قابهایی از زیارت در فرهنگسرای «زیارت» 
معلمی که طراح اولیه تانک ضدمین بود 
چرخ سید‌امیر جاودانی برای سلامتی می‌چرخد
سید‌احمد جاودانی ساکن محله امام خمینی بیست سال است که در راستای فرهنگ‌سازی در زمینه دوچرخه‌سواری پا به رکاب است.
شاید برای خیلی از ما لذت رکاب‌زدن و دوچرخه‌سواری دوران کودکی، یکی از لذت‌های فراموش‌نشدنی و شیرین آن سال‌ها باشد و گاه به یاد گذشته و برای زنده‌کردن خاطرات پابه‌رکاب شده و تفریحی به‌سراغ دوچرخه قدیمی‌مان رفته باشیم.
سید‌احمد جاودانی ساکن محله امام خمینی یکی از همان آدم‌هایی است که خاطرات زیادی از سال‌های دوچرخه‌سواری‌اش دارد و سال‌هاست که در راستای فرهنگ‌سازی در زمینه دوچرخه‌سواری پا به رکاب است و مسیر چهارراه لشکر تا طبرسی‌جنوبی را با دوچرخه طی می‌کند.
مدال‌آور دوچرخه سوار
«سید‌امیر» اولین تجربه‌های دوچرخه‌سواری‌اش را از آن‌زمان که در دبیرستان رثایی تحصیل می‌کرده است، در ذهن دارد. به‌قدری به دوچرخه علاقه داشته که پس‌انداز چندماه کارکردن و شاگردی در مغازه پدری‌اش را داده است تا بتواند دوچرخه‌ای داشته باشد: سال اول دبیرستان بودم که بالاخره به آرزویم رسیدم و دوچرخه‌ای کرسی برای خودم خریدم. دوچرخه سیاه‌رنگی که روی آن «حسنی حُسنا» حک شده بود.
او در دوران مدرسه در مسابقات دوچرخه‌سواری به‌طور حرفه‌ای شرکت کرده است و چند مدال از آن سال‌ها به یادگار دارد. بعد از تحصیل اگرچه ورزش حرفه‌ای را کنار گذاشته، اما دوچرخه را به‌عنوان ورزشی سالم و بی‌ضرر تا به الان که ۲۰ سال از آن سال‌ها می‌گذرد، ادامه داده است: در تمام این سال‌ها تنها وسیله‌نقلیه‌ام دوچرخه بوده است.
چه زمان مدرسه که فاصله چهارراه عشرت‌آباد که خانه پدری‌ام در آنجا بود تا احمد‌آباد و سجاد‌شهر را رکاب می‌زدم، چه در دوره دانشجویی و دوره بعد ازدواجم که مسیر چهارراه لشکر قاسم‌آباد و چه الان که هر روز به محل کارم در بازارچه آستانه‌پرست تردد دارم از دوچرخه استفاده می‌کنم.
تنوع در انتخاب مسیر
«به‌طور معمول برای رسیدن به مقصد که مسیر تردد هر روزه‌ام است، یک مسیر را انتخاب نمی‌کنم، بلکه هر چند وقت یک‌بار مسیرهای مختلف را رکاب می‌زنم تا تنوعی هم برایم داشته باشد و مسیر خسته‌کننده نباشد. یک روز خیابان امام‌خمینی (ره)، یک روز شهدا، یک روز کوچه‌پس‌کوچه‌هایی که نمی‌دانم با گذر از آن سر از کجا درمی‌آورم، اما می‌دانم از هر کجا سر دربیاورم، روبه‌رویم گنبد زرد امام رضا (ع) است و نزدیک مقصدم.»
جاودانی، کاسب‌بازارچه آستانه‌پرست، ادامه می‌دهد: «زندگی ماشینی کار‌ها را برای همه راحت کرده است و سبب شده در طول روز تحرک کمی داشته باشیم. نداشتن تحرک لازم باعث بیماری می‌شود. علاوه‌براین موضوع طرح ترافیک و شلوغی اطراف حرم، انگیزه بیشتری برای استفاده از دوچرخه به من داده است.»
موضوع طرح ترافیک و شلوغی اطراف حرم، انگیزه بیشتری برای استفاده از دوچرخه به من داده است
مسیرهای سبز ناشناخته
«یکی از اقدامات خوب شهرداری، جانمایی محدوده‌هایی برای دوچرخه‌سواران در برخی نقاط شهر است که هنوز برای بسیاری شناخته‌شده نیست.» این‌ها را جاودانی می‌گوید و ادامه می‌دهد: «متأسفانه به‌دلیل نبود فرهنگ مناسب، هم عابران‌پیاده و هم کسبه راسته، مسیرهای در نظر گرفته شده برای تردد دوچرخه‌سواران را اشغال می‌کنند؛.
