
از دور شباهتی معمول به مسجد نداشت. خانهای بود نسبتا بزرگ با حیاطی نقلی و چند شیر آب و عَلم بزرگی که تکیهاش داده بودند به پنجرههای رنگی مسجد. ظهر بود. داخل شدم که صدای اذان بلند شد.
پیرمردهای گوشهوکنار عبای قهوهایشان را انداخته بودند روی دوششان و خادمی داشت سجاده باریک و درازِ آخرین صف مسجد را پهن میکرد. مسجد امامزمان (عج) چیزی حدود ۱۰۰ سال قدمت دارد و با اینکه ساختمان و معماریاش کاملا تغییر کرده است، قدیمیهایش خیلی خوب، آنچنان که جزئیات دَرودیوار مسجد را یادشان مانده، از روزهای جوانی خود و آنچه در این مسجد گذشته است، برایم نقل کردند. نماز تمام شد.
عدهای ماندند که تشریح کنند برنامههای این روزها و ماههای مسجد را که چطور بیمزدومنت، بچههای محل و همانهایی را که دستشان تقریبا از امکانات دیگر مناطق شهر کوتاه شده است، دورهم جمع میکند.»
هژبری دبیر هیئت امنای مسجد اولین کسی بود که گزارشعملکردبهدست، شروع کرد به صحبت کردن: «نکتهای را همین اول صحبت باید بگویم و آن اینکه شما همین که توی مسجد کمبرخورداری فعالیت بکنی، خودش کلی کار است.
حالا این فعالیتها بهطور طبیعی هزینههایی را هم دربَر دارد؛ هزینههایی که خود اعضای مجموعه متقبل میشوند. این هزینهها خیلی کم است و حتی به امور جاری مسجد هم نمیرسد، با این حال فکر میکنم این مسجد و منطقه، پتانسیل خوبی در زمینه نیروی انسانی دارد.»
و بعد مانند هر اهل دغدغهای که این روزها از فضای مجازی گله دارد، زبان به اعتراض گشود و تاثیر این فضا را بر نوجوانها، کتماننشدنی و حتی جبرانناپذیر بیان کرد: «فضای مجازی گریبان همه را گرفته است. اگر بتوانیم یک ساعت بچهها را جمع کنیم، واقعا کار بزرگی انجام دادهایم.
ازطرفی شما بهتر میدانید که جمع کردن نوجوانها در مسجد، کار خیلی سادهای نیست، با این حال از دل همین گردهماییها و دورهمیهای دوستانه، نخبههای زیادی کشف شدهاند که بهعنوان مثال یکی از آنها، نماینده جوانان محله ما در شورای اجتماعی محله است.»
سراغ برنامههای مختلف و متنوعِ برگزارشده در مسجد رفتیم. توی جمع ما آقای دُری، مسئول امور اجتماعی مسجد، آقای نیرومند، مسئول فرهنگی و آقای پوروطن، مداح هیئت شاهزاده علیاصغر (ع)، هم حضور داشتند که هریک به اقتضای بحث، درباره برنامههای مسجد توضیحات مفصلی دادند: «شبهای احیا واقعا برنامه پروپیمانی داریم با جمعیتی خیرهکننده؛ آنقدر که بیرون از مسجد را هم برای حضور مهمانها آماده میکنیم، اما فکر میکنم بهترین برنامه ما در روزهای محرم، برپایی یادواره شهدا بود، اما نه بهطورمعمول و نه بهصورتیکه باقی ارگانها و نهادها آن را برگزار میکنند.
۱۰ شبِ هفته اول محرم را هر روز به یاد یک شهید محله یادواره برگزار کردیم. هر روز هم خانواده آن شهید را به مراسممان دعوت میکردیم تا خاطره یا نکتهای را از شهیدشان برایمان نقل کنند. ملاک ما هم در این شبها، شهدای محله خودمان بود و البته مهمتر از آن، برداشتن هرگونه محدودیت در برپایی اینگونه برنامهها. اینکه یاد و خاطره شهدا فقط به یک روز و چند ساعت و یک یادواره کلی محدود نشود و هر ۱۲ شب محرم را به یادشان باشیم.»
بَروبچههای مسجد امامزمان (عج) در برخی برنامههای مهم منطقه، موفق به کسب رتبههای برتر شدند، از گروه سرود بزرگشان گرفته تا حضور فعال در طرح «به رنگ خدا»: «گروه سرود چهلنفرهمان، پدیده این دوره از جشنواره مسجدیها بود.
در این مسابقات نیز در سطح یک و دوی مشهد و دربین مساجد مشهد اول شدیم. در برنامه «به رنگ خدا» هم رتبه اول را بهدست آوردیم. علاوهبر اینها، تعدادی جلسه هفتگی و حلقه صالحین را با کمک برخی دوستان در مسجد برگزار میکنیم.
برنامه دیگرمان، شناسایی خانوادههای محروم محله است که در ماه رمضان و عید نوروز انجام شد و کمکهایی هم از خیران دریافت کردیم و تحویل این خانوادهها دادیم.» آنها در ادامه، از نماز باشکوه عید فطر گفتند و از مسابقات ورزشی جام رمضان که عناوینی را کسب کرده بودند.
