نوشته های مرضیه ترابی در سایت مشهد چهره

در سال ۳۵۲ قمری، برای نخستین‌بار عید غدیر عمومی جشن گرفته شد اما تسلط سامانیان و غزنویان و سلجوقیان که با دستگاه خلافت عباسی ارتباطات گسترده سیاسی داشتند، باعث شد که برگزاری عید غدیر به‌صورت عمومی امکان نداشته باشد.

روایتی مستند از تاریخ و پیشینه محله‌ای قدیمی در شمال مشهد که دست‌کم ۴۰۰ سال قدمت دارد.

سیس‌آباد یکی از شمالی‌ترین محلات شهر مشهد است که زمانی مزرعه‌ای حاصلخیز بود. قدیمی‌ترین سندی که در آن نامی از سیس‌آباد برده شده، مربوط به دوره شاه‌سلیمان صفوی است.

مزرعه «محمدآباد» یکی از مزارع آبادِ بیرون از دروازه پایین‌خیابان بود که در مجاورت امتداد کالِ (مسیل) معروف «قره‌خان» قرار داشت؛ مزرعه‌ای بسیار قدیمی که برخی معتقدند یادگاری از دوره صفویه است.

با گذشت حدود ۴۴‌سال، میدان ۱۵ خرداد همچنان موقعیت خود را به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین مراکز تجمع مردمی حفظ کرده است.

یکی از بخش‌های مهم این اراضی تاریخی که می‌توان ردونشانی از آن را در اسناد قدیمی یافت، مزرعه قدیمی «باغو» است؛ مزرعه‌ای که امروز در محدوده «مهرمادر» و در شرق باغ‌مزار خواجه‌ربیع قرار دارد.

دفن متولیان یا همان نایب‌التولیه‌ها در جوار حرم رضوی سابقه‌ای دیرینه دارد. این رسم دست‌کم از زمان استقرار سادات رضوی در مشهد (در قرون چهارم و پنجم قمری) برپا بوده است.

سیل هولناک سال ۱۳۲۹، عملا بخش‌های بزرگی از محله عیدگاه و پایین‌خیابان را از بین برد و نیرو‌های نظامی برای مهار بحران، وارد عمل شدند.

امروز کمتر نشانی از مزرعه قدیمی چهنو وجود دارد و چنین به نظر می‌رسد که تاریخ پرفرازونشیب آن در قالب نام کوچه‌ای قدیمی که امروز از حدود عیدگاه تا قلب محله قدیمی سرشور امتداد پیدا کرده، خلاصه شده است.

نیزه به‌دلیل قرار گرفتن در محور شرقی مشهد، یکی از گذرگاه‌ها و مراکز عبور مهاجمانی بود که از هزاره اول قبل از میلاد تا دوره قاجار، با مبدأ سرزمین‌های ماورای رود اترک، به داخل خراسان می‌تاختند.