تربیت قرآنی، فرزندمان را بیمه کرده است 
پاتوق هرساله تعزیهخوانانِ «عاشقـان حرم» محله شاهد است 
تقابل علم‌ها در تعزیه‌خوانی محله طرق
محرم که می‌شود، هرهیئتی مراسم مخصوصی را که در محله شناخته شده است، اجرا می‌کند. از میان هزاران هیئت مذهبی که هرساله خود را برای محرم آماده می‌کنند، بعضی‌هایشان آیین‌های منحصربه‌فردی دارند که برای پیر و جوان جذابیت دارد.
حال اگر بدانید از میان این‌ها هیئتی پیدا شده است که رسم دیرین عزاداری را از همان زمان با خود به همراه داشته و آن را حفظ کرده و به نسل امروز رسانده است، چه احساسی به شما دست می‌دهد؟
دلتان می‌خواهد هرطور شده، خود را به این مراسم برسانید و از نزدیک آن را ببینید. طرق یکی از این محله‌هاست که عزاداری‌اش به سبک تعزیه‌خوانی است و آن را از سال‌های قبل از انقلاب در این محله برگزار می‌کرده است.
عاشورای هرسال، صحنه‌هایی از کربلا با هنر اصیل تعزیه‌خوانی در این محله به نمایش گذاشته می‌شود و از راه چشم، به قلب‌ها نفوذ پیدا می‌کند. اهالی طرق بیش از همه مشتاق شرکت در این برنامه هستند و امسال حدود ۱۰ هزار نفر برای دیدن آن در گلزار شهدای طرق جمع شده بودند.
نقش‌هایی که جزئی از هویت بازیگر می‌شود
عاشورا که می‌شود، اگر به محله طرق پا بگذارید و بعد از دعای ندبه که در بهشت موسی‌بن‌جعفر(ع) معروف به گلزار شهدای طرق برگزار می‌شود، بروید مقابل مسجد شهیدبهشتی فعلی یا قلعه قدیم بایستید، گروهی را می‌بینید که لباس امروزی به تن ندارند و قرار است خود را برای اجرای مراسمی آیینی آماده کنند؛ لباس‌هایی که در تلویزیون و گاهی صحنه‌های تئاتر دیده‌ایم.
لباس‌هایی که ما را به یاد سال ۶۱ قمری می‌اندازد و واقعه‌ای که دهم محرم‌الحرام اتفاق افتاد و نمادی از قرار گرفتن تمام کفر در مقابل تمام اسلام است.
اگرچه این افراد فقط لباس آنها را به تن می‌کنند تا صحنه قیام امام‌حسین (ع) و ظلم سپاه عمرسعد را به نسل امروز نشان دهند، پوشیدنش نیز بر روح و روان آنها اثرگذار است و به همین دلیل است که وقتی کودکی وارد فضای تعزیه می‌شود و نقشی کوتاه به‌عهده می‌گیرد، گویی آن نقش جزئی از هویتش می‌شود و با آن انس می‌گیرد و به‌اصطلاح در دستگاه امام‌حسین (ع) بزرگ می‌شود و گوشش به نوای عاشورایی عادت می‌کند و زبانش، آن را تکرار.
دوستان هم‌محله‌ای، گروه تعزیه‌خوانی تشکیل می‌دهند
تعزیه‌خوانی، تاریخی دیرینه در کشور ما و میان مسلمانان دارد و قدمتش به سال‌های دور برمی‌گردد.
مرحوم حاج‌حسین دشتی که سال‌های قبل از انقلاب جوان بود و ساکن محله طرق فعلی، با جمعی از دوستان خود، گروهی هنری تشکیل می‌دهد و تعزیه‌خوانی را راه‌می‌اندازد و به افراد علاقه‌مند نیز این هنر را آموزش می‌دهد و هرسال این نمایش با تربیت و جذب افراد هنرمند، باشکوه‌تر از قبل برگزار می‌شود.
حاج‌حسین که همیشه نقش شمر را به‌عهده داشته، بین ساکنان و هم‌محله‌ای‌هایش به «حاجی‌شمر» معروف است
حاج‌حسین که همیشه نقش شمر را به‌عهده داشته، بین ساکنان و هم‌محله‌ای‌هایش به «حاجی‌شمر» معروف می‌شود، تا اینکه چهار سال پیش فوت می‌کند و گروه برای دوسال پراکنده می‌شود.
اما یکی از افراد دلسوز گروه به نام غلامرضا کارزاری، اعضای گروه را دورهم جمع می‌کند و با حمایت حاج‌حسین شب‌رنگی که داماد حاج‌حسین دشتی است و برعکس او نقش امام‌حسین (ع) را بازی می‌کند، این گروه چهل‌نفره جانی دوباره می‌گیرد و این وقفه بهتر از پیش جبران می‌شود.
