«آسمان» خلوت، خیابان شلوغ

 هر سال با نزدیک شدن به عید نوروز هزاران نفر از شهروندان و زائران برای خرید پوشاک خود و دیگر اعضای خانواده‌شان به مراکز خرید هفده شهریور می‌روند. ترافیک و شلوغی در این موقع سال، در این محدوده شهری چیز عجیبی نیست. امسال اما کاهش ساعت کاری فروشگاه‌ها به همراه طرح ممنوعیت تردد خودروها از ساعت 21 باعث شده مشتریان مراکز خرید هفده شهریور وقت کمتری برای گردش و خرید داشته باشند. این مسئله به شدت ترافیک می‌افزاید. تعدادی از شهروندان که با وسایل نقلیه شخصی خود راهی هفده شهریور می‌شوند برای از دست ندادن زمان،‌ حتی شده چند دقیقه، خودروی خود را در اولین مکان ممکن پارک می‌کنند و به سمت مراکز خرید می‌شتابند. موضوعی که در سال‌های قبل نیز کم و بیش شاهد آن بوده‌ایم، اما امسال شدت بیشتری گرفته و باعث بروز مشکلاتی برای خود این افراد، شهروندان ساکن در محدوده مراکز خرید و حتی کسبه شده است.

در جست‌وجوی جای پارک در حاشیه خیابان

با حضوری کوتاه در 17شهریور می‌بینیم خطر ویروس کرونا و محدودیت‌های ترافیکی، نتوانسته است از حضور مردم در مراکز تجاری هفده شهریور بکاهد و حتی باعث تشدید آن، در بازه زمانی 16 تا 20 نیز شده است. در معابر منتهی به مراکز خرید به ویژه خیابان شهید حنایی و هفده شهریور جنوبی، ترافیک خودرویی و انسانی زیاد است. هر چه به قلب بازار نزدیک می‌شویم بر شدت ترافیک افزوده می‌شود و در تقاطع خیابان شهید حنایی به اوج خودش می‌رسد. از اینجا مشکلات رفته رفته شکل می‌گیرند. تعدادی در حاشیه شهید حنایی 23 با وجود ترافیک بسیار به تغییر مسیر ناگهانی حرکت خود اقدام می‌کنند.

برخی سرنشینان خودروها تصمیم می‌گیرند دم در مجتمع تجاری پیاده شوند که این باعث ایجاد وقفه ترافیکی و پشت سر هم ماندن خودروهای بیشتری می‌شود. 2تابلوی پارکینگ‌ در 2 سمت چپ و راست خیابان دیده می‌شود. یکی در خیابان نسترن و دیگری در مرکز خرید آسمان که خودروها می‌توانند تصمیم بگیرند جهت حرکتشان را به این سمت تغییر بدهند و در یکی از این دو پارکینگ مستقر شوند. هرچند از میان خودروهایی که وارد خیابان نسترن می‌شوند شاید بتوان گفت کمتر از 10 درصد آن‌ها به 2 پارکینگ عمومی می‌روند. بیشتر خودروهایی که برای خرید آمدند با هدف پیدا کردن جای پارک جست‌وجو را در معابر این محدوده آغاز می‌کنند.

مزاحمت برای همسایه‌های مراکز خرید

خودروها زمان زیادی در ترافیک معطل می‌شوند، ولی حاضر نیستند به پارکینگ بروند! مسئله عجیبی است. چند دور گشتن برای یافتن جای خالی. آخر هم دوبله می‌ایستند و در مکانی توقف می‌کنند که مسیر را بند می‌آورد و برای دیگران ایجاد زحمت می‌کند. برای برخی از راننده‌ها هم مهم نیست جای خالی حاشیه خیابان در برابر یک منزل یا یک فروشگاه است. آن‌ها از هر فضای ممکن برای توقف خودروی خود بهره می‌برند. این اتفاق برای اهالی این محدوده عادی شده است. جای پارک نامناسب خودرو که در نهایت با یک شماره تماس روی شیشه سر و تهش را هم آورده‌اند و خودشان شتابان به سمت مراکز خرید رهسپار شده‌اند. کاری که البته موجب نارضایتی اهالی و کسبه همسایه‌ مراکز تجاری هفده شهریور شده است.

