کوچه های مشهد - صفحه 180

خیابان طبرسی؛ ایده 92 ساله «اسدی» برای ارتباط شمال و جنوب حرم مطهر رضوی
طرح خیابان طبرسی برای نخستین‌بار در سال ۱۳۰۸ از سوی محمدولی‌خان اسدی نایب‌التولیه وقت آستان قدس در گفتگو با تقی‌زاده، استاندار خراسان، مطرح شد. آن زمان اسدی به تقی‌زاده طرح‌های خیابان‌کشی در اطراف حرم‌مطهر را داد تا آستانه را از بن‌بست درآورد. این طرح شامل کشیدن فلکه و خیابان جنوبی و شمالی بود. با موافقت تقی‌زاده او برای کشیدن این خیابان‌ها از محل بودجه آستانه برای رضاشاه نامه‌ای نوشت و در آن از اینکه بافت اطراف حرم نامناسب است و رفت‌وآمد در داخل حوزه حرم‌مطهر به سختی انجام می‌گیرد، گفت.
نیکوییِ «یدالله» هنوز در خاطر مردم کوچه شهیدمحسن کاشانی55 ثبت است
کوچه شهیدمحسن کاشانی55 معبری طولانی و عریض است که به گواهی خیلی از ساکنان منطقه، نام نخستش را از یدالله نیکویی گرفته است. نیکویی صاحب‌نام و شهره است و گفته می‌شود کوره آجرپزی داشته است. کوچه یدالله حالا بیشتر محل سکونت روحانیون است و اقامتگاه زائرانی که به‌دلیل نزدیکی این کوچه با حرم، اقامت در آن را انتخاب می‌کنند.
باغ «تازه‌بهار» اربابی
کوچه نجف9 بخشی از نوده علیاست. این معبر در گذشته قسمتی از باغ «تازه‌بهار» ارباب نوده بود و در آن درختان و گل‌های زیادی وجود داشت. بعد از پیروزی انقلاب به‌تدریج افرادی که بیشترشان غیربومی بودند زمین‌های این خیابان را خریداری و در آن ساکن شدند. به همین دلیل این کوچه نسبت به سایر نقاط محله جدیدتر است. در نزدیکی این کوچه شهرداری برای مردم محله بوستان احداث کرده است.
«مهران» بعد از شهر شدن
ساکنان قدیمی کوچه مهران5 خوب به یاد دارند که تا پیش از سال1370 این معبر به شکل زمین‌های رهاشده‌ای بود که جمع تعداد خانوارهای ساکن در آن به 10تا هم نمی‌رسید. در این محدوده فقط خانه‌های قبل از بولوار مهران، جزو فضاهای شهری بوده‌اند که آن‌ها هم از بسیاری خدمات‌شهری بی‌بهره بوده‌اند. در گذر زمان اما قطعه‌های 125، 200 و 250متری در این کوچه و معابر پیرامون آن ساخته شد‌ه‌ و از امکانات شهری برخوردار شده‌اند.
«مخابرات»، کوچه‌‌ای برای نوعروس‌ها
امروز کوچه‌پس‌کوچه‌های قدیمی شهر، زبان گویای خاطرات گذشته شده‌اند. کوچه مخابرات در بالاخیابان یکی از همین محدوده‌هاست؛ کوچه‌ای یک‌طرفه که 70سال پیش و بعد از ساخت نخستین ساختمان مخابرات مشهد در کمرکش آن و استفاده مردم از تلفن‌خانه‌ها، نام «مخابرات» گرفت و از سال‌های پایانی دهه50 هم مرکز فروش لوازم پلاستیکی شد.
توس34؛ کوچه اربابی
کوچه توس34 را همه به نام «کوچه شهیدغلامی» می‌شناسند؛ کوچه‌ای قدیمی و پیچ‌درپیچ با جویی در وسط و چاه‌های فاضلابی که نسلشان در این محله هنوز ورنیفتاده است. خانواده شهیدغلامی در اواسط همین کوچه زندگی می‌کنند، اما پیش از نام‌گذاری کوچه به نام این شهید، قدیمی‌ها این معبر را به یک نشانی دیگر می‌شناختند؛ خانه ارباب و باغ‌هایش. حاج‌سیداحمد حبیب‌اللهی ملاک بزرگ بحرآباد بود که آثار خیر زیادی در این محله از او باقی مانده است.
امیر کبیر، معبری با مغازه‌های قدیمی
مغازه‌های قدیمی بسیاری در این معبر به چشم می‌خورد که سبک و سیاق دهه‌های 60 و 70 را هنوز حفظ کرده‌اند. یکی از مشکلات خیابان امیرکبیر تردد زیاد و ترافیکی است که به‌دلیل حضور همین مغازه‌ها به وجود می‌آید.