نظم ارتش در داوری فوتبال به دردم خورد

از نحوه سلام واحوالپرسی‌اش مشخص است که فردی قانونمند و محترم است. خودش می‌گوید: ما ارتشی‌ها برای خودمان انضباط خاصی داریم و هر رفتار و حرکتی را نمی‌پسندیم. متولد ۱۳۲۳ در مشهد است و ساکن خیابان امام رضا (ع) در محله عنصری مشهد.  

افسر بازنشسته ارتش خودش را یکی از خادمان عرصه ورزش می‌داند؛ او سال ۴۶ عضو باشگاه فوتبال شاهین و دیهیم تاج بوده است. چند سال قبل از سال ۷۰ مدرک درجه یک داوری را می‌گیرد و بعد از آن در سال ۷۲ می‌شود داور ملی فوتبال، اما، چون پس از کسب داوری ملی سنش بیشتر از ۳۵ سال است، برای داوری بین‌المللی دعوت نمی‌شود.

با داوری لیگ‌های تخت‌جمشید و آزادگان و رقابت‌های دیگر مانند بازی ابومسلم و پیکان که از جنجالی‌ترین بازی‌های زمان حاجی‌خوانی بود، جزو داوران مطرح استان شناخته و از او به عنوان یک افسر و داور شایسته تقدیر می‌شود. میزبان حسین عادل‌فهمیده، افسر بازنشسته ارتش و یکی از داوران موفق شهرمان شده‌ایم تا با او بیشتر آشنا شویم.

مطلب مرتبط قضاوت‌های محمدجواد تقی‌پور، در مستطیل سبز ماندگار بود

افسر ورزشی ارتش

عادل فهمیده  صحبت‌هایش این‌طور شروع می‌کند و می‌گوید: زمانی‌که من دانش‌آموز بودم رشته‌های تحصیلی خیلی گسترده نبود و بچه‌ها می‌توانستند از بین سه رشته طبیعی، ریاضی و ادبی یکی را برای ادامه تحصیل انتخاب کنند؛ من‌هم از آنجا که علاقه‌مند بودم در دانشگاه پلیس درس بخوانم، رشته ادبی را انتخاب کردم.

صحبت رشته تحصیلی‌اش که می‌شود، ادامه می‌دهد: آن زمان مثل حالا نبود و کسانی که درس می‌خواندند واقعا اهل درس و مدرسه بودند و اجباری در کار نبود؛ به خاطر همین است که هنوز درس‌هایی که خوانده‌ام یادم هست و می‌توانم آن‌ها را از حفظ برای شما بخوانم.

او با بیان اینکه محتوای کتاب‌های آموزشی آن دوره بیشتر بوده، چند سطری از درس اول کتاب انگلیسی‌اش را می‌خواند و می‌گوید: ما کتاب «Direct Method» را می‌خواندیم و درس اول این کتاب در مورد تعطیلات خانواده «برامز» بود. با همه هیجانی که از تعریف کردن خاطرات زمان تحصیلش به او دست می‌دهد، از آن سال‌ها دور می‌شود و می‌گوید: بالاخره با همه علاقه‌ای که به پلیس شدن داشتم نتوانستم در کنکورش موفق شوم و وارد  ارتش شدم.

یک اتاق در ساختمان چهارطبقه

او با ۶۸ سال سن، تاریخ زنده‌ای از گذشته تاریخی شهرمان است. گریزی به تغییر و تحولات شهر می‌زند و امکانات کم گذشته‌اش را بیان می‌کند.  عادل فهمیده می‌گوید: اول خیابان مدرّس فعلی، ساختمان چهارطبقه‌ای بود که مربوط به اداره فرهنگ آن زمان یعنی همین آموزش و پرورش بود و یک اتاق از آن اداره را به تربیت‌بدنی اختصاص داده بودند. بازگو کردن تعداد دبیرستان‌ها را هم فراموش نمی‌کند و دبیرستان‌های فردوسی، ابن‌یمین، شاه‌رضا و فیوضات را که اکنون با نام دکترعلی شریعتی می‌شناسیم، جزو چند مدرسه قدیمی نام می‌برد.

