حرم امامرضا(ع) در نخستین عکس هوایی 
توفيق عبادت در مسجد توفيق احمدآباد 
توفيق عبادت در مسجد توفيق احمدآباد
پروانه رضازاده| همه‌اش خشت و گل و خاک نیست. از این دیوار‌هایی می‌گویم که بی‌بهانه بالا نرفته‌اند. شاید همین بهانه ایجادشان بوده که به آنها مفهومی بالاتر از یک چهاردیواری بخشیده است. حرف، حرف «مسجد» است. مأمنی که قرار است محل عبادت باشد، اما برای همه ما بدون شک اگر خوب فکر کنیم مفهومی والاتر از یک عبادتگاه صرف را دارد. این را می‌شود حتی در قصه معمارانی دید که سالیان دور وقتی که این همه تجهیزات نبود، مناره مسجدی را بالا می‌بردند یا گنبدی را علم می‌کردند؛ اینکه بی‌چشمداشت به مزد و بی‌منت کار می‌کردند تا چیزی که می‌سازند تنها خشت و گل و خاک نباشد و خُب، نبود و نیست و نخواهد بود.
همه این کلمات قرار است مقدمه‌ای باشد برای شروع صحبت ما از یک مسجد؛ مسجدی که حتما حسی از جنس کلمات بالا را در وجود مخاطبانش زنده می‌کند. انتخاب ما مسجد «توفیق» است.
عصر یکی از روز‌های گرم تابستان است و چند ساعتی بیشتر تا اذان نمانده که وارد خیابان طالقانی می‌شوم. معبری که مرا به مسجد «توفیق» می‌رساند. مقابل مسجد شلوغ است و از تاج‌های گل و ازدحام اطراف در مسجد می‌شود فهمید که مراسم ترحیمی در حال اجراست.
از حجم آدم‌های سیاه‌پوشی که مقابل در ایستاده‌اند، می‌گذرم و سراغ «هادی اردشیری» مسئول امور اجرایی مسجد توفیق را می‌گیرم. مردی که در تماس‌های قبلی‌ام با متولیان مسجد به عنوان یکی از قدیمی‌های این خانه‌خدا معرفی شده است.
او در معرفی خودش به گفتن اینکه «نظامی بازنشسته هستم» بسنده می‌کند و خودش را خادم مردم در این خانه‌خدا می‌داند.
با او حرف را می‌کشانیم به ماجرای ایجاد این مسجد و او هم بیان می‌دارد: مسجد توفیق در سال۱۳۴۵ با کمک‌های مردمی در زمینی وقفی احداث شد و از همان تاریخ تا الان، این مسجد از نظر تعداد نمازگزاران و برنامه‌های مذهبی فعال بوده است، به‌طوری‌که نماز صبح این مسجد با حضور حدود ۶۰ نفر نمازگزار نه‌تنها از این محله، بلکه از تمام محلات شهر برگزار می‌شود.
وی زیربنای این مسجد را حدود یکهزار و ۲۰۰ متر عنوان می‌کند و می‌گوید: این خانه‌خدا در سه طبقه فعال است. در طبقه پایین برنامه‌های فرهنگی انجام می‌شود و همکف هم به برپایی نماز و اجرای مراسم مذهبی برادران، اختصاص دارد. بالکن هم در اختیار خواهران نمازگزار قرار دارد تا برنامه‌های فرهنگی‌شان را هم در آن به اجرا درآورند.
یک مرکز فرهنگی تمام‌عیار
اردشیری با افتخار تاکید می‌کند: نمازگزاران این مسجد از تمام مساجد محله بیشتر هستند. همین استقبال خوب اهالی محله از این خانه‌خدا و برنامه‌های
فرهنگی- مذهبی‌اش باعث شد تا در سال ۱۳۷۸ این مکان، بازسازی و سقف شیروانی و قدیمی آن برداشته شود. قرار است که در حدود ۲۶۴ متر زمین سمت قبله را به مسجد اضافه کنیم تا نمازگزاران بیشتری را در خود جا دهد.
