محله کاشانی

کوچه چهارشنبه‌ بازار یا به‌ اصطلاحِ امروزی‌ها، کوچه نور از آن دست کوچه‌هایی است که هویت شهر مشهد را به دوش می‌کشد.

هنگامی که از تهران برگشتم، با خودم فکر کردم چرا ما در مشهد چنین مرکزی نداشته باشیم؟ با این فکر که باید ما هم مرکزی برای دورهم جمع شدن و آموزش و ارائه خدمات داشته باشیم، اقدام به تأسیس کانون ناشنوایان کردم.

دوم بهمن سال‌۱۳۵۷، هزاران نفر از مردم مشهد در عشرت‌آباد گرد هم آمدند تا این محل را به یاد شهید محسن مباشرکاشانی، «سه‌راه کاشانی» بنامند.

وقتی چشم باز کردم، خودم را پشت ضریح طلا دیدم و درحال پیاده شدن از مزدای آتش‌نشانی بودم. بوی دود و باروت می‌آمد.

کوچه نور در محله کاشانی ‌ واقع است. به‌گفته کسبه قدیمی محله، این کوچه اندازه یک قرن قدمت دارد. «چهارشنبه‌بازار» نام دیگر کوچه است. اواخر دهه30 عمده‌فروش‌های سمساری در اینجا بساط خود را پهن می‌کردند. پیش از انقلاب اسلامی، در ابتدای کوچه، کال بزرگی وجود داشت که مسیل آب باران و فاضلاب بود. آن‌طورکه کاسبان قدیمی محله می‌گویند، آجرهای سرخ‌رنگی در گودبرداری‌ها به‌دست آمده است که نشان از وجود کوره‌های آجرپزی در گذشته‌های دور کوچه دارد.

علی آقا هنوز از لوازم پدرش استفاده می‌کند. آن‌طور که می‌گوید فقط چسب‌ها صنعتی شده و به جای مالیدن آن با انگشت به لبه‌های کتاب از قلم‌مو استفاده می‌کند، وگرنه هنوز به شیوه پدرش کار می‌کند؛ «صحافی به روش من و پدرم دیگر دوره‌اش تمام شده است. حالا به‌حساب دستگاه جای کار با دست را گرفته است. کتاب را می‌گذارند توی دستگاه و صحافی‌شده‌اش را تحویل می‌گیرند.»

کوچه رضوی‌ها یکی از کوچه‌های قدیمی محله کاشانی است که در خیابان توحید قرار دارد. بیشتر ساکنان اولیه ‌این کوچه از خاندان سادات‌رضوی بوده‌اند. وجه‌تسمیه کوچه هم از نام همان‌ها وام گرفته شده است. خاندانی چون آل‌داوود،‌‌ تحویل‌دار، رضوانی و... .یکی از قدیمی‌های محل به «باغ هشت‌آباد» در ابتدای این معبر اشاره می‌کند که زمین‌ آن متعلق به آستان قدس‌رضوی بوده است.‌‌این کوچه از آن دست معابری بوده که تا 50سال قبل‌ چند یخدان داشته و مردم برای تأمین آب آشامیدنی زمستان و یخ تابستان از آن استفاده می‌کردند.