محله گوهرشاد؛ نامی به‌یاد واقف بزرگ خراسان

تاریخچه

گوهرشاد نامی قدیمی است که پیش از انقلاب اسلامی به خیابان آبکوه فعلی تعلق داشت، اما به‌تازگی محدوده خیابان‌های قاضی‌طباطبایی، شهید اسفندیانی و بخش انتهایی آبکوه را به‌نام محله گوهرشاد نام‌گذاری کرده‌اند.

این محله از حدود سال ۱۳۳۵ با تعداد کمی خانه شکل گرفت. تا چندین سال بعد فقط سه مغازه در این محله قرار داشت؛ نانوایی، شیر‌فروشی و پارچه‌فروشی.

بخش بزرگی از زمین‌های محله گوهرشاد متعلق به آستانه است. این محله دو باغ بزرگ داشت که به باغ‌های آقای مولایی معروف بودند و سبزی می‌فروختند. خیابان قاضی‌طباطبایی تا سال ۱۳۶۸ با دیواری به‌سمت خیابان کلاهدوز مسدود بود و بعد آن را باز کردند. همان سال ساکنان اندک این محله بسیار خوش‌حال بودند، چون دسترسی به حرم برای آن‌ها آسان‌تر شده بود.

سال ۱۳۵۸ مسجد المنتظر (عج) در زمینی که حاج‌آقا کریم‌نژاد از آستانه گرفته بود، ساخته شد. کریم‌نژاد معمار بود و قبض‌های پنج‌تومانی درست کرده بود که هرکسی علاقه داشت در ساخت‌وساز مسجد کمک کند، از آن قبض‌ها می‌گرفت. بسیاری از اهالی محله دست‌به‌دست هم دادند تا دیوار‌های مسجد بالا رفت.

اولین ساخت‌و‌ساز‌های محله گوهرشاد آپارتمان‌های بانک ملی بود که می‌گفتند این‌ها را برای خارجی‌ها می‌سازند. با گذر زمان ساخت‌وساز‌های دیگر هم انجام شد و اینجا شکل محله به خود گرفت.

بافت

وسعت محله گوهرشاد ۱۲۱ هکتار است و در هر هکتار آن ۱۱۶ نفر سکونت دارند. اکنون بیشترین کاربری‌های محله گوهرشاد، مسکونی، اداری‌انتظامی و تجاری است. میانگین تعداد خانوار در این محله سه‌نفره است.

۹۶ درصد ساکنان این محله را باسوادان تشکیل می‌دهند. پراکندگی گروه‌های سنی در این محله متناسب است و فقط گروه سنی ۳۰ تا ۳۴ ساله اندکی بیشترند. بیشتر مساحت منطقه را آپارتمان‌های چهارطبقه و بیشتر تشکیل می‌دهند.

دسترسی

این محله اکنون به خطوط قطارشهری دسترسی ندارد، اما ارتباط از این محله به بسیاری از شریان‌های اصلی شهر مشهد آسان است. میانگین فاصله زمانی از هر نقطه محله گوهرشاد تا ایستگاه اتوبوس یک‌دقیقه و ۵۹ ثانیه است.

امکانات رفاهی و فرهنگی

• بازار گوهرشاد که مرکزی برای خرید لوازم خانگی است، مشتریانی از سراسر شهر مشهد دارد.
• مجتمع تجاری تابان از مراکز مهم خرید لوازم الکترونیکی مشهد است که در این محله قرار دارد.
• قرارداشتن اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی و مؤسسه آموزش عالی فردوس در این محله وجه فرهنگی به آن داده است.
• محله گوهرشاد سه دبستان، دو درمانگاه و چهار مسجد دارد.
• هیچ بوستان محلی در محله گوهرشاد وجود ندارد.

حدود جغرافیایی

محله گوهرشاد از سمت غرب به بولوار شهید صادقی، از شمال به بولوار شهید قرنی، از شرق به بولوار کلاهدوز و از جنوب به خیابان سناباد می‌رسد. خیابان‌های شهید اسفندیانی، قاضی‌طباطبایی و بخش انتهایی آبکوه در این محله قرار دارد. همسایه‌های محله گوهرشاد عبارت‌اند از محله‌های ارشاد، آبکوه، راهنمایی، کلاهدوز و گلبرگ.