ساعت از ۱۶ گذشته است و هرچه به میدان بسیج نزدیک میشویم، ترافیک هم شدیدتر میشود، بهحدی که ترجیح میدهیم سیصد متر باقیمانده را پیاده برویم تا زودتر برسیم. دلیل این ترافیک هم قرق مسیر منتهی به حرم برای برپایی سفره افطار است.
صدای مجری برنامه از بلندگوها به گوش میرسد؛ صدایی که مردم را بهسمت سفره افطار و مراسم جانبی آن دعوت میکند. وارد خیابان امامرضا (ع) که میشویم، جمعیت زیادی را میبینیم که بهسمت حرم میروند. هرچه جلوتر میرویم، بر تعداد این جمعیت افزوده میشود.
بالاخره به چهارراه دانش میرسیم. سفرههای افطاری در مسیر خط بیآرتی در سه ردیف پهن شده است تا میزبان روزهداران باشد. کمکم وسایل سفره چیده میشود، فلاسکهای چای را هم آماده کردهاند. همهچیز برای برپایی یک سفره افطار مهیاست؛ از کوچک و بزرگ همه کمر همت بستهاند و برای کمککردن آمدهاند.
امسال برای نخستینبار بهمناسبت میلاد با سعادت کریم اهلبیت، امامحسن مجتبی (ع)، سفره افطاری ششکیلومتری در خیابان امامرضا (ع) پهن شد. طبق پیشبینی، قرار بود از ۱۲هزار نفر روزهدار میزبانی شود؛ بیخبر از اینکه سهبرابرونیم این جمعیت، پای این سفرهها اطعام میشوند.
هنوز تا افطار زمان قابلتوجهی باقی مانده است. برنامههای جانبی مانند سرود، همخوانی قرآن، ایستگاههای صلواتی، غرفه کودک و نوجوان و اقدامات فرهنگی در مقابل مهدیه مشهد اجرا میشود. مردم هم در مقابل سن ایستادهاند و تماشا میکنند.
مجری برنامه از مردم میخواهد از ورودیهای درنظرگرفتهشده تردد کنند و در مسیر بیآرتی بر سر سفرهها بنشینند. طبق برنامهریزی، از مهدیه مشهد بهسمت میدان بیتالمقدس، سفره خواهران و از مهدیه بهسمت چهارراه دانش سفره برادران پهن شده است. کمتر از یک ساعت به افطار مانده است. جمعیت آنقدر زیاد میشود که عابران پیاده بهسختی تردد میکنند.
اگر بگوییم جمعیت حاضر با جمعیتی که در روز عاشورا در این معبر میبینید، برابری میکند، اغراق نکردهایم. در چشمبههمزدنی جای نشستن در اطراف سفرهها پر میشود و جمعیتی بیشتر از آنچه پیشبینی شده بود، پای سفرهها مینشینند. کسی فکرش را نمیکرد چند برابر ظرفیت پیشبینیشده در این برنامه شرکت کنند.
نوای دلنشین اذان بلند میشود، هنوز بسیاری از مردم منتظر ایستادهاند، عدهای هم در کنار پیادهرو نشستهاند و برای گرفتن این افطاری متبرک منتظرند. این جمعیت زیاد کار پذیرایی را کُند کرده است. آنقدر وضعیت برای مجریان طرح و خادمان حاضر در این مراسم سخت میشود که تصمیم میگیرند ایستگاههای جانبی خدماترسانی را به توزیع غذا اختصاص دهند، بهطوریکه تا یکربع به هشت بدون آنکه خودشان افطار کنند، پذیرای روزهداران هستند.
محمدرضا صفائی؛ رئیس هیئتهای مذهبی استان خراسانرضوی
باتوجهبه تأکیدات رهبر معظم انقلاب مبنی بر لزوم افطاریدادنهای ساده و بیپیرایه در مساجد و خیابانها، طرح برپایی سفره افطاری در خیابان امامرضا (ع) مطرح و در نهایت در شب میلاد امام حسن مجتبی (ع) اجرا شد. هدف از این طرح، ترویج فرهنگ افطاری ساده و رساندن این پیام است که با یک کار کوچک هم میتوان به همنوعان مهربانی و محبت کرد.
در این سفره افطار، هیئتهای مذهبی، بسیج، کانونهای مساجد، تشکلهای مذهبی، امور مساجد، شهرداری مشهد و فرمانداری مشهد مشارکت کردهاند. این برنامه کموکاستیهایی هم داشت، اما امیدواریم با کسب تجربه از برپایی اولین سفره افطاری در خیابان امامرضا (ع) و بررسی مشکلات و برنامهریزی بیشتر، در سالهای آینده مشابه این مراسم را با وضعیتی بهتر برگزار کنیم.
جلال نبیپور؛ مسئول مراسمات شوراهای هیأت مذهبی
در این مراسم قرار بود از ۱۲ هزار زائر و مجاور بر سر سفره افطار پذیرایی کنیم و ایستگاههایی هم برای پذیرایی زائران و مجاورانی که دیرتر میآیند، داشته باشیم و به آنها غذا بدهیم. حدود ۱۵۰۰ خادم و همچنین هشت گروه شصتنفری متشکل از سازمانها و هیئتها برای کمک آمده بودند، اما جمعیت ۴۰ تا ۴۵ هزار نفری که در زمان افطار حضور داشتند، بیش از تصور ما بود و کار پذیرایی را برایمان سخت کرد.
