نوشته های مرضیه ترابی در سایت مشهد چهره

سرای عزیزالله اُف یکی از قدیمی‌ترین ابنیه اقتصادی شهر مشهد است؛ سرایی که یادگار یهودیانی است که روزگاری در مشهد می‌زیستند و برای مدتی طولانی مکان داد‌و‌ستد‌های کلان در محله پایین‌خیابان مشهد بود.

عکسی از مسجد گوهرشاد در دوره قاجار وجود دارد که در آن، در ضلع جنوبی آن، اتاقکی چوبی به چشم می‌خورد که در‌واقع محل چاه آب مسجد گوهرشاد است؛ چاهی که هنگام بی‌آبی، از ظرفیت آن برای تأمین آب مورد‌نیاز زائران استفاده می‌شده است.

طرق در تاریخ سکونتگاه‌های میان دو رشته‌کوه هزارمسجد و بینالود، حق آب و گل دارد. این روستای کهن، یکی از آبادترین مناطق دشت مشهد بوده است و محل اردوی سلاطین و امرا.

پروژه‌ طراحی ایستگاه در سال‌۱۳۳۴‌کلید خورد و یازده سال بعد در آبان سال‌۱۳۴۵‌ افتتاح شد. برخی مدعی هستند که بنای ایستگاه راه‌آهن مشهد، در زمره بیست بنای بزرگ و تاریخی در آسیا قرار می‌گیرد.

در اسناد قدیمی حکومتی، «امامیه» به‌عنوان روستایی خوش‌آب‌و‌هوا و دارای قنات‌های پرآب ذکر شده است. این روستا در تقسیمات کشوری دوره ناصرالدین‌شاه قاجار، بخشی از بلوک «میان‌ولایت» بود.

استاد مهدی ولائی در تنظیم بیشتر مجلدات فهرست کتاب‌های خطی کتابخانه آستان‌قدس‌رضوی نقش داشت و برخی از آنها را به تنهایی تألیف کرد. این نخستین‌بار بود که با چنین دقتی، کتاب‌های نفیس فهرست می‌شد.

قدیمی‌ترین سندی که در آن نامی از «نوده» به میان آمده، سندی وقفی و متعلق به سال‌ ۱۰۲۲ خورشیدی است. این سند در واقع همان وقف‌نامه مشهور میرزامحسن‌رضوی داماد شاه عباس یکم صفوی است.

«بالاخیابان» مشهد یکی از گذر‌های مشهور و باسابقه است که تا شکل گرفتن محلات جدید بیرون از مرز‌های باروی قدیمی شهر مشهد، گل سرسبد خیابان‌های شهر بود و مکان قدم زدن و تفرج مردم.

«چاهش» روستایی حد‌فاصل «کلاتچه‌بوغا» و حدود مزار خواجه‌ربیع که کال موجود در این منطقه را به اسم آن می‌شناسند و «کال چاییش» یا «کال چاهش» می‌خوانند.

سال‌۱۳۲۸‌خورشیدی؛ اراضی «بجمهن» که با نام «بجمعه» در ذهن مردم مشهد جا افتاده‌بود، در محدوده شهری قرار داشت و با ۲۵۸‌نفر سکنه، منطقه‌ای نسبتا پرجمعیت به حساب می‌آمد.