یک ماه است که دوشنبههای محله رازی حال و هوای دیگری دارد. صبح از ساعت ۷ تا پاسی از شب، هشتادنانآور محله، هنر دستشان را در این بازار محلی عرضه میکنند. یک ماهی میشود که در چهار طرف زمین ورزشی فنسکشیشده، مقابل مسجد محله، هر دوشنبه شور و غوغایی برپاست و اهالی از وجود این بازار در محلهشان خرسندند.
در بازار، زیورآلات، دستسازههای پشمی و کاموایی، محصولات چوبی و پارچهای و لباس، اقلام خوراکی مانند ترشیجات، تنقلات و آجیل و خشکبار و میوه و سبزیجات هم به فروش میرسد. نهتنها اهالی محله رازی، بلکه اهالی شریعتی، امامیه و محلههای دیگر مانند الهیه هم به اینجا میآیند و از این بازار خرید میکنند.
همهچیز از هشتماه پیش شروع شد. چند خانم سرپرست خانوار به مسجد میآمدند تا با فروش هنر دستشان ارتزاق کنند. بسیج محله و اعضای شورای اجتماعی محلات وقتی دیدند تعداد نمازگزاران ظهرهای مسجد زیاد نیست و ازسویی برخی شاکی شدند که مسجد فضای مناسبی برای این کار نیست، چارهای اندیشیدند.
محمدحسین غوثی، مسئول ویژه پیگیری این ماجرا از شهرداری منطقه شد و در مسیر دریافت مجوزهای لازم افتاد تا درنهایت توانستند اجازه معاون فرهنگی شهرداری منطقه ۱۰ را برای افتتاح دوشنبهبازار در زمین ورزشی تازهاحداث محله رازی بگیرند.
زهرا ذاکر، نایبرئیس شورای اجتماعی محله، میگوید: با تلاشهای آقای غوثی به نتیجه رسیدیم؛ یک ماه پیش، ابتدا همان چند خانم که هنر دستشان را به مسجد میآوردند، بساط هنرهایشان را در اینجا پهن کردند. از همان روز اول هم استقبال خوب بود و کمکم به تعداد جایگاهها اضافه شد.
حالا از ۹۹ غرفه، هشتادغرفه را واگذار کردهاند و دوشنبه که میشود، بهویژه عصرها مردم بسیاری به بازار میآیند.
فرزانه ناصری، از دیگر اعضای شورای اجتماعی محلات است که برای راهاندازی این بازار محلی بسیار تلاش کرده است. میگوید: هدف این است که کارآفرینان، بهویژه خانمهایی که سرپرست خانوار هستند، بتوانند کالاهای خود را در اینجا به فروش برسانند. شرط ما هم این است که اقلام را با قیمت کمتر و کیفیت بیشتر به دست اهالی محله برسانیم. چیزی که در نظر گرفتهایم، بیستدرصد کمتر از قیمت مغازههاست؛ میتوانید بپرسید و مقایسه کنید.
شیرین باقریان از فروشندههای کارهای هنری است. او میگوید: ما ۲۰هزارتومان برای حضور در دوشنبهبازار پرداخت میکنیم. او دو سال است که با کاموای پشمی، محصولاتی تولید میکند. روایتش برمیگردد به کارگاه فرش دستبافی که دارند و نخهای قالی که در انبار مانده است. تعریف میکند: من برای تولید لیف و زیرانداز و دستسازههای دیگر، از همان پرت کامواهای پشمی قالی استفاده میکنم. این لیفها خاصیت درمانی دارد، چون پشمی و دارای الیاف طبیعی است.
محمد حمیدی که از اعضای بسیج محله است و وظیفه تأمین امنیت بازار را برعهده دارد، میگوید: ما هر دوشنبه از صبح تا شب اینجاییم. پولی که از خانمها گرفته میشود، یا برای ساخت مسجد هزینه میشود یا برای هیئت جوانان قمر بنیهاشم (ع). مثلا امشب هیئت برنامه دارد و ما این هزینه را برای پذیرایی از اهالی محله صرف میکنیم.
اولینبار است که به این بازار میآید و میگوید: جوراب شلواری را قیمت کردم که ۹۵هزار تومان بود، درحالیکه همان را از بازاری دیگر ۱۳۵هزار تومان برای دخترم خریده بودم. این صحبت فاطمه آلطه درباره کالایی است که خریده است. او توضیح میدهد: این بازار شوق زندگی را در اهالی محله بیشتر کرده است. اینجا قیمت اغلب اجناس مناسبتر از بازار است. راستهبازار شریعتی در این نزدیکی، بازار کاملی است، اما قیمتها بالاست. اگر اینجا اجناس باکیفیتتری ارائه کنند، قطعا از محلههای دیگر به اینجا میآیند.
محمد علیزاده از اهالی امامیه است که همراه همسر و دو فرزندش در بازار قدم میزنند. او هنوز از اقلام صنایع دستی بازار بازدید نکرده، اما معتقد است میوه دستچین نسبتبه بازارهای دیگر با قیمت کمتری ارائه میشود. او بیان میکند: آجیل و خشکبار هم ارزانتر است، اما کالاهای دیگر مانند لباسها چندان کیفیت ندارند.
محمد حمیدی توضیح میدهد: ما فرمهایی طراحی و قوانین را برای کسبه این بازار در آن مشخص کردهایم و نظارتها را کمکم بیشتر میکنیم تا کالای باکیفیت و با قیمت مناسب دست مردم داده شود. اما درباره درخواست فروشندگان برای چیدن میزهای یکشکل، باید بگویم برای همه مقرون به صرفه نیست. مثلا خانمی که امروز فقط چهار کیک آورده است، توانش در حد همین است. او نمیتواند هزینه صندلی و میز را هم بدهد.
رئیس اداره اجتماعی و فرهنگی شهرداری منطقه۱۰ میگوید: مجوز این دست بازارها را سازمان میادین میوه و تره بار و ساماندهی مشاغل شهری صادر میکند؛ ما به شورای اجتماعی محله رازی این فرصت را دادهایم که در مدت مشخصی، مجوزهای لازم برای دوشنبهبازار را دریافت کنند.
عقیل قدرتی اضافه میکند: ما در راهاندازی بازارهای محلی سه موضوع را مدنظر داریم که شامل شناسایی صحیح افراد، توانمندسازی و حفظ عزتنفس فروشندگان و آموزش آنان است و با راه اندازی این بازارها در زمین ورزشی فنسکشیشده موافق نیستیم.
این مسئول میافزاید: باهدف ساماندهی اقشار آسیبدیده و سرپرستان خانوار قرار است راهاندازی مراکز رویش را با همکاری سازمان بازآفرینی و مساجد و برخی فرهنگسراها در دستور کار قرار دهیم. در این مراکز، اتاق فکری وجود دارد که بستههای حمایتی برای همه مراحل عرضه و تقاضا، از آموزش تا تولید و بازار کار را ارائه میکند.
* این گزارش چهارشنبه یکم آذرماه ۱۴۰۲ در شماره ۵۴۷ شهرآرامحله منطقه ۹ و ۱۰ چاپ شده است.