برو عقب یا بفرمایید عقب؟

از نحوه برخوردش در زمین فوتبال که می‌گوید، تعجب می‌کنم. او معتقد است یک داور در زمین، فقط می‌تواند با توجه به دیده‌هایش قضاوت کند و در قضاوت هم باید عادل باشد. گاهی در صحبت‌هایش به رفتارهای ناشایست بازیکنان ‌هم اشاره‌ای دارد و می‌گوید: داور در زمین نباید به این رفتارها توجه کند تا باعث درگیری نشود اما این حق داور است که خارج از زمین، آن مسئله را با خود بازیکن یا کمیته انضباطی در میان بگذارد. او می‌گوید: اگر داور بااحترام و حرفه‌ای برخورد کند، مشکلی بین او و بازیکنان به‌وجود نمی‌آید.

فوتبال سه ماه تعطیلی

داور حرفه‌ای هم‌محلی ما گله‌ای هم دارد و می‌گوید: درست نیست که خانواده‌ها در تابستان یا فرصت‌های بیکاری نوجوانان و جوانانشان را تشویق به حضور در باشگاه‌های فوتبال کنند؛ آن‌ها باید علاقه و پشتکار فرزندشان را نیز برای ماندن در این ورزش در نظر بگیرند. او همچنین معتقد است یک بازیکن فوتبال ابتدا که برای تمرین می‌آید، باید بداند چقدر از عهده این ‌کار برمی‌آید و می‌تواند بازیکن مفیدی برای تیم باشد؛ البته راهنمایی‌ها و مشاوره مربیان هم در این راه شرط است.

خودمان توپ می‌خریدیم 

او که اکنون داوری تیم فوتبال پیش‌کسوتان را به عهده دارد، یادی از زمین‌های فوتبال جوانی‌اش می‌کند و می‌گوید: در حال حاضر در شهرمان بیش از ۲۰ زمین چمن و ۳۰ سالن ورزشی داریم، اما آن زمان که ما بازی می‌کردیم، در مشهد فقط یک زمین فوتبال سعدآباد بود که آن‌هم خاکی بود و عصر‌ها آن را آب‌پاشی می‌کردیم و با توپی که خودمان می‌خریدیم در آن مشغول بازی می‌شدیم. عادل فهمیده بیان می‌کند: حرف من به جوان‌ها این است که شما فرصت‌های خوبی دارید، قدر این فرصت‌ها را بدانید و به فکر پیشرفت خود و کشورتان باشید.

قبلا در مشهد فقط یک زمین فوتبال سعدآباد بود که آن‌هم خاکی بود و عصر‌ها آن را آب‌پاشی می‌کردیم 

«تست کوپر»

تعریف خاطره و روز‌های شیرین گذشته، بخشی از صحبت‌های داور ملی محله ماست. او در این رابطه به یکی از آزمون‌هایی که برای داوری گرفته می‌شود، اشاره می‌کند و می‌گوید: دقیق یادم نیست سال ۶۴، ۶۵ بود که تست کوپر در استادیوم آزادی برگزار می‌شد و باید در ۱۲ دقیقه هفت بار دور زمین چمن می‌دویدیم، اما بالاخره نفس کم آوردم و ۸۰ متر کمتر دویدم و نتیجه‌اش شد رد شدن و شرکت دوباره همین آزمون در شهر ساری که این‌بار مدرک داوری درجه یک را گرفتم.

جزو ۱۰ نفر ثروتمند مشهد هستم!

این رسم همه قدیمی‌هاست که هر وقت به موفقیت‌هایشان می‌رسند، یادی از بزرگ‌تر‌ها و مشوق‌هایشان کنند، حسین عادل افسر بازنشسته محله ما هم این‌طور است و می‌گوید: هیچ‌وقت زحمت‌های مرحوم پدرو مادرم را فراموش نمی‌کنم و آنها را از اصلی‌ترین مشوق‌هایم می‌دانم.

اما استادانی مثل مرحوم جمشید بیهقی از داوران پیش‌کسوت مشهد و جواد چرم‌چی که از مطرح‌ترین داور‌های استان بودند و همچنین علی اربابی و حسین تهرانی از تاثیرگذار‌ترین چهره‌های ورزشی در موفقیتم بودند.

او که اکنون خودش یکی از پیش‌کسوتان عرصه ورزش محسوب می‌شود، می‌گوید: من با داشتن یک زندگی معمولی خود را جزو ده نفر ثروتمند شهرم می‌دانم چراکه ثروتی مهم‌تر  و ارزشمندتر از احترام نمی‌شناسم و خوشبختانه در هر جمع و گروهی احترام ویژه‌ای دارم.

*این گزارش سه شنبه، ۳۰ آبان ۹۱ در شماره ۳۱ شهرآرامحله منطقه ۷ چاپ شده است.