نمی‌توان به‌طور دقیق گفت که از چه زمانی کشیک در فضای حرم شکل گرفت، اما اسناد برجای‌مانده از دوران صفویه نشان می‌دهد که تقریبا از سال۱۰۱۰ قمری، تشکیلات کشیکی برقرار بوده است.
برابر اسناد برجای‌مانده تاریخی، دارالشفای حضرتی مکان‌های مختلفی را در مشهد تجربه کرده و هربار در زمانه‌ای بنا به دلایلی جابه‌جا شده است تا اینکه در سال 59 ساختمان فعلی آن در بست پایین‌خیابان افتتاح شد.
مزرعه گل‌ختمی یا با املای قدیمی‌اش، «گل‌خطمی»، یکی از شناخته‌شده‌ترین مزارع بیرون باروی شرقی مشهد بود که در سال۱۳۴۰ خورشیدی رسما به قسمتی از شهر تبدیل شد و اراضی آن گستردگی زیادی داشت.
شجاع‌السلطنه مردی که برابر تاریخ، ۲۱۴سال پیش در چنین روزی به حکومت خراسان منصوب شد و توانست برای مدتی آرامش را به این دیار بازگرداند؛ زیرا که یکی از خدمات مهم او به مشهد برگرداندن امنیت به شهر بود.
کافی است سر بلند کنی و بر کاشیکاری هفتصد‌ساله مسجد گوهرشاد چشم بدوزی تا در زمان سفر کنی؛ از دوره تیموری به صفوی، از دوره صفوی به قاجار، یا حتی به دوره معاصر بیایی.
غارت ازبک‌ها به حرم امام رضا(ع) آن‌قدر بزرگ بوده است که حتی عده‌ای از مورخان نوشته‌اند که عبدالمؤمن‌خان ازبک پس از خالی‌کردن روضه منوره، دستور می‌دهد سربازانش میل طلای بالای گنبد را هم با خود ببرند.
این ساختمان چندصد ساله‌ی تازه متولد شده، نه تنها با کتاب‌هایش، که با معماری منحصر به فردش حرف برای گفتن دارد؛ انگار می‌گوید، نه فریاد می‌زند، با تک تک آجرهایش.