بعداز سهراه ادبیات، کوچه اسدالله زاده۳ را که پشت سر میگذاری، تابلو آبیرنگی که رویش بزرگ نوشته شده است «سرزمین علم و فناوری نوجوانان» توجهت را به خود جلب میکند. اسفند سال گذشته و همزمان با نیمهشعبان بود که این مجموعه علمیتفریحی در فضای حدود هزارمترمربع بههمت پارک علم و فناوری و شهرداری مشهد افتتاح شد.
بعداز گذر از مسیری که با چمن مصنوعی فرش شده است و عبور از در بزرگ شیشهای وارد این مجموعه علمی میشویم.
مدیر سرزمین علم و فناوری برای ارائه توضیحات به استقبالمان میآید. او با بیان اینکه اینجا پنجره ارتباطی دانشآموزان با فضای پارک علم و فناوری استان است، میگوید: در فرایندی که اینجا برای بچهها داریم دو برنامه اجرا میشود؛ صبحها برای بازدید گروهی درنظر گرفته شده است و پذیرای مدارس و گروههای دانشآموزی مختلف هستیم.
بعدازظهر، اما این فضا مختص باشگاه آموزشی نوجوان است و علاقهمندان میتوانند ثبت نام کنند. در نوبت عصر دورههای آموزش رباتیک، هوش مصنوعی، توسعه فردی برگزار میشود. همچنین کارآفرینی، سخنوری، مهارتهای اجتماعی و... در این بازه زمانی آموزش داده میشود.
زهرا اژدری در ادامه با بیان اینکه دختران دبیرستان اقدسیه از ساعت ۹ از قسمتهای مختلف این مجموعه بازدید داشتهاند، با اشاره به دستگاههایی که در فاز یک قرار دارد، میگوید: در بخش ورودی توضیحاتی در خصوص دستگاههای مختلفی که در این بخش است، از سوی مربیان ارائه میشود. قبل ورود به بخش دوم یا اتاق ۳۶۰درجه که به آن تونل زمان هم گفته میشود، دیوار سمت چپ را میبینیم که با قاب عکسهایی از دانشمندان و شهدای هستهای مزین شده است؛ افرادی، چون دکتر حسابی، شهید فخراییزاده، دکتر چمران و ....
زهرا اژدری دراینباره اینطور توضیح میدهد: خیلی از نوجوانان از این دانشمندان و شهدا فقط اسمی شنیدهاند و هیچ شناختی درباره شخصیت آنها ندارند. وقتی درباره برخی از آنها و تواناییهایشان توضیحاتی داده میشود، تازه اینجاست که متوجه کارهای بزرگی که آنها برای کشور و مردم انجام دادهاند، میشوند.
با گذر از کنار تصاویر قابشده، وارد اتاق مستطیلشکل بزرگی میشویم که کف و سقف آن با موکتهایی تیرهرنگ پوشانده شده است. اژدری درباره این اتاق میگوید: در این قسمت تاریخ کشورمان با نمایش فیلم از دوره ساسانی تا حال حاضر به تصویر کشیده میشود. بعداز عبور از تونل ۳۶۰درجه در بخش بعدی بازدید، دانشآموزان با مراحل تولید نفت و کارایی پالایشگاههای نفت، همچنین توربین های آسیابهای بادی که چه کاراییهایی دارند و در چه مکانهایی هستند، آشنا میشوند.
آشنایی با بازیهای رباتیک و صنعت دارویی کشور نیز از دیگر تجربیات دانش آموزان در این بخش است. اژدری درباره این بخش توضیح میدهد: در بخش گذرگاه فناوری، بازدیدکنندگان با تولیدات انرژی پالایشگاهها، هوافضا، تولید برق نیروگاهی و همچنین حوزه سلامت و رباتیک آشنا میشوند.
در تمام حوزههای نامبردهشده نیز ماکت عملیاتی داریم؛ ماکت پالایشگاه نفت که از آن بخار بلند میشود و برج تقطیر دارد، ماکت اتوماسیون صنعتی که یک ربات درمانگر دارد، ماکت توربین و آسیابهای بادی که در این قسمت درباره این انرژی، مزایای آن و شهرهایی که تولیداتی از این دست دارند، توضیحاتی داده میشود؛ در حوزه هوا و فضا و کاربرد ماهواره نیز باتوجهبه ماکتهایی که جانمایی شده است، توضیحاتی ارائه میشود.
