کمتر کسی است که در هنر سینما و تئاتر مشهد کارکرده باشد و خانواده هنرمند سهیلی را نشناسد. سابقه پسر، پدر، عمو و عموزادهها در سینما و تلویزیون خراسان برمیگردد به دهه ۴۰. آنوقتها که هنوز خانه تئاتر هلالاحمر در خیابان ارگ بسته نشده و محل تمرین علاقهمندان به این هنر بود.
این مکان که نقطه آغاز و یادگاری برای پیشکسوتهاست خیلی زود گوشه و کنار خانواده سهیلی را دربرمیگیرد، طوریکه در سالهای بعد هر کدام بهنوعی در یکی از گرایشهای هنرهفتم روز را شب میکنند.
ما هم این موضوع را بهانه کردیم تا گفتگویی داشته باشیم با امیراطهر سهیلی و همسرش محبوبه سلطانی که کارهای مختلفی را از آنها تا به حال دیدهایم.
امیراطهر سهیلی متولد ۱۳۶۲ است. پدرش حمیدرضا سهیلی و چهار برادرش هرکدام دستی در تئاتر و سینما دارند. گفتنی نیست که چرا و چگونه به این کار علاقهمند شده؛ چراکه از وقتی خود را شناخته در کنار پدر روی صندلی تئاتر جاداشته است.
به همین دلیل بود که خیلی زود جرئت پیداکرد و دوربین به دست گرفت و در ۱۵ سالگی اولین فیلم کوتاهش را ساخت، اما در دانشگاه رشته تحصیلی دیگری را انتخاب کرد. او لیسانس صنایعگاز گرفت، اما بازهم به هنر آبا و اجدادیاش بازگشت.
در جواب ما که میخواهیم بدانیم چرا سالها خارج از حیطه کاری و هنریاش تحصیل کرده، میگوید: در آن سالهایی که داشتم فرمول شیمی و جدول مندلیف را میخواندم هیچگاه گمان نبردم که اشتباه کردهام؛ چراکه در اصل داشتم جور دیگری آدمها را حک میکردم. شخصیتهایی که بعدها در فیلمنامه و فیلمهای من دیده شدند.
برنامه کاری امیراطهر سهیلی به اندازهای پرمحتوا و سنگین است که ناگریز به گوشهای از آن اشاره میکنیم:
وی سابقه کارگردانی در فیلمهای «طرقه»، «یک خیانت منصفانه»، «سمفونی کاغذهای بیخط»، «سوم شخص مفرد»، «مرثیهای برای ژاله و قاتلش»، «چنگالی برای یک کاسه سوپ»، «جنگ و دیگر هیچ»، «سیاهیلشگر»، «صدای پای باد»، «عکسهای یادگاری»، «خاکستری» و مستندهایی همچون «سهپردهای»، «چند هزار پرنده پرواز»، «آسمان به ساعت هشت»، «ادیان» و... را در کارنامه خود دارد.
سهیلی تدوین فیلمهای کوتاهی همچون «جنگ و دیگر هیچ»، «سیاهی لشگر»، «صدای پای باد»، «عکسهای یادگاری»، «خاکستری»، «مخدوم»، «و او دیگر نیامد»، «ماشینها فقط برای خانمها بوق میزنند»، «سیم مفتولی» و... را نیز انجام داده است.
وی مشاور کارگردانی در فیلمهای «لطفا بوق بزنید»، «سوغات فرنگ»، «سیم مفتولی» و دستیار کارگردانی با سعید سهیلی در فیلمهای سینمایی «چارچنگولی»، «غوغا» و با رضا عطاران در «کوچه اقاقیا» را برعهده داشته است، همینطور در چند فیلم دیگر منشیصحنه، تصویربردار و دستیار تصویربردار بوده است.
کار چندان راحتی نیست همه موفقیتهای سهیلی را بیان کردن و تنها گوشهای از آن عبارتست از: هنرمند برگزیده استان در سال ۱۳۸۸، نمایش فیلمهای کوتاه «زندگی» و «جنگ و دیگر هیچ» در دانشگاههای فرانسه، دعوت شده به جشنواره KEY، دعوت فیلم ایران به فرانسه، دعوت به فرانسه در هفته اتمسفر، دریافت عنوان بهترین فیلم در نخستین همنشینی فیلم کوتاه، دریافت عنوان بهترین فیلمنامه، کارگردانی، تدوین و تصویربرداری در هفتمین جشنواره منطقهای سینمای جوان، دریافت عنوان بهترین فیلم در جشنواره فیلم دانشجویی و تقدیر بهترین فیلم، کارگردانی، فیلمنامه، تصویربرداری، تدوین و صدابرداری در هشتمین جشنواره فیلم خراسان رضوی.
همچنین انیمیشن «تنها» و فیلم کوتاه «مرثیهای برای ژاله و قاتلش» و تلهفیلم «یک خیانت منصفانه» جوایز زیاد داخلی و خارجی را از آن خود کردهاست.
