاه آزاداسلامی منطقه ۹ در مسابقات کشوری کرده است.
او تاکید دارد که هرچه دارد، از مربی‌هایش است؛ می‌گوید: «استاد اصغر دهقان که خیلی‌ها مثل من شاگردش هستند، یک کارخانه خاموش‌نشدنی تربیت جودوکار است و همین‌طور استادان جواد غضنفری، جواد رجائیان‌فر، طهوری، عباس حسینی و حسن کارکن در جودو، قاسم هندی در بوکس، جواد ملکی و سیدعباس آل‌صادق در دفاع شخصی و مهدی واعظ‌زاده در کونگ‌فوتوا درس‌های بزرگی به من داده‌اند تا من هم چیز‌هایی داشته باشم برای انتقال به نسل بعدی ورزش شهرم.»
پیش از هر چیز جوانمردبودن را یاد می‌دهم
محمدحسن ظفرزاده، مهم‌ترین درسی را که در ورزش آموخته است، فتوت می‌داند و ادامه می‌دهد: «جوانمردی باید سرلوحه کار هر ورزشکاری باشد؛ برای همین به شاگردانم پیش از هرچیزی جوانمردبودن را یاد می‌دهم. در کنارش تأکید می‌کنم که با توانایی‌های خود و تمرین زیاد به موفقیت برسند و هیچ‌گاه به سراغ راه‌های میان‌بر و ناقص نروند. وقتی ورزشکار با این منش بزرگ شود، هرگز فراموش نمی‌کند از کجا آمده است.»
او خاطره جالبی از این ورزش‌های متفاوت هم دارد، می‌گوید: «محمد گروهی، دوست من و عضو ۷۳ کیلویی تیم ملی جودو در مسابقات جهانی قاهره حضور یافته بود. آنجا شهاب‌الدین طهماسبی، عضو تیم ملی دوومیدانی در ماده ۲۰۰ متر، از گروهی می‌پرسد که "ظفرزاده هنوز جودو کار می‌کند" گروهی می‌گوید "آره، تو از کجا می‌شناسی‌اش! " طهماسبی می‌گوید "من چندسالی در باشگاه جاهدشهر شاگردش بودم و زیرنظرش جودو کار می‌کردم.
" وقتی این موضوع را شنیدم خیلی خوشحال شدم.»البته کسان دیگری هم هستند که از این مربی جوان منطقه ما چیز‌هایی یاد گرفته باشند؛ جعفرافشار و محمدجواد خانی، دارندگان مدال طلا در بخش سانشو (مبارزه) ووشو خراسان رضوی، حسن نیکنام، ۸۱ کیلوی تیم ملی جوانان جودو، حسن فدوی، نفر سوم مدعیان تهران و قهرمان جودوی استان، امیرحسین رفیق، دارنده مدال طلا در مسابقات جودو دانشجویان منطقه ۹ کشور و محمدبهرامی، دارنده مدال برنز پایوران سپاه خراسان رضوی از دیگر شاگردان او هستند.
از خودش که بپرسی، خوشحال است مدتی به کسانی تمرین داده که استعداد قهرمانی داشته و توانسته‌اند از این استعداد استفاده کنند و نمونه‌ای هم می‌آورد؛ «سال ۸۵ یا ۸۶ بود که برای مسابقات دانشگاهی رفته بودیم؛ جالب است که شاگردم امیر رفیق که ۹۶ کیلو داشت، در وزن ۱۰۰ کیلوگرم مسابقات جودو منطقه ۹ کشور اول شد، اما خودم در آن مسابقات سوم شدم و این برای من مهم‌تر از هرچیزی بود.»
