نوشته های مرضیه ترابی در سایت مشهد چهره

یکی از این سادات که در تاریخ شهر مشهد و بلکه ایران تأثیرگذار بوده، میرزا‌ابوصالح‌بن‌محمدمحسن‌رضوی بانی دو بنای شناخته‌شده و مشهور «مدرسه علمیه‌نواب» و «مصلای مشهد» است. میرزا ابوصالح واقف موقوفه‌های ارزشمندی است که عموما کاربری آموزشی دارند.

محرابخان به‌عنوان حاکم مرو، در خط مقدم جنگ علیه ازبکانی که قصد حمله به مشهد را داشتند، قرار گرفت و با نیرو‌هایی کمتر از آنها، شکستی فاحش بر مهاجمان وارد کرد.

نخستین ساکنان مشهد، زائرانی بودند که به شوق زیارت خود را به مشهد می‌رساندند. به این افراد باید تعدادی از اهالی نوغان، تابران، سناباد، «تروغبذ» و شاید «تروغ» را هم افزود.

برای بچه‌های محله مصلی، نام «گودسلوک» یا «گوسلوک» آشناست؛ می‌دانند که روزی‌روزگاری بخش‌هایی از محله آباواجدادی‌شان را به این نام می‌خوانده‌اند. گودسلوک مزرعه‌ای بود مانند دیگر‌مزارع بزرگ اطراف مشهد.

در دورانی که جراید در سرزمین‌های اسلامی جایگاه خود را در تنویر افکار عمومی پیدا می‌کردند، میرزافضل‌الله آل داوود، ملقب به «بدایع‌نگار» با تأسیس مجله «الکمال» از این ظرفیت برای توسعه آموزش‌های دینی بهره برد.

قدیمی‌ترین سند یافت‌شده که در آن از کلاته‌بوغا یاد کرده‌اند، سندی مربوط به دوره صفویه است. بعد‌از‌این دوره، تعداد اسناد درباره کلاته‌بوغا افزایش می‌یابد؛ اسنادی که عموما به تعمیر قنات مربوط می‌شود.

میدان‌دار کودتای ۲۸‌مرداد سال‌۱۳۳۲ در مشهد افرادی نظیر حسن اردکانی و غلامحسین‌پشمی بودند. نکته جالب اینجاست که غلامحسین پشمی در ابتدای نهضت ملی، خود را از طرف‌داران مصدق نشان می‌داد.

در بسیاری از عکس‌های برجا‌مانده از روز‌های اوج‌گیری انقلاب‌اسلامی در مشهد، می‌توان تصویر آیت‌الله شیرازی را در صف نخست راهپیمایی و در میان علمای مبارز مشهد دید.

مزرعه گل‌ختمی یا با املای قدیمی‌اش، «گل‌خطمی»، یکی از شناخته‌شده‌ترین مزارع بیرون باروی شرقی مشهد بود که در سال‌۱۳۴۰ خورشیدی رسما به قسمتی از شهر تبدیل شد و اراضی آن گستردگی زیادی داشت.

باید استفاده از چنین وسیله‌ای را در حرم‌رضوی، مربوط به دوره صفویه بدانیم؛ زیرا فرمانروایان این دودمان به‌دلیل رسمیت‌بخشیدن به مذهب شیعه اثنی‌عشری، اهتمام فراوانی برای اعتلای نماد‌های این مذهب داشته‌اند.