همدلیهای قدیمی در کوچههای باصفای تهپلمحله 
فنیکارها جای مصالحفروشها را گرفتند 
تلاش مؤسسه شهدای بولوار شاهنامه برای آرامش هممحلیها
سرشان را از شلوغیهای زندگی بلند کردهاند و گوشهای از وقت و انرژی خود را برای آبادی محله و زیبایی زندگی اهالی توس اختصاص دادهاند؛ گوشه دنجی که همه دنیایشان شده است. شروع فعالیتهایشان زیر سایه ایستگاه صلواتی امامرضا (ع) در سال ۱۳۹۳ بود و به همین دلیل است که از هرطرفی صحبت میکنند، یک سرش میرسد به ایستگاه شهدای بولوار شاهنامه.
از اعضای نهنفره هیئتمدیره مؤسسه و همه اهالی پای کار محله گرفته تا آن مرد زاهدانی که یک بار چای موکب را خورد و حالا سالهاست برای خدمت میآید، همگی نمکگیر نام شهدای بولوار شاهنامه هستند.
هرچند از همان اول، کنار کوششهایشان برای برپایی ایستگاه صلواتی، فعالیتهای عامالمنفعه دیگری را هم پیش میبردند و عملا کارشان شروع شده بود، آنچه سبب شده است در این سالها بیشاز پیش در توس، نام مؤسسه شهدای بولوار شاهنامه شنیده شود، فعالیت مداوم در حوزههای فرهنگی، مذهبی و اجتماعی است؛ رویکردی که باعث شده است رد پای اعضای این مؤسسه در امور مختلف محلات توس دیده شود.
همهچیز از یک موکب شروع شد
زمینی که یازدهسال پیش شهرداری برای برپایی ایستگاه صلواتی دراختیارشان قرار داد، خاکی بود و بدون دیوار. سازههای آن توسط کمکهای مردمی شکل گرفت، کمکم وسیع شد تا جاییکه حالا وقتی برای برنامههای مختلف آن را ساماندهی میکنند، یک فضای چهارهزارمترمربعی است با سازه غیرثابت. جرقه ایجاد مؤسسه فرهنگی شهدای بولوار شاهنامه در همین موکب زده شد. اعضای فعال آن که از قبل با هم آشنا بودند، تصمیم گرفتند درکنار امور مذهبی برای فعالیت جدیتر در ابعاد فرهنگی و اجتماعی در سطح توس تلاش کنند تا اتفاقات خوب محلی را رقم بزنند.
عباس باروتکوب، رئیس مؤسسه شهدای بولوار شاهنامه، از اولین قدمهای شکلگیری مؤسسه اینطور میگوید: یک شب در یکی از مساجد جمع شدیم و قرار گذاشتیم این کار گروهی را با یک نام و گروه مشخص به ثبت برسانیم تا فعالیتهایمان بهطور رسمی و آسانتر پیش برود و بهخاطر اینکه مجوز بنیاد درگرو داشتن دفتر کار بود، به ما مجوز مؤسسه را دادند. اما خیلیها آن را با نام بنیاد شهدای بولوار شاهنامه میشناسند.
او با تواضع میگوید: مجبور شدیم نام یک نفر را بهعنوان رئیس روی کاغذ بیاوریم، وگرنه همه درکنار هم کار میکنیم. در ادامه هم از هر محله توس دو نفر عضو هیئتمدیره تعیین کردیم تا پل گفتوگو بین هم و محلات باشیم. اینطور شده است که ۲۳ مسجد منطقه در این مدت پای کار آمدهاند و هر برنامهای که داریم خیلی زود در تمام هستههای جمعیتی توس دیده میشود و اثر خود را میگذارد.
مهربانی کودکانه بچههای توس
کارهای اجتماعی و فرهنگی مؤسسه شهدای بولوار شاهنامه، زمینه اتحاد و همدلی در توس را فراهم کرده است. به گفته عباس باروتکوب درست است که قدمهای اول با نگاه برنامههای مذهبی برداشته شد، اما در ادامه اعضا در شاخههای مختلف فعال شدند و باعث شدند خیر و برکت در محلات محدوده توس جاری شود.
مدیر مؤسسه شهدای بولوار شاهنامه درباره حس خوب برداشتن اولین قدمهای اجتماعی میگوید: ۱۰ سال قبل که بعداز کار و پیگیری زیاد مجوز مؤسسه را گرفتیم، مثل الان نزدیک شب یلدا بود؛ گفتیم به یمن این اتفاق، اولین قدمهای محلی را برداریم و میوه شب یلدا را برای چند خانواده فراهم کنیم. فراخوان را هم برای مسجد امامحسنمجتبی (ع) دادیم. هیچوقت یادم نمیرود که بعضی بچههای کمسن بهخاطر نداشتن میوه در منزل، شلغم و هویج داخل پلاستیک گذاشته و برای کمک آورده بودند. آن روز همه اعضا با دیدن روحیه مردم فهمیدیم میتوانیم کارهای بزرگی در توس انجام دهیم.