عضو هیئت‌امنای مسجد می‌افزاید: این مسجد تقریبا تمام سال برنامه دارد و در ایام مناسبتی خاص این برنامه‌ها پیشوند «ویژه» پیدا می‌کنند تا مخاطبان بیشتری را تحت‌پوشش قرار دهند.
او توضیح می‌دهد که بروبچه‌های بسیج مسجد هم حسابی فعالند و توانسته‌اند ارتباط خوبی با نوجوان‌ها و جوان‌ها برقرار کنند؛ طوری که حالا بیشتر برنامه‌هایشان را همین مخاطبان کم‌سن و سال به اجرا درمی‌آورند.
این مسجد تقریبا تمام سال برنامه دارد و در ایام مناسبتی خاص این برنامه‌ها پیشوند «ویژه» پیدا می‌کنند
کارکرد تاریخی مسجد را احیا کرده‌ایم
این معتمد درباره یکی از برنامه‌های عام‌المنفعه مسجد توفیق نیز این‌طور توضیح می‌دهد: مؤسسه خیریه امام‌حسن‌مجتبی (ع) سبط‌اکبر، ۷۰ خانواده بی‌بضاعت را که توسط جمعی از معتمدان شناسایی شده‌اند، تحت‌پوشش دارد و نخستین جمعه هر ماه کمک‌های غیرنقدی خود را به دست آنها می‌رساند.
به گفته اردشیری حمایت‌های این موسسه به همین‌جا ختم نمی‌شود و کمک‌های درمانی و حمایت‌های مددکارانه را هم شامل می‌شود.
البته این هم‌محله‌ای قدیمی تاکید دارد که مهم‌ترین سهم این مسجد ایجاد همدلی در بین اهالی است. موضوعی که باعث شده تا کارکرد تاریخی این خانه‌خدا یعنی مرکزی برای رتق‌وفتق مشکلات محله و سبک کردن بار گرفتاری‌ها از دوش اهالی، احیا گردد.
مساجد اسم و رسم‌دار ملزم به ایجاد پارکینگ شوند
اما مسجد «توفیق» را باید به روایت همسایه‌هایش هم شناخت. مثلا یکی از کسبه که هر روز ظهر، نمازش را در این خانه خدا قامت می‌بندد، درباره آن می‌گوید: مسجد توفیق از فعال‌ترین مساجد محله است که برنامه‌های مذهبی و معنوی خوب و مفیدی برگزار می‌کند. فقط‌ای کاش متولیان مسجد در کنار اقدام به بزرگ‌تر کردن فضا، به جای پارک برای میهمانان مسجد و ساکنان محل هم توجه می‌کردند تا هر روز شاهد بحث و دعوا بر سر جای پارک نباشیم. این مسجد تقریبا در بیشتر روز‌های سال، شاهد برگزاری مراسم ترحیم است و در نتیجه مشکل پارک خودرو‌ها در حاشیه آن یا کوچه‌های اطراف، به مسئله‌ای دائمی تبدیل شده است.
یکی از ساکنان طالقانی ۹ هم عنوان می‌کند: وجود مسجد در این محله و در نزدیکی منزل ما، برکات زیادی برایمان به‌همراه داشته و ساکنان محله از برنامه‌های آن در مناسبت‌های دینی استفاده‌های زیادی می‌کنند، اما متأسفانه مرکزیت آن و همچنین تناوب برگزاری مراسم ختم در این خانه‌خدا برای اهالی مشکلاتی را هم به همراه دارد که شلوغی این معبر فرعی و نبود جای پارک در آن، از آن هاست.
پیشنهاد این هم‌محله‌ای، الزام مساجد به‌ویژه آنهایی که اسم و رسمی دارند، به ایجاد پارکینگ است تا این نعمت، بی‌نقمت باشد.
*این گزارش شنبه ۴ شهریور ۱۳۹۱ در شماره ۱۹ شهرآرامحله منطقه ۱ منتشر شده است.
لینک کوتاه
آوا و نمــــــای شهر