اینکه بتوانیم ساختار قدیمی مسجد محله حسینآباد کرمانیها را درقالب یک ماکت مینیاتوری بسازیم، اتفاق مهمی خواهد بود
میگویند در مراسم ترحیم فقط چای و خرما و فوقش میکادو به مهمانها میدهند. درواقع این یک دستورالعمل مشخص و لازمالاجراست. هدفشان را هم از این کار ازبین بردن اسراف و مصرفگرایی میدانند. درکنار این، دلمشغولی خیلی از آنها حفظ و حراست از تاریخچه مسجد است.
درواقع پیشنهاد آنها این بود که شهرداری بتواند از شکلوشمایل قدیمی مسجد، ماکتی مینیاتوری بسازد و در معرض دید عموم قرار بدهد: «اینکه بتوانیم ساختار قدیمی مسجد و محله حسینآباد کرمانیها را درقالب یک ماکت مینیاتوری بسازیم، اتفاق مهمی خواهد بود. دوست داریم شهرداری کمک کند تا این نقشه را عملیاتی کنیم؛ مثلا بیایند از زبان قدیمیهای حسینآباد، تاریخ شفاهی محله را مکتوب و باغهای اطراف را طراحی کنند و بَرهمان اساس ماکت بسازند.
در گذشته محله حسینآباد آنقدر سرسبز بوده که به «وکیلآباد نو» مشهور بوده است.» آنها همچنین از زمین جدید مسجد و سالن ورزشی که به پیشنهاد فعالان مسجد ساخته شد، گفتند: «پیگیری کردیم تا زمین جدید مسجد را تحویل بگیریم و شروع به ساختش کنیم.
علاوهبر این، فضایی را برای ورزش شناسایی کردیم که دوستان شهرداری آن را ساختند. این اتفاق باعث شد بچههای محل بهجای پرسه زدن در اینطرف و آنطرف، ورزش کنند و پاتوقی برای ورزش داشته باشند.»
آنها ازبین افرادی که در این مدت کلی کمکشان کردهاند، اسامی زیادی را به زبان میآورند: «ما اینجا با همین برنامههای مختلفی که برگزار کردیم، خروجیهای خوبی داشتیم. متخصصان زیادی در هر حرفه داریم؛ مثلا اِلمان سردر مسجد را خود بچهها ساختند.
درواقع باید بگویم که هر کسی را که هر حرفهای بلد است، بهکار گرفتیم تا بخشی از مشکلات مسجد برطرف شود. یکی جوشکار است و یک نفر دیگر برقکاری میکند، حتی طرحهای میلگردِ سردر مسجد را بچههای خودمان زدند.
همه اینها ثمره کار گروهی است. ما در کار جمعی تکروی نکردیم. برای هر کاری مشورت کردیم و جلسات مستمر و پیگیر ماهانه برگزار کردیم که همین موضوع باعث نظم بیشتر برنامههای مسجد شده است. گروه بزرگی در مسجد کمکحال ما بودند و همچنان هستند که باید تشکر ویژهای از آنها بکنیم. افرادی مثل آقای مصطفی عبداللهی، مربی دفاع شخصی، یا مجید قاسمی که متخصص جذب نوجوانهاست و بچهها واقعا دوستشان دارند.
آقای ابوالقاسم پوروطن فرمانده خوشفکر پایگاه بسیج یا محسن عباسی و علیرضا نیرومند مربیان تیم فوتسال شهدای مسجد صاحبالزمان هستند و آقایان جلینی و یوسفنیا، مسئول و کارشناس فرهنگی فرهنگسرای انتظار، در زمینه آموزش مربی سرود فعالاند. محمد پیروزی که مربی قرآن بود و آقای امیرحسین قاسمیپور که نشستهای حلقههای صالحین و احکام را برگزار کردند. همینجا از تکتک این افراد و خیلیهای دیگر تشکر میکنم.
آخر بحث به پاسخگویی هیئتامنا و فعالان مسجدی رسید. اینکه آنها چطور عملکردشان را برای مردم و مسجدیها توضیح میدهند و نکته آخر حضور خادمی مسجدی بود که باعث شد خیلی از برنامههای مسجد با نظم و ثبات بیشتری برگزار شود.
خادمی که نسبتا جوان است و صبر و حوصله زیادی برای سروکله زدن با بچهها دارد: «همه برنامههای ما وسط دو نماز مغربوعشا با ویدئوپروژکشن روی پرده پخش میشود. ازطرف دیگر باید تشکر ویژهای بکنیم از خادمان مسجد که سطح کیفی نظافت را که مشکل قدیمی این مسجد بود، با صبر و حوصله زیادشان دوباره در فضای مسجد و مسجدیها بهبود دادند.
البته خادمان قبلی هم تلاش زیادی برای ساماندهی این وضعیت کردند، ولی دیگر تواناییاش را نداشتند و الان با حضور احمدآقای ساکن، اوضاع خیلی تغییر کرده است.»
* این گزارش دوشنبه ۱۵ آبان ۱۳۹۶ در شماره ۲۶۸ شهرآرامحله منطقه ۵ چاپ شده است.