نوشته های مرضیه ترابی در سایت مشهد چهره

دفن متولیان یا همان نایب‌التولیه‌ها در جوار حرم رضوی سابقه‌ای دیرینه دارد. این رسم دست‌کم از زمان استقرار سادات رضوی در مشهد (در قرون چهارم و پنجم قمری) برپا بوده است.

سیل هولناک سال ۱۳۲۹، عملا بخش‌های بزرگی از محله عیدگاه و پایین‌خیابان را از بین برد و نیرو‌های نظامی برای مهار بحران، وارد عمل شدند.

امروز کمتر نشانی از مزرعه قدیمی چهنو وجود دارد و چنین به نظر می‌رسد که تاریخ پرفرازونشیب آن در قالب نام کوچه‌ای قدیمی که امروز از حدود عیدگاه تا قلب محله قدیمی سرشور امتداد پیدا کرده، خلاصه شده است.

نیزه به‌دلیل قرار گرفتن در محور شرقی مشهد، یکی از گذرگاه‌ها و مراکز عبور مهاجمانی بود که از هزاره اول قبل از میلاد تا دوره قاجار، با مبدأ سرزمین‌های ماورای رود اترک، به داخل خراسان می‌تاختند.

قدر مسلم آن است که مشهد، دست‌کم تا دوره تیموری، کارگاه کاشی‌سازی نداشته است و کاشی‌های مربوط‌به قبل از این دوره، در شهر‌های دیگر ساخته و به مشهد حمل می‌شدند. کارگاه خاندان ابوطاهر در کاشان، در این دوره، یکی از مراکز مهم تولید کاشی در ایران بود.

قدیمی‌ترین سندی که در آن اسمی از مزرعه نخودک برده شده، سندی مربوط‌به سال ۱۰۹۹ قمری و دوره شاه‌سلیمان صفوی است که در آن به موضوع پرداخت وجوه از محل درآمد مزرعه نخودک، اشاره شده است.

شهرت مزرعه نکاح در میان مردم مشهد بیشتر به‌دلیل آب‌وهوای دل‌چسب و باغ‌های مصفای میوه آن بود؛ به‌طوری‌که این باغات یکی از تفرجگاه‌های مهم مشهدی‌ها به حساب می‌آمد.

قدیمی‌ترین سندی که در آن به نام مزرعه خیرآباد اشاره شده است، مربوط‌به سال ۱۰۲۲ قمری (۹۹۲ خورشیدی) و عهد شاه‌عباس یکم صفوی است.

کلاته مشهدقلی از سال ۱۳۸۵، به بخشی از محدوده شهری مشهد تبدیل شد و پیش از آنکه شکل عوض کند، سه قلعه با سه در بزرگ داشت؛ قلعه‌هایی بدون نگهبان که دروازه آن‌ها از ساعت ۹ شب بسته می‌شد.

در این گزارش به پیشینه فعالیت مجلس، قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی اشاره شده است.