سختی روزگار، چینوچروکهای زیادی را بر چهرههای آفتابسوخته شان باقی گذاشته است. چهرهها همه خسته و گرد پیری بر آنها نشسته است. اما در پشت تمام این ماجراها، قصه دلدادگی و عاشقی و ارادت به حضرت رضا (ع) طور دیگری موج میزند.
مقابل تابلوی بزرگی که روی آن اذن دخول نوشته شده است، ایستادهاند و آرامآرام دعای اذن دخول را زمزمه میکنند. زلال چشمانشان وسعت بین صحنهای حرم را میکاود. دستانشان در جستوجوی پنجرهفولاد است تا کولهباری از التماسدعای کسانی را که با اشک چشم آنها را بدرقه کردند، پشت پنجرهفولاد ادا کنند.
نگاهشان به گنبد طلا دوخته شده و چیزی زیرلب زمزمه میکنند. پس از کمی توقف ادای احترام میکنند و به آرامی وارد صحن میشوند. صدای ملکوتی اذان از بلندگوهای صحن مطهر، فضا را عطرآگین میکند. در همسایگی ما آدمهایی زندگی میکنند که بزرگترین آرزویشان رفتن به حرم امام مهربانیهاست و توانایی رسیدن به این آرزوی قلبی را ندارند.
با هر زحمتی هست خودشان را به این شهر میرسانند تا بتوانند لحظاتی را در کنار امام مهربانی آرام بگیرند. حکایت زائران پیادهای که قرار بود چندشبی مهمان مسجد «صاحبالزمان» و اهالی منطقه ما باشند، حکایتی شنیدنی و بهیادماندنی است.
حکایتی که خود زائران میگویند و بیشترشان با وجود اینکه عمرشان زیاد است، حتی یکبار هم طعم شیرین زیارت را نچشیدهاند و حالا یکی از بزرگترین آرزوهایشان زیارت و پابوسی حرم است و مسجد «صاحبالزمان» بهعنوان میزبان این فرصت را برایشان فراهم کرده است.
مهین عزتی ۷۰ ساله درحالیکه وزن خود را روی عصایش انداخته و به آن تکیه داده است، سرمست از شوق زیارت میگوید: این بهترین لحظه زندگیام بود. دیگر هیچچیزی از خدا نمیخواهم! همیشه آرزو داشتم یکبار هم که شده به زیارت آقا بیایم و حال این فرصت فراهم شده است.
خدا قبول کند. از امام رضا (ع) آرزوی سلامتی کردم. من ۴ پسر و ۲ دختر و ۱۰ نوه دارم. اولینبار است که در عمر ۷۰ سالهام توانستهام حرم حضرت را زیارت کنم. با قدمگذاشتن در این حریم قدسی، احساس کردم که با این فضا آشنایم، گویی در تمام این سالها، بارها و بارها به زیارت آمدهام. با اینکه توان حرکت ندارم، اما انگار قلبم جلوتر از من روانه حرم شده است. پیرزن اینها را که میگوید چشمانش برق میزند.
اینجا همه دلشان را به آقای مهربانی دادهاند. اشکهای این پیرزن خستهدل، آرامآرام از روی گونههای خستهاش میریزد و او با دستهای لرزان و بیرمقش غبار از چهره آفتابسوختهاش میگیرد. هنوز باورش نمیشود که پا در قطعهای از بهشت گذاشته است.
در تمام سالهای زندگیاش بهدلیل فقر و تنگدستی توان سفر به مشهد را نداشته است. خودش میگوید: همیشه آرزوی زیارت امام رضا (ع) را در دل داشتم. گاهی تلاش میکردم راهی سفر شوم، اما بهدلیل هزینههایش نمیتوانستم به پابوس آقا بیایم.
خانم اسدی، یکی دیگر از زائران پیادهای است که به گفته خودش، خواست خدا و امامرضا (ع) بوده که او به مشهد و زیارت حرم آمده است. او میگوید: دعا کردم برای سلامتی آقا امام زمانم و برای مریضان و برای خانوادهام. از امام رضا (ع) خواستم که دوباره ما را طلب کند و زیارت حرمش را دوباره روزیمان کند.
دلکندن از اینجا سخت است. فضای روحانی و معنوی این حرم دل هر زائری را چنگ میزند. ما زائران خسته از راه، با حضور در این صحن و سرا امیدمان را به کرم آقا گره زدهایم و سجده شکر بهجا میآوریم از اینکه ما را طلب کرده است. از آقا خواستهام این آخرین سفرمان به مشهد نباشد.
رحیمی، ۶۷ ساله است. او نیز درباره حس درونی خود هنگام تشرف به حرم آقا امام رضا (ع)، که بعد از سالها اتفاق افتاده، میگوید: «خیلی خوشحال بودم و بیشتر از این خوشحال بودم که آقا مرا خواسته و طلبیده است.