با اینکه باروتکوب بهسختی جزئیات اولین برنامه اجتماعی مؤسسه را به خاطر میآورد، تعداد بستههای میوه را در حدود چهارصدتا تخمین میزند.
صدای مردم توس
محبوبه ضیافتیصدیق، کارشناسارشد گردشگری و مدیر روابط عمومی مؤسسه است. او میگوید: بهخاطر اینکه قبلا فعالیت و سابقه کاری زیادی در منطقه۱۲ داشتم، ارتباط محکمی با تشکلهای فرهنگی اعضای شورای اجتماعی و بانوان منطقه دارم و در اطلاعرسانی برای برگزاری نمایشگاه و بازارچههای کارآفرینی، کنار دو بانوی عضو این مؤسسه هستم.
یادم نمیرود که بعضی بچههای کمسن بهخاطر نداشتن میوه در منزل، شلغم و هویج داخل پلاستیک برای کمک آورده بودند
او اضافه میکند: ما در مؤسسه علاوهبر برنامههای مناسبتی، مطالبهگر مشکلات مردم هم هستیم، مسئولان را دعوت میکنیم و مردم ازطریق فراخوان مطلع میشوند و در این جلسات، مشکلات و دغدغههایشان را مطرح میکنند. باتوجهبه بافت محدوده توس و مشکلاتی که در اینجا وجود دارد، برگزاری این جلسات، یک ضرورت است و اینگونه صدای مردم توس میشویم.
برگشت دختران توس به مدرسه
«ارتباط اعضای این مؤسسه با یکدیگر، ریشه در رفاقتهای قدیمی محلی دارد و در ادامه، آنچه بازوی این مؤسسه را توانمند کرد، پشتوانههای مردمی، رؤسای شوراهای اجتماعی محلات توس، هیئتها و بسیجیها بودند که از طریق تأمین منبع مالی و با ایجاد نیروی کار جهادی، نیازهای مؤسسه را پوشش میدهند.»
اینها گفتههای محمدرضا هدایت است؛ یکی از اعضای مؤسسه فرهنگی شهدای بولوار شاهنامه. وقتی این شهروند قرار است اساسیترین اقدام مؤسسه در این سالها را بیان کند، یاد سروسامان دادن مدرسه محله کلاتهبرفی میکند.
او میگوید: ابتدای سال تحصیلی امسال بود که دبستان غفاریان برای راهاندازی نیاز به کمک داشت و نیروهای جهادی ما درکنار هم، جوشکاری، نصب شیشههای در و پنجره، دیوارچینی پشت مدرسه و بقیه کارها را برعهده گرفتند تا بچههای محله بدونمدرسه نمانند.
هدایت یک خاطره هم برای ما تعریف میکند؛ خاطره شیرینی که هنوز هم لبخند را روی لب او و بقیه اعضا میآورد؛ «ما دقیقا کار بازسازی مدرسه را یک یا دو روز مانده به اول مهر تمام کردیم. اولین زنگ مدرسه که خورد، ۲۵۰ دانشآموز دختر در حیاط جمع شدند. خیلی از این دختران بهخاطر نبود مدرسه مناسب، قید تحصیل را زده بودند. این لحظات، اشک شوق را در چشمهای من جمع کرد.»
خیران با یک تماس تلفنی کنار ما هستند
این شهروند کلاتهبرفی که دغدغه آبادی و سربلندی محله و هممحلیها را دارد، میگوید: کاری که اینجا انجام میشود، فقط از سر انتقال حس خوب و انسانیت است. بچههای ما بدون چشمداشت مالی و منفعتی، فقط برای آرامش دل هممحلیها کار میکنند.
او که مسئول شناسایی خانوادههای نیازمند برای توزیع جهیزیه نوعروسهاست، از تکمیلشدن بیشاز چهلسرویس جهیزیه در این سالها خبر میدهد و میگوید: این مسیر در سالهای اخیر شکل گرفته است که هم مددجو ازطریق معتمدان محلی به ما معرفی میشود و هم خیران ازطریق واسطههای مختلف همکاری میکنند. ما خیران پایکاری از نقاط مختلف شهر و کشور داریم که تا حالا اصلا به توس نیامدهاند، اما برای تهیه جهیزیه نیازمندان با یک تماس تلفنی، با ما همراهی میکنند.
کار فرهنگی را با هم آموختیم
سیدعباس رضوی، نایبرئیس مؤسسه فرهنگی شهدای بولوار شاهنامه، بین سرشلوغیهای روزمرهاش، همیشه برای امور مؤسسه وقت میگذارد. او معتقد است بهترین اتفاق فعالیت این مؤسسه در توس این بوده است که اهالی محلی، معنی تشکل فرهنگی و مذهبی را بهتر فهمیدهاند. به گفته رضوی همه فعالیتهایی که درقالب ایستگاه استقبال از زائر انجام میشده حالا به صورت یکپارچه درآمده است و در حال حاضر، همه تشکل های فعال در محلات فردوسی، کلاتهبرفی و چهاربرج درکنار هم نقش خود را ایفا میکنند.