تعزیه‌خوانی ظهر عاشورا کنار بهشت موسی‌بن‌جعفر (ع)
روش برگزاری این مراسم در قدیم به این شکل بود که افراد یا تماشاچیان تعزیه‌خوانی، ابتدای پل طرق جمع می‌شدند. در این مسیر، لشکر یزید را درحالی با اسب و شتر و خیمه‌هایی که داشتند، نشان می‌دادند که کاروان اُسرا را به‌دنبال خود می‌کشیدند.
وقتی روبه‌روی محلی به نام قلعه می‌رسیدند، مراسم شبیه‌خوانی ظهر عاشورا را به نمایش می‌گذاشتند. اکنون نیز تعزیه‌خوانی، با کمی تغییر به همین روش اجرا و نمایش در کنار گلزار شهدای طرق که بهشت موسی‌بن‌جعفر (ع) نام دارد، برگزار می‌شود.
سال‌های گذشته حصاری، نصب می‌شد و افراد در آن محدوده مشخص، صحنه ظهر عاشورا را نمایش می‌دادند که بسیاری از تماشاگران نمایش را نمی‌دیدند، ولی امسال سکویی ۲۰ در ۲۰ برای محل دائمی این برنامه و دیگر اعیاد مذهبی که همین گروه در محله برگزار می‌کنند، ساخته شده است.
علم‌هایی که نشان‌دهنده مفاهیم اسلامی است
در این مراسم، دو علم دیده می‌شود که هرکدام معنای خاصی دارد؛ یکی علم چوبی که نقش‌ونگاری هنری بر آن حک شده و معروف به علم حضرت ابوالفضل (ع) است.
این علم قدمتی دیرینه دارد و برخی علم‌هایی که وجود دارد، حدود ۲۰۰ سال از عمرشان می‌گذرد. دیگری علم جَریده نام دارد؛ همان که به‌صورت صلیبی است و پر‌های مختلفی به رنگ سبز و سفید و قرمز روی آن قرار دارد و در تمام هیئت‌ها حمل می‌شود. رنگ سبز به معنای انتظار است.
رنگ قرمز نشانه انتقام از ظالمان و منتقم الهی است و سفید به معنای صلح‌جویی و صلح‌طلبی مسلمانان است و اینکه آنها به‌دنبال جنگ نیستند. در این مراسم، ابتدا علم حضرت ابوالفضل (ع) مقابل کاروان قرار می‌گیرد و بعد علمِ جریده و پشت این علم‌ها ابتدا یاران و خاندان امام‌حسین (ع) حرکت می‌کنند و پشت سر آنها سپاه عمرسعد قرار می‌گیرد.
به این معنا که در هر صورت لشکریان خدا پیروز میدان هستند و مقامشان والا و برتر است و هرچند به‌ظاهر کشته‌شده باشند، هرگز فراموش نخواهند شد. این حرکت از ابتدای پل طرق به همین شکل دیده می‌شود و مردمی که در مسیر حضور دارند، نظاره‌گر شکوه این مراسم هستند و برخی با همین حرکت ساده ولی پرمعنا، چشم‌هایشان بارانی می‌شود.
۱۷ سال بازی در نقش حضرت ابوالفضل (ع)
علیرضا جهانشاهی، یکی از همان کودکان دیروز است که حالا ۳۷ سال از عمرش می‌گذرد. او پیشینه همکاری هفده‌ساله با این گروه تعزیه‌خوانی را دارد و به تناسب سنش، نقش‌های مختلفی را بازی کرده است؛ ازجمله نقش حضرت ابوالفضل (ع).
جهانشاهی می‌گوید: افراد زیادی در این گروه بودند که حالا بزرگ شده‌اند. از کودک ده، دوازده‌ساله بگیرید تا پیرمرد شصت‌هفتادساله؛ به‌عنوان مثال پسر دوازده ساله خودم در تعزیه‌خوانی، نقش عبدا... بن‌حسن (ع) را بازی می‌کند.
جهانشاهی اثر این حضور را بی‌نظیر توصیف می‌کند و می‌گوید: شاید اگر در این مسیر قرار نمی‌گرفتم، هیچ‌گاه سراغ مداحی نمی‌رفتم، درحالی‌که از دوازده‌سالگی مدح ائمه‌اطهار (ع) را شروع کردم و در حال حاضر ۲۰ سال از آن دوران گذشته است.
* این گزارش سه شنبه، ۵ آبان ۹۴ در شماره ۱۶۷ شهرآرامحله منطقه ۷ چاپ شده است.
لینک کوتاه
آوا و نمــــــای شهر