منطقه ۹ پر از استعداد ورزشی است
کنار همه این‌ها محمدحسن نگاهی هم به محله خود دارد و استعدادهای آنجا را می‌شناسد. او می‌گوید: محله ما استعدادهای خوبی دارد؛ مسعود حاجی‌آخوندزاده که مربی تیم ملی است، از بچه‌های همین منطقه است. اینجا استعدادهای بسیاری دارد مثل احسان فیروزی، محمدعلی گروهی، قنبرعلی قنبری اما متاسفانه امکانات کافی برای جمع کردن این استعدادها نداریم؛ ما مکان برای تمرین نداریم و مجبوریم برای یک تمرین ساده تا دیگر مناطق شهر برویم.»
او در پایان صحبت‌هایش خاطرنشان می‌کند که «ما به‌ظاهر در ورزش استعدادیاب داریم اما واقعیت این است که استعدادهای بچه‌ها خوب تشخیص داده نمی‌شود. خود من چون رشته‌های زیادی را تجربه کرده‌ام تشخیص می‌دهم که هرکدام از شاگردانم برای چه ورزشی استعداد دارند و می‌توانند در چه رشته‌ای موفق باشند؛ برای همین انرژی آنها را در رشته‌های دیگر هدر نمی‌دهم. ای کاش به همه استعدادهای ورزشی این‌گونه نگاه بشود تا پیشرفت ورزش کشور را شاهد باشیم.»
ورزش به زندگی آدم رنگ می‌دهد
احمدآقا پدر فریمانی خانواده هم که دستی به‌آتش داشته، امروز پنجاه‌وپنج‌ساله است، اما ورزش را مثل از خیلی فریمانی‌ها از نوجوانی با کشتی چوخه آغاز کرده؛ «چوخه البته شکل حرفه‌ای نداشت و بیشتر در مراسم محلی اتفاق می‌افتاد. ورزش حرفه‌ای را در نوزده‌سالگی وقتی که سرباز تیپ تربت‌جام لشکر ۷۷ پیروز خراسان بودم با کاراته شروع کردم.»
احمدآقا که او هم در خانواده‌ای ورزشی بزرگ شده، در سی‌سالگی‌اش به جودو می‌رسد؛ بعد‌ها کشتی، وزنه‌برداری و زیبایی‌اندام را هم تجربه می‌کند. او معتقد است که ورزش به زندگی آدم رنگ می‌دهد و می‌گوید: «سال ۷۷ بود که دو پسربچه علاقه‌مند به ورزش را بردم سر تمرین تیم جودو لشکر ۵ نصر. بعد تمرین‌ها در خانه شروع شد و کم‌کم پای بچه‌ها به باشگاه باز شد. محمدعلی دوسه رشته را دنبال کرد، اما محمدحسن حوصله بیشتری داشت و رشته‌های ورزشی زیادی را تجربه کرد.»
ادامه ورزش حوصله می‌خواهد
همان‌طورکه احمدآقا می‌گوید، محمدعلی حوصله برادر کوچک‌تر را نداشته و با درگیرشدن در مسائل کاری، ورزش حرفه‌ای را رها کرده است. پسر سی‌ساله خانواده ظفرزاده می‌گوید: «من تکواندو و جودو را در سطح باشگاهی دنبال می‌کردم.
مقام سوم استان را هم در رشته جودو به‌دست آوردم، در دانشگاه هم رشته دفاع شخصی را پی گرفتم، اما ورزش را آن‌طور که باید ادامه ندادم و بیشتر به دنبال کار رفتم؛ ورزش حرفه‌ای حوصله زیادی می‌خواهد که من نداشتم.»
همین‌هاست که وقتی در خانواده ظفرزاده صحبت از ورزش می‌شود، هم پدر و هم برادر بزرگ‌تر انگشت می‌چرخانند سمت محمدحسن؛ کسی که به تنهایی یک مجموعه ورزشی است و همسایه سربه‌زیر کوچه‌های منطقه ما.
*این گزارش چهارشنبه، ۲۵ بهمن ۹۱ در شماره ۴۳ شهرآرامحله منطقه ۹ چاپ شده است.
لینک کوتاه
آوا و نمــــــای شهر
