سرکنسول روسیه تزاری در مشهد در ۱۱ فروردین ۱۲۹۱ خورشیدی فرمان به توپ بستن حرم مطهر رضوی را صادر کرد و اقدام جنونآمیز وی در سرکوب مردم و هتک حرمت اماکن مقدسه، در تاریخ ایران ثبت شد.
سیدجواد ظهیرالاسلام در اوج دوران قحطی بزرگ متولیباشی آستانقدسرضوی شد و یکی از تاریکترین ادوار مدیریتی در اماکن متبرکه است. در این دوره بدهیهای آستانقدس بهصورت تصاعدی افزایش یافت.
مرحوم غفوریفرد تعریف میکرد: یکبار دعوتمان کردند به نخستوزیری برای شام. گفتیم امشب میرویم و شام نخستوزیری میخوریم؛ وقتی موقع توزیع غذا شد، دیدیم یک عدد کتلت و تکهای نان سنگک دادند؛ همین!
میرزا فضلالله وزیرنظام حدود دو سال متولیباشی آستانقدسرضوی بود. او توانست با روشی منطقی و مبتنی بر توسعه سازمانی، دست به ایجاد تغییرات پایدار در آستانقدسرضوی بزند.
بر اساس احادیث شیعه، آشکار کردن راز جنایت به شهادت رساندن امامرضا(ع)، یکی از آخرین وصایای آنحضرت به اباصلت هروی بود. او مأموریت یافت که اجازه ندهد این راز در پس پرده باقی بماند.
ارگ مشهد در دوره نادری بهعنوان پادگان نظامی شهر استفاده میشد و احتمالا در دوره زندیه کاربری خود را با همین شیوه حفظ کرد. با آغاز دوره قاجار، اهمیت ارگ مشهد بیشازپیش مشخص و معلوم شد.
ایوان شمالی صحن نو (آزادی) به ایوان «تلگرافخانه» شهرت دارد. دلیل این نامگذاری، قرار گرفتن تلگرافخانه و سپس مخابرات حرمرضوی در ساختمان مجاور این ایوان بوده است.
ایوان غربی صحن نو (آزادی)، مشهور به ایوان طلای ناصری و ایوان طلای «دارالسعاده»، یکی از مشهورترین ایوانهای حرممطهررضوی است که قدمت ساخت و تزیین آن به دوره قاجار باز میگردد.
گزارشهای مربوط به کمآبیهای سال ۵۵۰ قمری به بعد، مصادف با مرگ سلطان سنجر سلجوقی بود که خراسان به عرصه ترکتازی اقوام ترکمان و غُز تبدیل شد و همین مسئله به زیرساختهای آبی شهر آسیب بنیادی زد.