قصه تئاتر «دوجان» علی عامل هاشمی چیست؟ 
کوچه بدون ساکن اما پرخدمات جاهدشهر 
ساخت دومین سنگ مزار امام‌رضا(ع) از کوه‌های شاندیز
مرحوم حاج‌استاد محمدحسین حجارحسینی زنجانی مانند دیگر اجداد ما در کار سنگ و حجاری بود. او که از اواخر دهه1290 تا پایان عمرش خادم حرم‌مطهر ماند، یک شب خواب می‌بیند که در شاندیز سنگی ارزشمند پیدا کرده و آن را به حرم‌مطهر داده است. در همان زمان موضوع را با اسدی، نایب‌التولیه آستانه، در میان می‌گذارد و به او می‌گوید که قصد دارد از هنرش بهره ببرد.
سنگ مرقد مطهر حضرت رضا(ع) تاکنون سه‌بار تعویض شده است و از دلایل تعویض آن هم می‌توان به گذر زمان و اثراتش روی سنگ اشاره کرد. سرگذشت هریک از این سنگ‌ها هم بعد از تعویض به موزه حرم‌مطهر گره می‌خورد که در همین محل برای بازدید عموم به نمایش گذاشته می‌شود.
سنگ‌هایی که هرکدام داستانی دارند و ارادتی را نشان می‌دهند که هریک از ما ایرانی‌ها به ولی‌نعمتمان داریم. در گزارش پیش‌رو درباره چگونگی شکل‌گیری دومین سنگ مرقد منور که حدود یک قرن پیش حجارحسینی آن را به حرم‌مطهر اهداکرد، پیش‌ترها گفت‌وگویی تلفنی با مرحوم سیدعلی‌اصغرهوشیارحسینی داشتیم که زمان، مهلت کامل‌شدن آن را نداد.
به‌مناسبت سالگرد فوت ایشان، بخش‌هایی از این گفت‌وگو را همراه با مصاحبه تهیه‌شده از سوی بخش تاریخ شفاهی مرکز اسناد آستان قدس رضوی اینجا نقل می‌کنیم.
سنگ مرمر با خواب پیدا شد
در موزه حرم سنگی است که عنوان سنگ سابق را دارد. این سنگ مرمر که قدیمی‌ترین سنگ حرم خوانده می‌شود، در چند قرن گذشته بر مرقد منور نصب بود. همچنین، روی آن پر از خطاطی‌هایی به خط کوفی است که در سال‌های ابتدایی دهه اول1300 با سنگ دیگری عوض شد. سنگ مرمری که گفته می‌شود پیدایش آن از یک خواب بوده است.
همین سنگ مرمر به سنگ‌بری او در اطراف حرم‌مطهر منتقل می‌شود و خودش به‌عنوان مدیر با همراهی چندین کارگر سنگ مرقد منور را می‌سازد
مرحوم سیدعلی‌اصغر هوشیارحسینی در توضیح این رخداد که به عموی پدرش مربوط است، گفته است: مرحوم حاج‌استاد محمدحسین حجارحسینی زنجانی مانند دیگر اجداد ما در کار سنگ و حجاری بود.
او که از اواخر دهه1290 تا پایان عمرش خادم حرم‌مطهر ماند، یک شب خواب می‌بیند که در شاندیز سنگی ارزشمند پیدا کرده و آن را به حرم‌مطهر داده است. در همان زمان موضوع را با اسدی، نایب‌التولیه آستانه، در میان می‌گذارد و به او می‌گوید که قصد دارد از هنرش بهره ببرد و برای مرقد مطهر امام‌رضا(ع) سنگی جدید بسازد و بدون گرفتن دستمزد هدیه بدهد.
در نتیجه او چندین کارگر می‌گیرد و در محدوده شاندیز مشغول کندن تپه‌ای برای پیداکردن سنگ مرمر می‌شود. بعد از چند روز به سنگ‌جوش‌های قلوه‌ای می‌رسند که کلنگ روی آن‌ها اثرگذار نبود.
کارگرها به او توصیه می‌کنند این کار بیهوده را ول کند و پولش را خرج معدن سنگ دیگری کند؛ اما او قبول نمی‌کند و بعد از چندین‌بار آب‌انداختن به این محل، موفق می‌شود به سنگ مرمر برسد.
همین سنگ مرمر به سنگ‌بری او در اطراف حرم‌مطهر منتقل می‌شود و خودش به‌عنوان مدیر با همراهی چندین کارگر سنگ مرقد منور را می‌سازد.
هنر حجارحسینی روی در و دیوار حرم
احتشام‌التولیه در کتاب «شمس‌الشموس» هم به ساخت دومین سنگ مرقد مبارک حضرت‌رضا(ع) اشاره کرده و با دادن اطلاعاتی از این سنگ، چنین نوشته است: به‌جای سنگ سابق بر مرقد منور، سنگ مرمر خلج که حجارحسینی زنجانی خادم کشیک سوم آستانه تقدیم کرده، نصب شده است. روی آن اشعاری عربی از مرحوم آیت‌الله العظمی سیدصدرالدین مجتهد که موقع تعمیر مرقد مقدس و نصب صندوق ساکن مشهد بوده و نظارت داشته، حک شده است.
آن‌طور که حساب ابجد مصرع آخر این شعر نشان می‌دهد، این سنگ در سال1351قمری بر مرقد مطهر نصب شده که منطبق با سال1311خورشیدی است.
حاج‌آقا هوشیارحسینی با تعریف از عموی پدرش در توضیح حجارشدن و فعالیت‌های جدش و پدربزرگ، پدر و خودش در حرم‌مطهر هم چنین نقل کرده است: کربلایی سیدعلی هوشیارحسینی جد من بود. او دو پسر داشت به‌نام محمود و محمدحسین. آن‌ها در زمان صدور شناسنامه وقتی برای گرفتن سجل مراجعه می‌کنند، پدربزرگم برای خودش فامیلی هوشیارحسینی و برادرش حجارحسینی را انتخاب می‌کند.
پدربزرگم و برادرش مانند جدمان از حجارهای مشهد و سنگ‌کارهای حرم‌مطهر بودند که امروز هنرشان در سنگ صحن‌های نو، انقلاب اسلامی (کهنه)، مسجد گوهرشاد، بست بالاخیابان، بست پایین‌خیابان و... دیده می‌شود.
این سنگ مرقد منور بعد از پیروزی انقلاب اسلامی هم‌زمان با گذاشتن ضریح جدید با سنگی جدید عوض شد و اکنون در موزه حرم‌مطهر نگهداری می‌شود.
لینک کوتاه
روایات مشابه
ارسال نظر
آوا و نمــــــای شهر
