میگوید: از زمانی که بهیاد دارم در حسینیه پدربزرگم بودهام. از بچگی عاشق امامحسین (ع) شدم و به لطف ارباب، خدمتگزاری عاشقانش را میکنم. پدربزرگم واقف این حسینیه است و بعد از پدرم، من واقف این حسینیه شدهام و سعی کردهام آنچه را در توان دارم به بهترین شکل در راه ارباب و عاشقانش ارائه کنم.
«سیدجواد ضیاء» متولد۱۳۲۰ است؛ شش فرزند دارد و عمرش را در حسینیه و مجتمع محبانالجواد (ع) گذاشته است. به بهانه ماه محرم و عزاداری اباعبدا... (ع) با این پیرغلام اهلبیت (ع) به گفتگو نشستهایم که تقدیمتان میکنیم.
بنای حسینیه و ۹ مغازه سال۱۳۱۵ احداث و وقف میشود و درآمد مغازهها برای حسینیه خرج میشود
موقوفه سید صادق سجدگاهی، یکیاز موقوفات منطقه۱۱ است. سید صادق سجدگاهی که بهدلیل شرایط شغلی و باغات گلابی به «سیدمحمد گلابی» معروف بوده است، مالک باغهای زیادی در حاشیه شهر مشهد بوده است.
او بهسبب ارادت و علاقهای که به اباعبدا... (ع) داشته است، تصمیم میگیرد تا با احداث حسینیهای این بنا را وقف کند.
این وقف در سال۱۳۱۵ انجام شده و در محدوده میدان بیتالمقدس کنونی (فلکه آب) و کوچه حوض نو بنای موقوفه با ۹ مغازه احداث میشود که هزینه مغازهها برای خود حسینیه خرج میشود.
بعد از ایشان، بنا به وصیت واقف فرزند بزرگ ذکور خانواده متولی موقوفه میشود. با شروع طرح تملک اراضی پیرامون حرم مطهر و فوت ایشان، سیدجواد ضیا معروف به فرشچی متولی امور موقوفه میشود.
ایشان بنای موقوفه را با نظارت اداره اوقاف بهفروش میرسانند و در بولوار فرهنگ و محله سیدرضی مشهد زمینی را برای ساخت حسینیه و مجتمع محبانالجواد(ع) خریداری و کار ساخت حسینیه شروع میشود.
از تاریخ وقف تاکنون که قریب به ۷۸ سال میگذرد، متولیان وقف طبق نظر واقف عمل کردهاند و دهه اول محرم تا شهادت امامسجاد (ع) و دهه آخر صفر را به عزاداری میپردازند.
قابل توضیح است که درآمد این موقوفه درحالحاضر از طریق واحدهای مسکونی است که در طبقات بالای موقوفه ساخته شده است.
- خودتان را معرفی کنید؟
سیدجواد ضیاء «فرشچی» هستم. مهمترین اتفاقی که در دوران کودکی من گذشته است، اخراج از مدرسه ملی تدین بود. دراین مدرسه که ریشه مذهبی بیشتری درمقایسه با مدارس دیگر داشت، از معلمم چیزی دیدم که سیلی به او زدم و از مدرسه اخراج شدم.
پدرم دلیل اخراجم را پرسید و من به ایشان هم آنچه دیده بودم را بازگو نکردم و این موضوع مانند یک راز سالهاست که با من همراه است. پدرم من را برای آموزش قرآن و عربی به حاج آقای عابدزاده، از منبریان مسلط و قوی مشهد سپردند و پیش ایشان شاگردی کردم.
بعد از درس خواندن به شغل گلدوزی مشغول شدم و و درحالحاضر هم عضو هیئتمدیره خیریه محبانالائمه (ع) و متولی موقوفه پدربزرگم بهنام «سیدصادق سجدگاهی» هستم.