سید اسماعیل حسینی، یکی از اهالی خیابان نسترن، است که به دیوار منزل خود چند تابلو نصب کرده و از صاحبان خودروها خواسته است از توقف در مقابل منزل او خودداری کنند. او حتی در یکی از تابلوها افرادی که به این کار اقدام کنند به پنچر کردن لاستیک‌ها تهدید کرده است. حسینی درباره پارک وسایل نقلیه شهروندان در معابر محله هفده شهریور می‌گوید: در بیشتر روزهای سال به ویژه عید نوروز برخی از شهروندان بی‌ملاحظه خودروهای خود را مقابل منازل نزدیک به مراکز تجاری هفده شهریور پارک می‌کنند. برای آن‌ها تنها خودشان اهمیت دارد و فکر نمی‌کنند محلی که در آن توقف می‌کنند در پارکینگ یک منزل مسکونی است و اهالی آن شاید بخواهند خودروی خود را از این مسیر بیرون بیاورند.

حسینی اضافه می‌کند: روی بیشتر دیوارهای منازل محله عنصری و هفده شهریور که به بازارها نزدیک هستند، تابلوهایی نصب شده است که روی آن از خودروها خواستند در مقابل در ورودی منزلشان پارک نکنند. من هم از 5 سال پیش 2 تابلو نصب کردم که البته در روزهای نزدیک نوروز خیلی به آن توجه نمی‌شود. هفته گذشته یکی از همسایه‌های من دید که یک خودرو در مقابل پارکینگ او پارک شده و راه بیرون آمدن خودرواش را مسدود کرده است. همسایه من حدود 30 دقیقه به امید بازگشت مالک خودرو به چرخ‌های آن لگد می‌زد؛ ولی در نهایت مجبور شد با تاکسی برود. صاحب این خودرو حدود 2 ساعت بعد بازگشت و بی‌توجه به این مسئله رفت.
این کاسب خیابان نسترن بارها شاهد درگیری بر سر این موضوع بوده و ادامه می‌دهد: پارک نامناسب خودرو بارها باعث درگیری لفظی و نزاع میان اهالی و مالکان خودرو شده است.

کمبود زمان دلیل نرفتن به پارکینگ!

ساعت 18 شده و ترافیک در معابر منتهی به مراکز خرید هفده شهریور افزایش چشمگیری پیدا کرده است. بیشتر خودروها با عبور از 3 پارکینگ خیابان حنایی به سمت خیابان هفده شهریور ادامه مسیر می‌دهند.

نکته‌ای که به چشم می‌آید در این بخش از مسیر توقف خودروها در 2 سمت خیابان و پیاده کردن سرنشینان خودروهاست. ده‌ها راننده برای از دست ندادن زمان خانواده خود را از خودرو پیاده می‌کنند و خود به جست‌وجوی یک جای پارک مشغول می‌شوند. این شرایط در مقابل بازار امام رضا(ع) و سراهای هفده شهریور ادامه دارد و حتی تشدید می‌شود و در مقابل سراها خودروها را به صورت دوبله پارک می‌کنند، البته در برخی از این خودروها راننده یا یک سرنشین حضور دارد تا اگر پلیس راهور برای جریمه آمد از آنجا بروند.

وحید سلمانی، یکی از صدها راننده‌ای، است که اعضای خانواده‌اش را اینجا پیاده کرده است تا آن‌ها خرید کنند و خود پس از پیدا کردن یک جای پارک به آن‌ها بپیوندد. سلمانی درباره حضورش در مراکز خرید هفده شهریور و پیدا کردن جای پارک می‌گوید: چندین سال است که ما لباس نوی خود را از سراهای هفده شهریور تهیه می‌کنیم. امسال با توجه به سردی هوا خانواده‌ام را نزدیک بازارها پیاده کردم و می‌خواهم خودرویم را نزدیک به آن‌ها پارک کنم تا بتوانیم پس از خرید راحت برویم.
سلمانی اضافه می‌کند: امشب نیز وقتی از مقابل پارکینگ عبور می‌کردم دیدم در مقابل ورودی آن صف طولانی تشکیل شده بود که این یعنی پارکینگ مملو از خودرو است و اگر می‌خواستم به پارکینگ بروم و بعد به اینجا بیایم و پس از خرید دوباره بازگردم زمان زیادی طول می‌کشید. زمان خروج هم این مشکل هست و این یعنی من تا ساعت 21 به منزل نمی‌رسم و به وسیله دوربین‌ها جریمه می‌شوم.

