نوشته های مرضیه ترابی در سایت مشهد چهره

۲۷ بهمن ۱۲۸۵، مجلس شورای ملی دوره اول، شاهد قرائت نامه‌ای بود که جمعیت حاضر بار رنج و ذلت آن را تحمل نکردند و به تلخی گریستند. این‌بار ناموس ایرانی به غارت رفته بود و در کریه‌ترین حالت ممکن، ننگین‌ترین واقعه تاریخ معاصر ایران را رقم می‌زد.

این گزارش درباره یکی از کوچک‌ترین روستا‌های اطراف مشهد است که امروزه بخشی از شهر ماست ولی از یاد‌ها رفته است.

شیلان یک غذای معمولی برای عموم مردم نیست یا دست‌کم عرضه آن در کل اوقات سال رواج ندارد. شیلان ولیمه‌ای بوده که آن را در اعیاد ملی یا مذهبی و فتوحات نظامی و مناسبت‌های خاص طبخ و توزیع می‌کرده‌اند.

ملک‌الشعرای آستان‌قدس منصبی بود که از دوره قاجار ایجاد شد، روال به این ترتیب بود که نایب‌التولیه وقت، شاعر منتخب را به دربار معرفی و شاه نیز معمولا حکم ملک‌الشعرایی را به نام این شاعر صادر می‌کرد.

غیرشمار‌ها یا به‌اصطلاح مشهدی‌ها «قرشمال‌ها» گروهی بودند که با وجود حضور طولانی در مشهد و البته دیگر شهر‌های ایران، تفکیک فرهنگی خود را حفظ کرده بودند و به‌عنوان یک اقلیت نژادی، با فرهنگی متفاوت، به حیات خود ادامه می‌دادند.

اگر قرار باشد استنباطی از دلیل نام‌گذاری کاریزک داشته باشیم، باید سبب آن را جاری بودن قناتی کوچک و کم‌آب روی اراضی میان فتح‌آباد تا کلاته‌بوغا بدانیم که به‌دلیل ایجاد قلعه‌ای مسکونی، ساختاری مستقل پیدا کرده بود.

ساخت بنایی آبرومند برای آرامگاه حکیم توس با استقبال گسترده اهالی هنر روبه‌رو شد؛ اهالی موسیقی، یکی از پیش‌گامان بودند که با هدف تأمین بودجه مورد‌نیاز ساخت بنای آرامگاه فردوسی اقدام به برگزاری کنسرت، اولین‌بار در تهران کردند.

طی یک سده اخیر، خدمات ارائه‌شده به زائران، تغییرات بنیادی و گسترده‌ای داشته است. بااین‌حال، میان آنچه قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی اتفاق افتاده تفاوتی معنادار و آشکار وجود دارد.

در کاروان‌سرای باباقدرت تعدادی حجره برای مبادلات تجاری وجود داشت که از سوی آستان‌قدس به افراد مختلف اجاره داده می‌شد. باباقدرت به‌دلیل قرار گرفتن در مسیر اصلی حرکت کاروان‌های زائران، از نظر فعالیت‌های اقتصادی و تجاری رونق خوبی داشت.

آیت‌الله خالصی را باید عالمی سیاسی بدانیم که در صدور فتوا‌های شرعی در حوزه سیاست و کشورداری، شجاعت و باریک‌بینی خاصی از خود نشان می‌داد، راهرو خالصی در حرم مطهر امام رضا(ع) به یاد این عالم نامگذاری شده است.