- درباره مجالس عزاداری اباعبدالله (ع) در حسینیه توضیحاتی ارائه بفرمایید؟
خدا توفیقی داده است که دراین مکان جدید برای دومین سال خدمتگزار عاشقان ارباب هستیم و روضه اباعبدا... (ع) میخوانیم. مجالس عزاداری ما در دهه اول تا شهادت امام سجاد(ع)، یعنی ۱۲ محرم برگزار میشود.
هر شب ابتدا زیارت عاشورا خوانده میشود و سپس از محضر اساتید و علما استفاده میکنیم و سپس به عزاداری و سینهزنی میپردازیم و در پایان با توجه به شرایط، از عزاداران پذیرایی هم انجام میشود.
شرایط حسینیه در اینجا بهگونهای است که هرشب میزبان ۳۰۰ نفر در دو قسمت خانمها و آقایان هستیم و با توجه به اینکه برای دومینسال است که در بولوار فرهنگ، بنای حسینیه واقع شده است، استقبال بسیار خوبی انجامشده و شرکتکنندگان اصلی ما اهالی محله و همسایگان حسینیه هستند.
- عزاداری از گذشته تا امروز چه تفاوتی کرده است؟
شرایط عزاداری همواره دارای نقاط ضعف و قوت است. خوب یادم هست آنچه در گذشته به آن عزاداری گفته میشد، زیارت عاشورا خواندن و گوشکردن سخنان منبری و عالم مجلس و سینهزنی بر ارباب و یاران باوفایش بود.
درحالحاضر شرایط بسیاری از مجالس، همچنان اینگونه مانده است؛ اما در برخی مجالس اولویت با عزاداری و سینهزنی است تا منبری و سخنان دین. به این خاطر است که میگویند در گذشته محتوای عزاداریها قویتر بوده است.
جوان عاشق اباعبدا... (ع) باید بداند که در روز هفتم محرم چه اتفاقاتی افتاد و کدام یک از یاران حضرت به شهادت رسیده است.
جوان حسینی باید بداند که در روز عاشورا چه بر حسین (ع) و خانوادهاش گذشته است. اینها نکاتی است که جوانان از ان غافل شدهاند و باعث شده تا بگویند ظاهر عزاداریها رشد یافته است نه محتوا و فرهنگ عزاداریها.
بزرگترین مجالس عزاداری در مشهد در گذشته از آنِ مجالسی بود که منبری قوی و دانشمندی داشتند. موضوعی که امروز جای خود را به مداح معروف و سیستم صوتی بهتر داده است. البته مردم هم در این سالها تغییر کردهاند.
- منظورتان از اینکه مردم تغییر کردهاند، چیست؟
در گذشته شرایط خانوادهها بهگونهای بود که در همه محلهها روضه امامحسین (ع) نبود و خیمه امام حسین (ع) در محلهها بسیار کم بود.
اهالی محله که توانایی داشتند برای عزاداری خودشان را به مجالس میرساندند و افرادی که نمیتوانستند، با خواندن زیارت عاشورا یا مطالعه کتابهایی، چون مقتل به شبزندهداری میپرداختند.
مردم بیشتر از امروز اهل مطالعه بودند، اطلاعات بیشتری داشتند و در روضهها بهتر عزاداری میکردند. متاسفانه آفت امروز عزاداری بر سیدالشهدا (ع) این شده است که یک نفر هر شب در مجالس روضه و سینهزنی حضور دارد و یکبارهم زیارت عاشورا را نمیخواند.
- از منبریان حسینیه چند نفر را نام ببرید؟
حجتالاسلام علمالهدی، جناب خطیب و حاج آقای موسوی و مرحوم حاج علیاصغر عابدزاده از منبریان این حسینیه درسالیان گذشته بودهاند و امسال حاج علیاکبر صدیقی، سخنران مجلس در دهه اول محرم هستند.
- پیرغلام کیست؟
پیرغلام کسی است که درراه سیدالشهدا (ع) پیر شده است. به کسی که در مجالس حسین (ع) بوده و خدمتگزاری عاشقان ارباب را کرده است، پیر غلام میگویند.
