نخستین ساکنان مشهد، زائرانی بودند که به شوق زیارت خود را به مشهد می‌رساندند. به این افراد باید تعدادی از اهالی نوغان، تابران، سناباد، «تروغبذ» و شاید «تروغ» را هم افزود.
شاه عباس صفوی نخستین زائر پیاده حضرت‌رضا (ع) نیست، اما نخستین کسی است که سفر پیاده‌اش به سوی مشهد خبرساز شد و از آن رد‌و‌نشانی در تاریخ وجود دارد.
امير برزگر شاعر اهل نوغان شکل کوچه‌های بچگی‌اش را این‌طور برای آدم ۶۰ سال بعد توضیح می‌دهد: درِ خانه‌ها و عرض کوچه‌ها تنگ و باریک ساخته می‌شد تا در صورت حمله مهاجمان سرعت عبور آن‌ها را کاهش دهد.
برای بچه‌های محله مصلی، نام «گودسلوک» یا «گوسلوک» آشناست؛ می‌دانند که روزی‌روزگاری بخش‌هایی از محله آباواجدادی‌شان را به این نام می‌خوانده‌اند. گودسلوک مزرعه‌ای بود مانند دیگر‌مزارع بزرگ اطراف مشهد.
سیدامیرحسین قاضی‌زاده هاشمی نماينده مشهدي‌ها در مجلس بچه محل نوغان است، او از دوره‌ای می‌گوید که مردم با صداي نقاره حرم از خواب بيدار مي‌شدند.
حاج محمود وظیفه‌دان خاطراتی از روزگاری که در مغازه نفت‌فروشی پدرش کار می‌کرده دارد: فاصله لوله تلمبه دستی تا دهانه گالن زیاد بود و وقتی نفت توی گالن می‌ریخت، مثل نوشابه کف می‌کرد.
در دورانی که جراید در سرزمین‌های اسلامی جایگاه خود را در تنویر افکار عمومی پیدا می‌کردند، میرزافضل‌الله آل داوود، ملقب به «بدایع‌نگار» با تأسیس مجله «الکمال» از این ظرفیت برای توسعه آموزش‌های دینی بهره برد.