اسناد موجود نشان میدهد که کوچه «مهرآیین»، در سالهای میانی سده۱۳خورشیدی، مسیری شناختهشده در بین مردم شهر بوده است و قدمتش حداقل به سالهای نخست حکومت قاجارها بر ایران میرسد.
۱۴۳ سال پیش، روسها به این بهانه که پیمان آخال، مرزهای حکومت قاجار را از حملات ترکمانان تکه، مرو و آخال خلاص میکند، شاه قاجار را به بستن آن پیمان تشویق کردند.
از میانه دوره قاجار ، توسعه کشت خشخاش با میدانداری انگلیسیها در مزارع مهرآباد مشهد شروع شد، تا با واسطه عُمال کمپانی یهودی و انگلیسی «ساسون» به بندر شانگهای در چین انتقال یابد.
قدیمیترین نامی که تاکنون در اسناد برای این گذر شناسایی شده مشیر است؛ مشیر براساس اسناد موجود مخفف نام طبیبی به اسم مشیرالدوله بوده که در دهههای ابتدایی قرن ۱۴ در این کوچه سکونت داشته است.
بسیاری از ارادتمندان حضرت آنچه را به نظرشان دارای شأن و ارزش میآمد به مضجع شریف آن امام تقدیم میکردند تا بر آن نصب شود. بعضی از آنها مانند ترنجها، قبههای چهارگوشه ضریح و... همیشگی بودهاند.
دختر خان ده پایین که دل در گرو حاج علی اصغر عبدالجوادی نودهی، خانزاده ده بالا داشت، عاقبت دل به دریا زد و شبانه ترک دیار کرد که ترک یار نکرده باشد. از سبزوار آمد و آمد و آمد تا رسید به مشهد.
کوچه ذوالفقار منشعب از کوچه سرشور یا فرعی شماره۲ خیابان اندرزگوی مشهد، یکی از کوچههای پیچدرپیچ است که انسان از تغییر جهتهای بسیار آن متعجب میشود.