- از خاطراتتان در این سالها در مجالس عزاداری برایمان بگویید؟
خدمتگزاری و غلامی عاشقان ارباب سراسر خاطره است. از زمانیکه اداره حسینیه به من رسید، همواره با خودم میگفتم اگر غذا کمتر از میهمانان باشد، چه کنم؟
بارها دراین سالها شده است که دو سه برابر پذیرایی تدارک دیده شده ما مهمان آمده است و به لطف خدا و برکت عزاداری بر حسین (ع) حتی یکبار هم نشده است که غذا کم بیاید و میهمانان، پذیرایینشده برگردند.
- برکات برگزاری و خدمت در مجالس امامحسین (ع) در زندگی شما چه بوده است؟
الحمدا... که توفیق خدمت به عاشقانش را به من داده است و خدا این توفیق را از من و فرزندان من هم زوال نیاورد.
برکت بالاتر از اینکه من هر چه در زندگی دارم از ایشان است. ششفرزند دارم و همه فرزندانم اهل ایماناند و این از برکت خادمی بر ارباب و عاشقانش است.
- با فرارسیدن محرم، جامعه در بسیاری از موضوعات شرایط بهتری پیدا میکند. نظر شما چیست؟
باید بدانیم که فلسفه قیام و شهادت امامحسین (ع) چیست؟ ایشان برای دین شهید شدند و برای برپاداشتن نماز و جهاد و امربهمعروف و نهیازمنکر.
ایشان برای اسلام شهید شدند. اگر جوان حسینی ما اینرا بداند، حتما نمازش را میخواند و تلاش میکند که این نماز را با جماعت بهجا بیاورد.
فراموشکردن هدف و فلسفه قیام اباعبدا... (ع) باعث میشود که در جامعه وضعیت فساد و حجاب اینگونه باشد.
امربهمعروف و نهیازمنکر به معانی دیگری برداشت میشود؛ آنگونه که دختری بدون حجاب در کنار مادر محجبهاش در خیابان راه میروند و این یعنی فراموشکردن فلسفه عاشورا.
ما بیحجاب نداریم، اما بدحجابی موجود در جامعه ما به مراتب بدتر از بیحجابی شده است.
دختر جوان ما باید بداند که دشمنان با هدف و نیت قبلی برای او لباس تولید میکنند که او با پوشیدن آن لباسها جوانان ما را به گمراهی بکشاند. میخواهند جامعه ما را از درون فاسد کند و بهترین راه مبارزه با این موضوع توسل به قیام اباعبدا... (ع) و زندهنگهداشتن فلسفه قیام ایشان در جامعه است.
- آرزوی شما چیست؟
آرزو دارم که این بنا تکمیل شود و آشپزخانه این بنا که درراستای پذیرایی از میهمانان است، تکمیل و راهاندازی شود.
امیدوارم که خادم خوبی برای حسینیه محبانالجواد (ع) بوده باشم و باقیصالحاتی از پدر و پدربزرگ من برجای بماند و فرزندان من نیز این راه را بهخوبی ادامه دهند.
خداوند به مردان ما غیرت و به زنان ما عفت عطا کند. والسلام علیکم ورحمها... برکاته
- چه توصیهای به جوانترها دارید؟
به همه جوانان توصیه میکنم در هر کار ابتدا به خداوند بزرگ توکل کنند، همین که به او اعتماد کنند و در مسیر درست قدم بردارند، خود خداوند حامی آنها خواهد بود. به جوانان سفارش میکنم در امور مذهبی و عزاداری سعی کنند نیت خود را خالص کنند، نیت خالص به دنبال خود هدایت و سعادت دارد.
اگر این دو موضوع در تمامی برنامهها و اهدافشان قرار گیرد مطمئن باشند که خیر دنیا و آخرت هم در کارها نمود پیدا میکند.
* این گزارش پنج شنبه، ۱۵ آبان ۹۳ در شماره ۱۲۱ شهرآرامحله منطقه ۱۱ چاپ شده است.