پارکینگ خیابانی

خیابان شهید میرمرتضوی، یکی دیگر از معابر پرطرف‌دار برای راننده‌هایی است که قصد رفتن به پارکینگ را ندارند. در این معبر کسبه بازار امام رضا(ع) و سراهای هفده شهریور بیشتر خودروهای خود را پارک می‌کنند؛ اما این روزها افرادی که با معابر فرعی این محدوده آشنا هستند نیز خود را به خیابان شهید میرمرتضوی و شیخ طوسی می‌رسانند و خودروی خود را در گوشه و کنار آن پارک می‌کنند، اقدامی که خیابان شهید میرمرتضوی را به یک پارکینگ خیابانی تبدیل کرده است. نکته در خور توجه اما پارک بدون نظم خودروها و انسداد مسیر از سوی خودروهاست. مالکان تنها زحمتی که به خودشان داده‌اند گذاشتن شماره تماس خود روی شیشه است که البته از نبودنش بهتر است!

اتومبیل کریمی در حاشیه خیابان شهید میرمرتضوی گیر افتاده است چون 2 خودروی دیگر در پشت سرش توقف کردند و او نمی‌تواند از محل پارکش خارج شود. کریمی که همراه خانواده‌اش برای خرید به مراکز خرید هفده شهریور آمده است درباره دلیل پارک کردن در این خیابان می‌گوید: من با راهنمایی یک نرم‌افزار به اینجا آمدم تا خودرویم را در پارکینگ پارک کنم؛ اما وقتی دیدم پارکینگ تعطیل است مجبور شدم در همین خیابان پارک کنم. وقتی ما به اینجا آمدیم کوچه شلوغ نبود و جای پارک وجود داشت؛ اما پس از 3 ساعت می‌بینیم جای سوزن انداختن در خیابان نیست و نمی‌توانم بیرون بیایم .حدود 30 دقیقه است که معطل هستم تا راننده‌های این خودروها بیایند و مسیر را باز کنند. برای من جالب بود که یکی از آن‌ها می‌گوید محل پارکش را فراموش کرده است و من مجبور شدم به او نشانی هم بدهم.

کسبه هم اینجا پارک می‌کنند

برخی از کسبه بازار امام رضا(ع) و سراهای هفده شهریور که در طول سال خودروی خود را در این مکان پارک می‌کنند از توقف خودروهای شهروندان در این خیابان ابراز نارضایتی می‌کنند. محمد یعقوبی، از کسبه قدیمی بازار امام رضا(ع) که سال‌ها خودروی خود را در خیابان شهید میر مرتضوی پارک می‌کند می‌گوید: اینجا محل بسیار خوبی برای پارک خودروهای کسبه بازار رضا و سراهاست. عرض خیابان نیز به شکلی است که برای کسی مزاحمتی ایجاد نمی‌کند و پیاده راهی که احداث شده نیز شرایط آن را بهتر کرده است، اما ظرفیت اینجا تنها به اندازه کسبه و در نهایت زائران مقیم در هتل‌های اطراف است و ظرفیت پارک مشتریان مراکز تجاری را ندارد.یعقوبی با انتقاد از شهروندانی که خودروهای خود را در معابر خیابان میرمرتضوی و شیخ طوسی پارک می‌کنند می‌افزاید: من در طول سال هر بار که خودرویم را در اینجا پارک می‌کنم حتی اگر مانع کسی نباشد شماره تماسم را روی شیشه می‌گذارم؛ اما به جز روزهای عید نوروز کسی با من تماس نمی‌گیرد چون کسبه می‌دانند چگونه خودروهای خود را پارک کنند که راه بسته نشود. متأسفانه اما شهروندانی که برای خرید می‌آیند بدون توجه پارک می‌کنند و راه را مسدود می‌کنند.