در اینجا برای هر قسمت که قرار است توضیحات داده شود، روشنایی پروژکتور روی همان قسمت هدایت میشود تا همه توجهها و نگاهها به آن معطوف باشد. به گفته اژدری، آسمان پرستاره روی پرده شبنما و ماکت ماهوارههایی که آن سمت تعبیه شده، از قسمتهای جذاب این بخش است. درواقع دانشآموزان درباره ماهوارههایی که به فضا فرستاده میشود، خیلی کنجکاوند.
او ادامه میدهد: طبق تجربه متوجه علاقه دانشآموزان به سرنوشت موشکهایی که به فضا پرتاب میشوند و کارایی آنها شدهایم و بهطور کل کاربرد انواع ماهواره و چرایی استفاده از آنها به علاقهمندان آموزش داده میشود.
به گفته مدیر سرزمین علم و فناوری، آخرین بخش، یکی از جذابترین بخشهای این مجموعه علمی است. در قسمت «تخممرغت را حفظ کن» دانشآموزان در دستههای پنجنفری با ابزار و وسایلی که دراختیارشان قرار داده شده است، اقدام به ساخت وسیلهای میکنند که با قراردادن تخممرغ در آن از شکستهشدنش در زمان پرتاب جلوگیری میکند.
در این مرحله، دانشآموزان با ابزاری که دراختیارشان است ازجمله چوب بستنی، نخ، پنبه، بادکنک و... وسیلهای را اختراع میکنند. وسیله اختراعی باید بهگونهای باشد که با قراردادن تخممرغ در آن، از شکستهشدنش در زمان افتادن از ارتفاع جلوگیری کند. زمان ساخت این وسیله برای هر گروه ۱۰ دقیقه است.
در آخرین بخش از سرزمین علم و فناوری همه دانش آموزان حضور دارند و هرکدام در دستههای چندنفری سخت مشغول کارند. آنهایی هم که کارشان تمام شده است و آزمایش آسیبپذیری تخم مرغ را پشت سر گذاشتهاند، بهسراغ بازیهای دیگر رفتهاند و مشغول بازی فکری، فوتبال دستی، رباتیک، تفنگ بادی و ... هستند.
زهرا وظیفه، دانشآموز دبیرستان اقدسیه در محدوده آرامگاه فردوسی
بههمراه مدرسه به اینجا آمدهایم و اولینبار است از این مجموعه علمی دیدن میکنم. برایم بسیار جذاب و آموزنده است؛ به ویژه گذر از بخش ۳۶۰ درجه که گذر از گذشته به حال است. بخش دستاوردهای دوره اخیر هم برای من خالی از لطف نبود و اطلاعاتم درباره کاربرد توربین و آسیابهای بادی، کارکرد پالایشگاههای نفت، ماهوارهها و ابزار رباتیک افزایش یافت.
رونیا رضویی، دانشآموز دبیرستان اقدسیه در محدوده آرامگاه فردوسی
از همان ابتدای ورود، توضیحات درباره دانشمندان و شهدای هستهای برایم جذاب بود. تونل زمان و گفتن از تحولات فناوری برایم تازگی داشت. پالایشگاه نفت و توربینها و آسیابهای بادی و ربات نیز واقعا آموزنده بود.
عاطفه شجاعپور، معاون پرورشی دبیرستان اقدسیه
هدف از برگزاری این اردوی نیمروزه این بود که دانشآموزان به این مهم برسند که درقالب یک اردو میتوانند آموختههای علمی نو و کاربردی نیز داشته باشند و با ایدهگرفتن از این آموختهها در برنامههای آتی خود از آن بهرهمند میشوند. همه بخشهایی که در سرزمین علم و فناوری تعریف شده، کاربردی و استقبال دانشآموزان بسیار خوب است.
تعداد بیشتری بهجز این تعداد دانشآموز حاضر، داوطلب آمدن به این برنامه بودند، اما متأسفانه امکانش وجود نداشت. خود ما هم تصور این همه اشتیاق به آموختن و ذوق دانشآموزان را نداشتیم. هرچه این دست اردوهای علمی بیشتر برپا شود، به دانشآموزان برای خوب درسخواندن و ارائه ایده و طرحهای نو انگیزه بیشتری میدهد.
* این گزارش شنبه ۱۱ اسفندماه ۱۴۰۲ در شماره ۵۴۸ شهرآرامحله منطقه ۱ و ۲ چاپ شده است.