نمیدانم توفیق زیارت مجدد را پیدا میکنم یا نه. حس عجیبی است که نمیتوانم آن را توصیف کنم. وقتی چشمم به گنبد و گلدسته آقا افتاد انگار همه غمها را فراموش کردم. در همه طول مسیر با خودم کلنجار میرفتم که وقتی چشمم به گنبد افتاد کدام خواسته ام را از آقا طلب کنم، چون شنیده بودم دعای مسافر وقتی که اولینبار چشمش به گنبد میافتد مستجاب می شود، اما من در آن موقع انگار از همه گرفتاریها رها شدم و احساس سبکی به من دست داد. در آن لحظه تنها دعایم این بود که بچههایم همیشه سالم و سلامت باشند.
شهابی که ۵۹ سال سن دارد و از شهرستان قوچان راهی این سفر پیاده شده است، میگوید: همیشه عشق به امام رضا (ع) را در دل داشتم. زمانی هم که ازدواج کردم و درگیر زندگی و بچهداری شدم، بضاعت مالی نداشتم که به مشهد سفر کنم تا اینکه چندروز پیش با همراهی همسایههامان من نیز راهی شدم. هنوز هم باورم نمیشود که آقا مرا طلبیده است. وقتی چشمم به گنبد افتاد، بلند گریه کردم و گفتم آقا خیلی سخت بود، اما بالأخره بعد از سالها انتظار آمدم به پابوسیات.
حسینی جوانی است که با دستان خالی، ولی دلی پر از عشق به زیارت حرم آمده است. میگوید: پولش را نداشتم. خیلی تلاش کردم برای آمدن. شب و روز در انتظار دیدن ضریح حرمش بودم تا اینکه چند روز گذشته ازطریق یکی از همسایههایم خبردار شدم که قرار است با تعدادی از همولایتیهایم به زیارت مشهد بیاییم.
از خوشحالی در پوست خودم نمیگنجیدم. سعادتی از این بالاتر که بدون اینکه دغدغه جا و مکان داشته باشی به مشهد بیایی و خود مجاوران حضرت از تو پذیرایی کنند بدون کوچکترین منتی! همیشه گنبد و بارگاه امام رضا (ع) را در تلویزیون میدیدم، اما هربار که این صحنهها را میدیدم، گریهام میگرفت و میگفتم: آقا کی قسمتم میشود به زیارتت بیایم؟ وقتی خبردار شدم که باید به مشهد برویم گریه میکردم و میگفتم: قربانت بروم امام رضا (ع)، بالأخره من را طلبیدی!
در همین خصوص، طیبه خاکی، مدیر اسکان زائران پیاده مسجد «صاحبالزمان (عج)» با بیان اینکه پذیرائی از زائران و دیدن لبخند اشتیاق زائران آنقدر شیرین و دلانگیز است که در وصف نمیگنجد، میگوید: خوشبختانه توانستیم در روزهای پایانی ماه صفر و همزمان با ورود کاروان زائران پیاده به مشهد، حدود ۲۲۰ نفر از زائران را در این مسجد پذیرا باشیم و همراه با کمک مردم محله، بهترین خاطرات را از زیارت برای ایشان ایجاد کنیم.
وی با تأکید بر اینکه این مسجد بهمدت دوسال متوالی است که اسکان و پذیرائی از زائران پیاده را عهدهدار شده، میافزاید: خانوادههای زیادی را میشناسم که آرزوی یکبار زیارت امامرضا (ع) را دارند، اما قادر به سفر نیستند. خوشبختانه چندوقتی است که خیّران مشهدی، بانیان این کار خیر شدهاند و عاشقان زیارت امامرضا (ع) را از نقاط محروم به مشهد دعوت میکنند و در نهایت احترام از آنها پذیرایی میکنند.
خانم خاکی، با بیان اینکه امسال بهطور خاص اسکان بانوان زائر پیاده را در دستورکار خود دارد، اظهار میکند: برای اسکان بانوان زائر مکان مشخصی در این مسجد درنظر گرفته شده بود که بهطور کامل تجهیز شد و این عاشقان سهچهار روزی میهمان خیّران منطقه ما بودند.
گفتنی است فعالیتهای شهرداری برای استقبال از دهه آخر صفر در سال جاری با برنامه ریزی ویژهای همراه بود. اطلاعرسانی و ساماندهی تبلیغات محیطی، طرح جهاد خدمت، برپایی ایستگاههای استقبال از زائران، تعیین مسیر تردد زائران و... از جمله این اقدامات بود.
براساس آمار ارائهشده و باتوجهبه گستردگی و حجم حضور زائران، ۲۰ مرکز اسکان در منطقه ۱ برپا شد که بیش از ۶ هزار نفر زائر در این مراکز اسکان داده شدند. در همین خصوص نیز ۲۰ ایستگاه صلواتی برای پذیرایی از زائران در منطقه ۱ برپا شد و جمع زیادی از جوانان مشتاق از سر ارادت به خاندان عصمت و طهارت (ع)، در این ایستگاههای صلواتی، از زائران پیاده امام هشتم (ع) پذیرائی کردند. حدود هزار نفر از اهالی منطقه نیز در مقام خادم افتخاری حریم رضوی به زائران خدمترسانی کردند.
* این گزارش شنبه ۴ آذر ۱۳۹۶ در شماره ۲۶۹ شهرآرا محله منطقه یک چاپ شده است.