دلایل استقبال نشدن از پارکینگ‌ها

برای حل مشکل جای پارک خودروها شهرداری مشهد در سال 91 با مشارکت در ساخت پروژه آسمان به احداث پارکینگی با ظرفیت 2100 خودرو در 18 طبقه در پروژه آسمان 1 و 2 اقدام کرد. برای پیگیری مشکلاتی که شهروندان درباره استقبال نشدن از این پارکینگ مطرح می‌کنند از حاشیه بازار امام رضا(ع) راهی این پارکینگ می‌شویم. مدت زمان رسیدن ما به مجتمع با توجه به ازدحام جمعیت در معابر کمتر از 10دقیقه است. 5 آسانسور به همراه راه پله وظیفه جابه‌جایی شهروندان را به 13 طبقه پارکینگ آسمان 1 برعهده دارند. 2 طبقه نخست این پارکینگ به کسبه و مسئولان این مرکز خرید اختصاص دارد؛ اما طبقات دیگر عمومی هستند. در یک سال اخیر از طبقات ششم تا سیزدهم پارکینگ کمتر استفاده شده است و فقط در روزهای نزدیک به نوروز که حجم ورود خودروها زیاد است، تا طبقه هشتم پارکینگ می‌روند. به نظر می‌رسد تمامی مشکلات ترافیکی در محدوده مراکز تجاری هفده شهریور تنها با استقبال شهروندان از پارکینگ‌های هفده شهریور بر طرف می‌شود؛ اما چرا شهروندان آن طور که باید از این مراکز استقبال نمی‌کنند و ظرفیت پارکینگ‌ها همچنان خالی است؟ شهروندان در پاسخ به این سؤال مواردی مطرح می‌کنند همچون نداشتن اطلاع از محل پارکینگ، دوری آن‌ها از مراکز خرید، زمانبر بودن و دسترسی دشوار به آن‌ها به ویژه پارکینگ آسمان!

از مطالبی که درباره این پارکینگ مطرح می‌شود نبود افرادی برای هدایت راننده‌ها و طولانی بودن صف خروج از آن است که با مشاهدات ما جور در می‌آید. سلمانی، یکی از این راننده‌ها، به همین دلیل، خاطره خوبی از استفاده پارکینگ آسمان ندارد و می‌گوید: بیشتر پارکینگ‌ها در زمان مراجعه ما ظرفیتشان تکمیل است و تنها پارکینگ‌ آسمان باقی می‌ماند که از سراهای هفده شهریور فاصله زیادی دارد و من از توقف در آن تجربه خوبی ندارم. اسفند 2 سال قبل خودروام را در آنجا پارک کردم و وقتی برای خارج کردن آن مراجعه کردم خیلی اذیت شدم. پارکینگ، راهنمای درست و درمانی ندارد و من هم محل پارک خودرویم را فراموش کرده بودم. من و خانواده‌ام کلی در بین سالن‌ها و طبقات گشتیم تا خودرو را پیدا کردیم و زمان زیادی طول کشید تا از آنجا خارج شدیم.

ساعت کاری پارکینگ تا 20 است به همین دلیل افراد زیادی در یک بازه زمانی کوتاه تصمیم به خروج از پارکینگ می‌گیرند که این باعث تشکیل یک صف از خودروها می‌شود. صفی که پیش از این تنها عادت داشتیم در پمپ گاز ببینیم حالا در 8 طبقه می‌بینیم. دیدن برخی مسائل نیز در مسیر خروج از پارکینگ چندان خوشایند نیست. در ساعت‌های پایانی کار پارکینگ، کمتر کسی اجازه ورود خودروهای پارک شده در میان طبقات را به درون صف خروج می‌دهد و این خودروها به سختی خود را در میان صف جا می‌دهند یا صبوری پیشه می‌کنند تا شاید به انتهای آن برسند. در هر صورت پس از 15 دقیقه به نقطه پایان صف در خیابان می‌رسیم.

میزان رضایت مندی عالی اما پارکینگ خالی!

محمد تقی علیخان‌زاده، مدیر روابط عمومی مجتمع تجاری آسمان، درباره ظرفیت و میزان استقبال شهروندان از پارکینگ این مرکز تجاری می‌گوید: متأسفانه در 2 سال اخیر کمتر شاهد حضور خودروهای شهروندان و زائران در پارکینگ هستیم و تنها از یک پنجم این ظرفیت استفاده می‌شود، البته رضایت‌مندی افرادی که از این پارکینگ استفاده می‌کنند بسیار بالاست، اما دلایلی مانند نداشتن اطلاع از محل پارکینگ و وسعت زیاد آن باعث شده است شهروندان از سپردن خودروی خود به این پارکینگ اجتناب کنند.

مدیر روابط عمومی مرکز خرید آسمان در پاسخ به انتقاد شهروندان درباره شلوغی صف خروج خودروها توضیح می‌دهد: پارکینگ آسمان دارای 2ورودی و 2 خروجی است که در برخی مواقع که استقبال مردم زیاد است به ویژه در ساعت پایانی فعالیت پارکینگ، ورودی‌ها به مسیر خروج اختصاص پیدا می‌کند تا تردد خودروها تسهیل یابد. این نکته را نیز اضافه کنم که حداکثر زمان خروج شخصی که با محیط پارکینگ آشنا نیست در روزهای شلوغ کمتر از 30دقیقه است.

