نوشته های مرضیه ترابی در سایت مشهد چهره

مهم‌ترین اتفاق تاریخی در مزرعه الندشت که پیوندی مهم با تاریخ پرفراز‌و‌نشیب شهر مشهد دارد، نبرد سخت و سنگین ماه محرم سال‌۱۱۴۳ ق است که بیرون از دروازه ارگ میان مهاجمان افغان و مدافعان شهر درگرفت.

در میان مزارعی که آب قنات آن‌ها، ناجی تشنگان مشهدی می‌شد، نام مزرعه «سَرده» از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است؛ هرچند‌که در گذر تاریخ، این نام تحت‌تأثیر نام مزارع بزرگ اطراف خودش، مانند «سعدآباد»، قرار گرفت.

از شواهد تاریخی چنین بر می‌آید که فتح‌آباد نیز مانند دیگر‌ مزارع اطراف مشهد، دارای قلعه‌های اختصاصی خود بوده است. اهالی فتح‌آباد در قبال کار و فعالیت زراعی، از مستأجر اراضی فتح‌آباد مبلغی را دریافت می‌کردند.

این گزارش روایتی تاریخی از هجوم به زائران و مجاوران حرم‌رضوی در محرم ۹ قرن پیش است. این نخستین واقعه‌ای است که در تاریخ مشهد، در روز عاشورا رقم خورد و تلخی آن در حافظه تاریخی این شهر مقدس باقی ماند.

در سال ۳۵۲ قمری، برای نخستین‌بار عید غدیر عمومی جشن گرفته شد اما تسلط سامانیان و غزنویان و سلجوقیان که با دستگاه خلافت عباسی ارتباطات گسترده سیاسی داشتند، باعث شد که برگزاری عید غدیر به‌صورت عمومی امکان نداشته باشد.

روایتی مستند از تاریخ و پیشینه محله‌ای قدیمی در شمال مشهد که دست‌کم ۴۰۰ سال قدمت دارد.

سیس‌آباد یکی از شمالی‌ترین محلات شهر مشهد است که زمانی مزرعه‌ای حاصلخیز بود. قدیمی‌ترین سندی که در آن نامی از سیس‌آباد برده شده، مربوط به دوره شاه‌سلیمان صفوی است.

مزرعه «محمدآباد» یکی از مزارع آبادِ بیرون از دروازه پایین‌خیابان بود که در مجاورت امتداد کالِ (مسیل) معروف «قره‌خان» قرار داشت؛ مزرعه‌ای بسیار قدیمی که برخی معتقدند یادگاری از دوره صفویه است.

با گذشت حدود ۴۴‌سال، میدان ۱۵ خرداد همچنان موقعیت خود را به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین مراکز تجمع مردمی حفظ کرده است.

یکی از بخش‌های مهم این اراضی تاریخی که می‌توان ردونشانی از آن را در اسناد قدیمی یافت، مزرعه قدیمی «باغو» است؛ مزرعه‌ای که امروز در محدوده «مهرمادر» و در شرق باغ‌مزار خواجه‌ربیع قرار دارد.