سالهای سال است که حرم در ایام شهادت و ماه محرم و صفر، با نصب پرچم و کتیبه مشکی بر ایوانها و ورودیها سیاهپوش میشود. امسال نیز به رسم همیشه در آستانه دهه فاطمیه سراسر حرم سیاهپوش شد، اما با شیوهای جدید.
سیاهپوشی حرم مطهر با کتیبههای مختلف حدود 5سال است که شکل و شیوه جدیدی به خود گرفته است و این اقدام را نیز گروهی تهرانی انجام میدهد. گروهی که متشکل از هنرمندان مختلفی از جمله خیاط، خطاط، دستدوز و چاپگر است که هر کدام جزو سرآمدان حرفه خود
هستند.این هفته به شیوه جدید سیاهپوشی حرم مطهر و نصب کتیبههای مختلف با مضمون و حدیثهای متفاوت نگاهی انداختهایم و با مجید عامری، مسئول سیاهپوشیهای حرم مطهر، در دهه فاطمیه گفتوگویی کوتاه انجام دادهایم.
مجید عامری، مسئول گروه سیاهپوشی حرم مطهر رضوی، ساکن تهران و خادم افتخاری حرم امامرضا(ع) است. در تهران کارگاه تولید پوشاک داشته و بهطور کلی کار آباواجدادیاش را که خیاطی بوده انجام میداده است. از کودکی نیز در میان همین پارچهها و چرخهای خیاطی بزرگ شده است.
او از چگونگی گرهخوردن سرنوشتش با کتیبههای حرم مطهر اینطور میگوید: حدود پانزدهساله که بودم، به نصب پرچم سیاه برای اماکن متبرکه علاقه پیدا کردم و دوست داشتم اینگونه به ساحت ملکوتی اهلبیت(ع) عرض ارادت کنم. ابتدا از عتبات شروع کردم، البته در آنجا کار خیلی محدود بود و فقط به نصب پرچم سیاه بر روی گنبد خلاصه میشد. باتوجهبه اینکه این کار را در آنجا خادمان خود عتبات انجام میدادند، خیلی از کار ما استقبال نشد تا اینکه سال89 از آستان قدس درخواست کردیم که در ایام عزا برای تبرک حرم را سیاهپوش کنیم که آنها نیز پذیرفتند.
عامری در ادامه میگوید: در ابتدا کار خیلی محدود و در حد نصب چند پرچم بود، بهطور کلی سازماندهیشده پیش نمیرفتیم و غیررسمی کار میکردیم و با عنوان گروه سیاهپوشی حرم نبودیم، اما از سال95 که خادم حرم مطهر شدم، کار را رسمیتر و با سازماندهی بیشتری آغاز کردم.
اما آنچه درباره سیاهپوشی حرم مطهر در کتب و اسناد تاریخی آمده، مربوط به فرهنگ و سنن شیعیان در بزرگداشت شعایر مذهبی است. از این رو، در ایام عزاداری محرم و صفر، از نظر کمی و کیفی، سیاهپوشی حرم نیز به بهترین شکل انجام میشود. در سایر ایام هم به فراخور، این کار انجام میشود، اما نصب کتیبههای بزرگ و سیاهپوشکردن حرم به شیوه کنونی، همانطور که عامری میگوید، از سال95 آغاز شد. در آن زمان این خادم جوان ایدههای جدیدی درباره شیوه سیاهپوشکردن حرم مطهر را با تولیت وقت آستان قدس رضوی مطرح کرد که با اجرای آن نیز موافقت شد.
امسال با دستور ستاد پیشگیری از شیوع ویروس کرونا، قرار نبود رواقها میزبان زائران رضوی باشند و بر همین اساس سیاهپوشی در رواقها همچون سالهای گذشته انجام نشد. اما با وجود این، امسال 6713متر کتیبه در نقاط مختلف نصب شده است. در رویکرد جدید که حدود 4سال است اتخاذ شده است، محتوای کتیبهها با دهه فاطمیه همخوانی دارد. بهگفته عامری سیاهپوشی حرم مطهر در مراسمهای مختلف با استقبال خوب مردم روبهرو شده و از اتفاقاتی که در این سالها شایع شده، عکسهای یادگاری مردم و حتی چهرههای مشهور با کتیبههای نصب شده در ایوانهاست که آنها را در فضایمجازی منتشر میکنند. محلهای اصلی نصب کتیبه، دیوارههای پایین صحنهای مطهر، دیواره داخلی صحنهای داخلی، رینگهای پیرامونی، ستونهای نوری صحن جامع رضوی و ارتفاعات شامل گلدستهها، گلدستههای ساعت و ایوانها هستند.
ابعاد این کتیبهها 14در5/5 متر است و در مجموع حدود 10 تا 12تا از این کتیبههای بزرگ در صحنهای انقلاب اسلامی، جمهوری اسلامی، آزادی، قدس، گوهرشاد و همینطور ورودی صحن آزادی نصب میشود.