این تصویر بسیار مهم و جذاب از صحن عتیق حرمرضوی بوده؛ منحصربهفرد و پر از شواهد تاریخی ناب و متعدد است. اهمیت محتوای این تصویر همین بس که به احتمال زیاد، قدیمیترین تصویری است که کبوتران حرم در آن ثبت شدهاند.
ناصرالدینشاه قاجار، در مجموع، سه بار به مشهد سفر کرد و برای بار سوم، سفرنامه مفصلی نوشت. برای بهبود اوضاع فرمانهایی صادر کرد و دستورهای سفر قبل را نیز با دقتی فراوان ارزیابی و از اجرای آنها مطمئن میشد.
اسناد میگویند که وضع مساعد پرورش گوسفند در خراسان و روابط نزدیک با افغانستان سبب شد کارگران ایرانی این هنر را از مهاجران افغان بیاموزند و بهاینصورت خراسان به یکی از مراکز مهم پوستیندوزی تبدیل شود.
با اتکا به دو شاهد میتوان بیان داشت که آب خیابان در سالهای بعد از دوره صفویه از جمله در دوره افشاریه و حتی در زمان اوج زمامداری نادرشاه، دستکم پس از ورود به صحن عتیق دیگر کیفیت مناسبی نداشت.
مشهور است که زیر این گنبد، سنگاب قدیمی و مشهور «خوارزمشاهی» قرار داشته است که امروزه بهعنوان قدیمیترین سنگاب حرمرضوی در موزه آستانقدس نگهداری میشود.
ظاهرا اجتماع در گورستان، ختم قرآن و توزیع انواع مواد غذایی بهعنوان بخش مهمی از رسم قدیمی چراغبرات برقرار بوده است؛ اما طبق تصویر چادرهای برپا شده در گورستان هم تعدادشان کم نیست.
بررسیها نشان میدهد حیات نهر خیابان مشهد با وجود همه فراز و نشیبهای تاریخی تا پایان دوره قاجار ، تداوم داشته و با وجود خرابیهای فراوان به جزئی ناگسستنی از ساختار آبرسانی شهر تبدیل شده است.