عابران‌پیاده با انتخاب این مسیر برای تردد و کسبه با پارک وسیله نقلیه خود در راسته مسیرهای سبز رنگ. روز‌هایی شده در عبور از مسیر ویژه خیایان امام‌رضا (ع) در ترافیک آدم‌ها گیر کرده‌ام.»
او با بیان اینکه سازوکار فیزیکی فراهم شده است، اما به لحاظ روانی نه، از نبود قانونی خاص برای دوچرخه‌سوار‌ها گلایه‌مند است و دراین‌باره می‌گوید: «برای موتور و خودرو قانون وجود دارد، اما این موضوع برای دوچرخه لحاظ نشده است.
مشکلی به‌نام نبود جای پارک
به گفته این دوچرخه‌سوار کهنه‌کار، نبود جایی برای پارک دوچرخه از جمله مهم‌ترین دردسر‌های دوچرخه‌سواران است: «پارکینگ‌ها اجازه ورود دوچرخه را به درون محوطه پارکینگ نمی‌دهند. من برای خرید می‌روم، جایی برای پارک وسیله‌نقلیه‌ام نیست.
یکی از مهم‌ترین دلایل آسانی سرقت دوچرخه، همین نبود جایی امن برای پارک آن است.»
جاودانی با بیان اینکه از دیگر دردسر‌های کسانی که این وسیله‌نقلیه را برای تردد انتخاب کرده‌اند، نبود تعمیرگاه‌های دوچرخه است، پیشنهادی دراین‌باره دارد:«اگر افرادی که در جایگاه‌های استقرار دوچرخه متصدی پاسخ‌گویی به مراجعان هستند، تا حدودی با تعمیرات جزئی دوچرخه آشنا باشند خیلی خوب می‌شود تا در صورت نیاز دوچرخه‌سواران به آن‌ها مراجعه کنند.»
او البته با توجه به پراکندگی ایستگاه‌های دوچرخه در شهر، یک پیشنهاد دیگر هم دارد و آن استفاده از فضای این ایستگاه‌ها به‌عنوان محلی برای نگهدای دوچرخه‌های شهروندان است: «پیشنهاد دیگرم با توجه به فضای مناسبی که در این ایستگاه‌ها وجود دارد، این است که بخشی از این فضا برای دوچرخه‌سوارانی در نظر گفته شود که از یک مسیر به بعد باید دوچرخه‌شان را در مکانی امن بگذارند. البته مسئولان متولی برای این خدمات می‌توانند هزینه‌ای هم در نظر بگیرند.»
عبور از ترافیک، بزرگ‌ترین مزیت
به‌موقع رسیدن و فرار از ترافیک و دود و دم ناشی از آن، از مزیت‌های خوب تردد با دوچرخه است که جاودانی از آن نام می‌برد: «خیلی وقت‌ها با دوستان خودروسوار مسیری را با هم حرکت می‌کنیم، اما من خیلی زودتر از آن‌ها به مقصد رسیده‌ام؛ چون هم از ترافیک به‌راحتی عبور کرده‌ام و هم نیازی نبوده تا به دنبال جای پارک بگردم.»
البته او در این مسیر بیست‌ساله دوستان و آشنایانی را با خود همراه کرده است «در مدتی که از دوچرخه برای تردد استفاده می‌کنم بار‌ها دوستان و همکاران دراین‌باره از من مشورت خواسته‌اند و من هم تا جایی که اطلاعاتم یاری می‌کرد به آن‌ها مشورت داده‌ام. اینکه دوچرخه سبک تهیه کنند، برای تردد شبانه حتما وسیله‌شان مجهز به چراغ باشد، از کلاه ایمنی مخصوص استفاده کنند و...»
بانوان هم دیده شوند
آخرین موضوعی که به آن اشاره می‌کند، اهمیت آماده‌سازی محیطی امن و مناسب برای بانوان علاقه‌مند دوچرخه‌سواری است: «خیلی از دختران نوجوان و جوان علاقه‌مند به استفاده از دوچرخه هستند، اما نگاه غالب جامعه و اعتقاد‌های مذهبی مانع حضورشان در اماکن عمومی و خیابان می‌شود.
چه خوب است در پارک‌های بزرگ و محلی، قسمتی برای دوچرخه‌سواری خانم‌ها در نظر گرفته شود تا آن‌ها هم بتوانند در هوای آزاد و محیطی سبز به این ورزش مفرح و شاد بپردازند.»
به گفته این شهروند ساکن محله امام‌خمینی (ره) در خانواده چهار نفره او سه نفر دوچرخه‌سوار هستند و یکی از بهترین تفریحات آخر هفته او و فرزندانش، رفتن به ییلاقات خوش آب و هوای اطراف مشهد و دوچرخه‌سواری و لذت‌بردن از این ورزش مفرح است.
* این گزارش سه شنبه ۱۶ مرداد ۱۳۹۷ در شماره ۲۹۷ شهرآرامحله منطقه ۸ چاپ شده است.
لینک کوتاه
آوا و نمــــــای شهر