لادن یکی از مناطق نوساز و تقریبا در حال رشد مشهد است. هر چند ما در این منطقه شاهد ساختوساز و سروصدای ناشی از آن هستیم، اما در کل محدوده خوبیاست و دوستانی هم که درحال رفتوآمد به دفتر کارمان هستند، از شرایط منطقه راضیاند.
با وجود فرهنگسرای رسانه در پارک لاله شاهد نشستهای خوب هنری در این منطقه هستیم. با این حال هنوز کمبود فضاهای آموزشی در این منطقه احساس میشود و از مسئولان درخواست داریم این فضاها را رونق ببخشند.
«طرقه» بهانهای میشود تا امیراطهر سهیلی و محبوبه سلطانی که او را بهعنوان طراح لباس میشناسیم، بیشتر باهم آشنا شوند و نجوایی دوگانه را چه در هنر بلکه در زندگی شخصیشان ادامه دهند. این زوج موفق در ادامه زندگی مشترک در دوسو کارهای زیادی را انجام میدهند.
سلطانی میگوید: شاید از نظر خیلیها زندگی هنری زوجهای سینمایی ممکن است با مشکلاتی روبهرو شود، اما ما سعیکردیم با دوستی به یکدیگر کمک کنیم. گاهی پیش میآید به دلیل شرایط لوکیشن و فیلمبرداری روزها از هم دور باشیم، اما با این حال زندگی مشترک باعث نشده که از پیشرفت یکدیگر جلوگیری کنیم.
زندگی هنری زوجهای سینمایی ممکن است با مشکلاتی روبهرو شود، اما ما با دوستی به یکدیگر کمک میکنیم
«تیکتاکهای خاکستری»، «پزشک نازنین»، «زندگی به مقدار لازم»، «عاشقستان»، تلهفیلم «کاغذهای خطخطی» و سریال «تلخوشیرین» جزو فیلمهاییاست که سلطانی طراحیلباس را در آن ها بهعهده داشته است. علاوه بر این وی بهصورت محدودتر در «طرقه»، «سمفونی کاغذهای بیخط»، «کاریکاتور»، «به رنگ باران» و «آخرین بازی» ایفای نقش کرده است.
با اینکه محبوبه سلطانی را مدتها بهعنوان بازیگر در فیلمهای مختلفی دیدهایم، اما جالب است که او بازیگری را شغلی بدون محدودیت میداند و از اینکه همیشه با حجاب کامل کار کرده، راضیاست و میگوید: شاید بعضیها نمیتوانند حجاب کامل من را تحمل کنند، اما خودم همیشه از این امر راضی بودهام و به نظرم نه در سینما و نه در هیچ کاری حجاب نمیتواند محدودیت باشد.
از بعد ازدواج با دایرشدن دفتر سینمایی «سیمیافیلم» کارهای مهمی از طرف امیراطهر سهیلی که سمت مدیرعاملی این شرکت فیلمسازی را برعهده دارد، انجام میشود؛ از جلسات هفتگی فیلمنامهنویسی تا ارائه کارهایی که در جشنوارههای مختلف جوایزی را برنده شدهاند. البته نام سهیلی را بهعنوان مدرس فیلمنامه نویسی و در مقام نقد در جاهایی همچون ستون نقد روزنامه خراسان و چندین آموزشگاه هنری معروف دیدهایم.
بعضی چیزها میشنویم که هم برایمان عجیب است و هم دلیلی برای توجیهکردنش نداریم. شاید بتوان گفت در حال حاضر سهیلی با پشتوانه و رزومهکاریاش تنها فردیاست که در مشهد سنگ سنگین فیلمنامه نویسی را به دوش میکشد و با جمعکردن علاقهمندان به این هنر مدتهاست نام شهرش را پا برجا نگهداشته است، اما اینکه چرا امروز فیلمنامههای او مشکل تصویب دارند، حرف دیگری است. کسی که سالها علاقهاش را در این کار نه با مادیات بلکه با عشق مبادله کرده است.
با وجود مشکلات و دغدغههایی که امروز دل این زوج را بهدرد آورده، وقتی از آنها میپرسیم چرا کار در مشهد را رها نکردهاند و مانند بسیاری از هنرمندان بهخاطر شهرت به پایتخت مهاجرت نکردهاند، میگویند: ما به این خاک و به این شهر پایبندیم و به قول معروف سنگر را ترک نمیکنیم حتی اگر ۷۲تن باشیم!
زیادهگویی درباره خانواده سهیلی لازم نیست، همین بس که او و خانوادهاش بهعنوان مهمترین چهرههای هنری در شهر ما سکونت دارند. امروز شرکت «سیمیا فیلم» واقع درخیابان لادن ۱۶ به روی همه علاقهمندان و کسانی که بیهیچ پشتوانهای فقط از روی سواد و استعداد برای به ثمرنشاندن آیندهشان در تلاشند، باز است.
* این گزارش چهارشنبه، ۲۹ آبان ۹۲ در شماره ۷۸ شهرآرامحله منطقه ۹ چاپ شده است.