سیدعباس رضوی درباره فعالیتهای فرهنگی مؤسسه میگوید: عید غدیر و نیمه شعبان، کتابهایی را بین مدارس و مساجد توزیع میکنیم و مسابقاتی مرتبط با مضمونهای داخل کتاب ترتیب میدهیم تا به این وسیله، کودکان و نوجوانان به مسائل دینی و مذهبی علاقهمند شوند.
همانطورکه عباس رضوی اشاره میکند، اعضای مؤسسه فرهنگی شهدای بولوار شاهنامه در این سالهای فعالیت، معنی جدیدی از تشکل فرهنگی را ارائه کردهاند. آنها اول کار را با امور مذهبی شروع کردند، در ادامه بر حوزه اجتماعی و توزیع بستههای میوه، غذا و کالای اساسی بین نیازمندان متمرکز شدند و چندباری هم تا حالا زمینه برگزاری دورههای آموزشی اشتغال در خانه را فراهم کردهاند.
مجموعه کارآفرینی مؤسسه تاکنون حتی برای حمایت از بانوان شاغل، بازارچههایی را در نقاط مختلف محدوده توس دایر کرده که اغلب منجر به رضایت بانوان محلی شده است.
کار جهادی از خانه تا مسجد
مریم سیدعلی، دهیار سابق کلاته برفی، سیسالی است که در این محله سکونت دارد. او یکی از اعضای مؤسسه فرهنگی شهدای بولوار شاهنامه است و تعریف میکند: ششسال است با این مؤسسه آشنا شدهام. اخلاص بین اعضای مؤسسه برایم خیلی ارزشمند بود. آنها بیریا کار میکردند و برایشان فرقی نمیکرد کارشان به نام فلان ارگان یا شرکت تمام شود.
هرکدام از ما در محله، سرشاخههایی داریم که ازطریق آنها، خیران را جذب مجموعه و نیازمندان را شناسایی میکنیم
این ساکن فعال کلاتهبرفی که فرمانده بسیج در محله خودش است، میگوید: هرکدام از ما در محله، سرشاخههایی داریم که ازطریق آنها، خیران را جذب مجموعه و نیازمندان را شناسایی میکنیم. حالا همه مساجد منطقه پای کار آمده و گروههای جهادی تشکیل دادهاند و در مناسبتهای مختلف، وقتی مراسمی داریم، همه با اتحاد درقالب یک گروه جمع میشویم و مراسم باشکوهی برگزار میکنیم.
او اضافه میکند: حتی در جنگ دوازدهروزه، مساجد و خانههای بسیاری را آماده کرده بودیم برای اسکان و پذیرایی از افرادی که به هر دلیل به مشهد آمده بودند. از همین حالا برای ماه رمضان اقلام اساسی مثل برنج، روغن و ماکارونی تهیه کردهایم تا به وقتش بستههای معیشتی را دراختیار نیازمندان بگذاریم و همچنین مشغول آمادهکردن بستههایی برای شب یلدای پیش رو هستیم.
معرفی هویت توس زیر بیرق ائمه (ع)
نقطه اوج همدلی و همکاری اعضای این مؤسسه در ایستگاه صلواتی اول شاهنامه است. هرساله در دهه آخر صفر، زائران پیاده و خودروهایی که از ورودی غرب مشهد وارد موکب وسیع شهدای بولوار شاهنامه میشوند، میتوانند بهجز غذای گرم که روزانه توزیع میشود، از خدمات پزشکی، خوابگاه حمام و سرویس بهداشتی، خیاطی، کفاشی و... بهرهمند شوند. این امکانات همه ازسوی اعضای مؤسسه و برای افراد کمتوان و سالخورده و همه افراد در راه فراهم میشود.
با نگاه متفاوت اعضای مؤسسه به هویت توس، در همین ایستگاه دهروزه، غرفههایی زیر بیرق ائمه (ع) راه اندازی میشود تا هم زائران خسته را دقایقی سرگرم کنند و هم بخشی از هویت این محدوده، شامل صنایع دستی و آثار ادبی کهن معرفی شود. در این غرفهها مهمانان با توس و تاریخ آن بیشتر آشنا میشوند تا تشویق شوند که در آینده برای حضور در این خطه عزم سفر کنند.
* این گزارش پنجشنبه ۲۷ آذرماه ۱۴۰۴ در شماره ۶۲۲ شهرآرامحله منطقه ۱۱ و ۱۲ چاپ شده است.
لینک کوتاه
آوا و نمــــــای شهر