در واقع آنطور که دوست داشتیم، از مهمانان امامرضا (ع) پذیرایی نشد. حتی مجبور شدیم ایستگاههای بازی کودکان و چایخانه را هم به توزیع غذا اختصاص دهیم. تابهحال در زمینه موکبداری، برپایی سیصد موکب را انجام داده و این کار را تجربه کرده بودیم، اما میخواستیم سفرهداری هم رواج پیدا کند.
در تجربه اول خطاهایی داشتیم که تلاش میکنیم در سالهای آینده آنها را رفع و به بهترین نحو مراسم را برگزار کنیم. علاوه بر سفره افطار، هشت سفر کربلا هم قرعهکشی کردیم که در همان شب برندگان مشخص شدند و قرار شد یکی از خیران به افرادی که قصد سفر با خانوادهشان را دارند، ۱۰ میلیون تومان هم وام دهد.
سیدحسن میرمرتضوی؛ دبیر کمیته حل اختلاف هیئات مذهبی
با هدف توسعه و ترویج فرهنگ سادهزیستی و همدردی با همنوعان نیازمند، همزمان با میلاد باسعادت کریم اهلبیت امام حسن مجتبی (ع)، سفرههای افطاری در گوشهوکنار شهر برپا میشود. امسال هیئتهای مذهبی با وجود سالها سفرهداری، اولین تجربه سفره افطاری در فضای باز با جمعیتی بیش از ۴۰ هزار نفر را داشتند.
در این مراسم که بههمت شهرداری مشهد و فرمانداری برگزار شده بود، تعدادی از هیئتهای مذهبی مانند هیئت امیرالمؤمنان (ع)، هیئت فاطمیه آذربایجانیها و هیئت پیروان دین نبوی کمکهایی داشتند که علاوه بر حضور نیروهای انسانی، تهیه غذا را برعهده گرفته بودند.
استقبال مردم زیاد بود و خادمان مردمی تا حدود ساعت ۲۰ بدون وقفه پذیرایی میکردند. وقتی جمعیت زیاد و پیشبینینشده باشد، بیتردید کموکاستیهایی هم دیده میشود که به یاری خدا در سالهای بعد برطرف خواهد شد.
دکتر فریدرضا صحیزاده؛ رئیس مرکز بهداشت ثامن مشهد
یکی از ویژگیهای ماه مبارک رمضان برگزاری سفرههای افطاری است که در گوشهوکنار شهر پهن میشود. بیشتر این سفرهها در مساجد برپا میشوند و برنامه آنها مشخص است؛ اما هنگامی که قرار است مراسمی مشابه سفره افطار خیابان امامرضا (ع) برگزار شود، بهدلیل اهمیت این مراسم و جمعیت زیادی که قرار است حاضر شوند، ما موظفیم بیشتر نظارت کنیم.
به همین دلیل برای رعایت مسائل بهداشتی در دو نوبت صبح و بعدازظهر بیش از سی نفر از پرسنل مرکز بهداشت ثامن و شماره ۵ برای نظارت، در این معبر در زمان توزیع غذا حضور داشتند. کارشناسان مرکز بهداشت در مراحل مختلف طبخ غذا و شستن سبزیجات حضور و نظارتهای لازم را داشتند.
فاطمه یوسفی؛ زائری از یزد
هر سال برای زیارت به مشهد میآیم، اما اولینبار است که سفره افطار با این سبکوسیاق میبینم. این خیابان بهدلیل همجواری با حرم مطهر رضوی شلوغ است. از طرفی، ما با این تصور برای گرفتن افطاری آمدهایم که تبرک است، پس باید حضور این جمعیت را پیشبینی میکردند تا شرایط بهتری برای مردم فراهم شود. من بهشخصه نتوانستم برای گرفتن غذا بروم، اما ناراحت نیستم، چون برنامههایی که داشتند، حال دلم را خوب کرد و میخواهم همینجا از متولیان برنامه تشکر کنم.
لیلا محمدزاده؛ زائری از تبریز
اولینبار است که در اینجا این سفره افطاری را میبینم. خیلی دوست داشتم برای تبرکش هم که شده است، غذا بگیرم، اما وقتی رفتم اطراف سفرهها دیگر جای نشستن نبود. تاکنون پنجبار به مشهد آمدهام، اما برای یکبار هم غذای نذری نصیبم نشده است.
این سفره افطار از تلویزیون اطلاعرسانی شد و به همین دلیل طبیعی است جمعیت زیادی بیاید. در نتیجه باید پیشبینی جمعیت را میکردند. اگر از شلوغی سفره افطار بگذرم، در مجموع برنامههای خوبی داشتند، بهویژه گروههای سرود بچهها عالی بود. همجواری با حرم امامرضا (ع) و مداحیها حالوهوای معنوی خوبی برایمان داشت.
سمانه خادمی؛ مجاور
همه چیز خوب بود و حالوهوای خوبی را در کنار امامرضا (ع) تجربه کردم. من از فضایمجازی متوجه برگزاری این مراسم شدم، اما فکرش را نمیکردم این جمعیت را در اینجا ببینم. تصورم این بود شاید حدود هفتهشتهزار نفر بیایند. هر چند در صف ایستاده بودم و نتوانستم بر سر سفره افطار بنشینم، اما حضورم در کنار امام مهربانیها و این جشن لحظاتی بهیادماندنی برایم داشت.
* این گزارش سهشنبه ۱۴ فروردینماه ۱۴۰۳ در شماره ۵۶۱ شهرآرامحله منطقه ۷ و ۸ چاپ شده است.