علیخان‌زاده در پاسخ به انتقاد یکی از شهروندان درباره نبود افراد راهنما برای هدایت خودروها می‌گوید: در هر طبقه یک نگهبان وجود دارد که وظیفه آن هدایت خودروها برای پارک کردن است، البته شیفت کاری این نیروها از ساعت 19 که دیگر ورودی نداریم به اتمام می‌رسد؛ ولی در ساعت‌های دیگر همواره کارکنان پارکینگ در طبقات حضور دارند.
او در پایان می‌افزاید: پیشنهاد می‌کنم شهرداری با نصب تابلوهای راهنما و بنر در محدوده هفده شهریور بیشتر اطلاع‌رسانی کند.

ضرورت توقف خودروها در پارکینگ‌های عمومی

جواد عباسی
کارشناس اداره ترافیک شهرداری

خیابان هفده شهریور به دلیل گستردگی مراکز تجاری و تنوع پوشاک همواره توجه بسیاری از شهروندان و زائران را به خود جلب کرده است. از این‌رو تسهیل در دسترسی و استفاده مردم از این مراکز نیز اهمیت زیادی برای مسئولان و مدیران شهری داشته است. به دلیل استفاده عموم شهروندان از وسائط نقلیه شخصی هنگام مراجعه به مراکز تجاری موجود در محدوده میدان هفده‌شهریور، استقبال آن‌ها از پارکینگ‌ها اهمیت بسیار زیادی دارد. تنها یکی از دستاوردهای استقبال شهروندان از پارکینگ‌ها تسهیل در تردد خودروها و دسترسی آسان به مراکز تجاری و احترام به حقوق شهروندان دیگر است.

یکی از نکاتی که در مقابل مراکز تجاری شاهد هستیم؛ پارک خودروها در محل تخلیه بار اصناف است. نقاط مشخص شده در اینجا مختص به تخلیه بار اصناف است و پارک کردن خودروها در آنجا موجب بروز مشکل در فعالیت اصناف عزیز می‌شود. توقف نکردن وسایل نقلیه در باراندازها و رفتن به پارکینگ‌ از بروز مشکل برای کسبه نیز جلوگیری خواهد کرد.

پارکینگ‌های بسیاری در سال‌های اخیر در محدوده هفده شهریور احداث شده است که از جمله آن‌ها می‌توان به پارکینگ‌های حاشیه‌ای، پارکینگ‌های مراکز تجاری آسمان، اکسون و آسمان 2 و همچنین پارکینگ روباز در خیابان شهید حنایی 23 اشاره کرد و از وسایل نقلیه خواست خودروهای خود را در این مراکز پارک کنند.با توجه به ظرفیت بالا و نظارت سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری مشهد بر نرخ‌گذاری این مراکز، استفاده شهروندان از این ظرفیت امتیازهای مثبت زیادی برای آن‌ها و همچنین دیگر همشهریان به همراه دارد. برخی از این نکات مثبت شامل اشغال نشدن معابر از سوی خودروها و ترافیک روان معابر، دسترسی آسان به محل پارک، تسهیل در تردد و شاید از همه مهم‌تر امنیت است.

راننده‌های وسایل نقلیه می‌توانند بسته به شرایطی همچون آب و هوا تصمیم بگیرند خودروی خود را در پارکینگ‌های طبقاتی، روباز یا حاشیه خیابان پارک کنند؛ اما آن‌ها باید توجه داشته باشند که پارک در پارکینگ‌‌ها آرامش نسبی به همراه خواهد داشت و توقف در حاشیه خیابان نگرانی و تشویش ذهن را تا لحظه بازگشت به دنبال دارد. علاوه بر این خطر به سرقت رفتن خودرو یا وسایل آن نیز وجود دارد. این موضوع تنها مختص به شهروندان و زائران نیست. کسبه محترم نیز باید به این امر توجه داشته باشند که شرایط ویژه‌ای برای آن‌ها در برخی از پارکینگ‌ها فراهم شده است که اصناف می‌توانند با استفاده از تخفیف خودروهای خود را به این پارکینگ‌ها بسپارند.در پایان لازم به ذکر است با توجه به فاصله بسیار اندک پارکینگ‌های محدوده هفده شهریور با مراکز تجاری، شهروندان پیش از مراجعه به این محدوده پارکینگ مورد نظر خود را انتخاب کنند و با مراجعه به آن خاطره خوبی از حضور در مراکز خرید هفده شهریور برای خود و اعضای خانواده‌شان به یادگار بگذارند.