
مسجد حسینبنعلی (ع) قدمتی به تاریخ انقلاب ایران دارد
کوروش فرمند| مسجد، محل نماز و نیایش به درگاه حقتعالی است؛ اما کم نیستند مساجدی که فعالیتهای خود را گسترش دادهاند و در آنها از دعا و جشنهای مذهبی و آیین سوگواری برای معصومان (ع) گرفته تا ویژهبرنامههای مناسبتی، برای نمونه جشنهای دهه فجر انقلاب اسلامی برگزار میشود.
مسجد حسینبنعلی (ع) با ۳۵ سال پیشینه یکی از همین مساجد فعال و پرکار در محله طبرسیشمالی مشهد است. نیایشگاهی که بانیان و نمازگزاران آن، انسانهایی دیندار و دلسوزند که از کوشش برای ارتقای فرهنگی هرچه بیشتر محله خود فروگذار نمیکنند. بسیاری از آنها در سالهای انقلاب و جنگ تحمیلی در راهپیماییها و دفاع مقدس از سرزمین اسلامیشان شرکت و نقشی ایفا کردهاند.
کاوشی در نام شهیدانی که زمانی در این مسجد نماز میخواندهاند، اثباتکننده این گفته است. آنچه در ادامه میخوانید، گفتگویی است با تنیچند از مسجدیهایی که به مسجد حسینبنعلی (ع) عشق میورزند و آن را بهعنوان مرکزی فرهنگی و پویا شاداب نگهداشتهاند. در این میان به مناسبت فرارسیدن دهه مبارکه فجر، ضمن صحبتهای آنها خاطراتی شیرین و شاد نیز خواهید خواند.
نخستین مسجد بولوار
بانی مسجد حسینبنعلی (ع) حدودا ۷۰ ساله و نیمی از عمرش را همراه و نمازگزار این مسجد بوده است. مرادعلی سوگندی میگوید: ساخت مسجد از آغاز انقلاب رقم خورد، اما سال ۵۸ تابلوی تاسیس آن بهطور رسمی نصب شد.
ما تازه به طبرسیشمالی ۳۰ آمده بودیم و در این محدوده مسجدی نبود. با کمک جمعی از خیّران زمینی ۲۵۰ متری برای ساخت چنین بنایی خریدیم که ابتدا در آن زیرزمینی ۶۰ متری ساختیم و آن را بهعنوان نمازخانه راه انداختیم.
کمکم قطعات دیگری به این زمین افزودیم و ساختمانش را هم افزایش دادیم تاجاییکه امروز زمین آن ۷۰۰ متر و زیربنایش ۸۳۰ متر در سه طبقه است. بهتازگی هم برای اینکه از کوچه پشتی به مسجد راه داشته باشد، ملکی ۲۷۰ متری خریده و به آن اضافه کردهایم.
ابتدا زمینی ۲۵۰ متری خریدیم و در آن زیرزمینی ۶۰ متری ساختیم و آن را بهعنوان نمازخانه راه انداختیم
او با اشاره به فضای سالهای اولیه انقلاب عنوان میکند: اوایل که فقط زیرزمین مسجد کاربری داشت، روزها در آن کلاسهای نهضت سوادآموزی و شبها پایگاه بسیج برقرار بود. بسیج هر شب در محله گشت میزد و گاهی با گروههای ضدانقلاب که در آن سالها همهجا پراکنده بودند، برخورد میکرد. من در پایگاه مسئولیت داشتم و از آن به جبهه نیرو اعزام میکردیم.
شکوه ۴۰۰ نمازگزار
سوگندی بیان میکند: زمان جنگ باوجود جمعیت کم محله، شور انقلابی در آن فراوان بود و شماری از نمازگزاران مسجد حسینبنعلی (ع) هم راهی جبهه شدند. برخی از آنها شهید هم شدند؛ مانند شهیدنوایی که نخستین نمازگزار مسجد ما بود یا شهیدان شیردل، طباطبایی، ولایتی، خالقی، شیخزاده، رستمی، نیکخلق، حسینی و...
او درباره مسجد اظهار میکند: مسجد حسینبنعلی (ع) مسجد فعالی است که در نماز جماعت آن، که در هر سه نوبت صبح، ظهر و عصر، مغرب و عشا برگزار میشود، بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ تن شرکت میکنند.
همچنین در اینجا برنامههای گوناگونی از روضهخوانی و سوگواری در محرم و صفر گرفته تا انواع مراسم دعا اجرا میشود. ازسویی نمازگزاران مسجد در راهپیماییهایی که به مناسبتهای گوناگون برپا میشود شرکت میکنند. این عضو هیئتامنای مسجد، زمان حرکت تحسینبرانگیز اقامه نماز جماعت صبح را از ۱۰ سال پیش عنوان میکند که بهطور مرتب برگزار شده است.
بانی مسجد حسینبنعلی (ع) میگوید: این مسجد همچنین یک کانون فرهنگی بانوان با عنوان مکتب خدیجه (س) را در ساختمانی مستقل زیرنظر دارد که علاوهبر کلاسهای قرآن و نهجالبلاغه برنامههای دیگری مانند کلاسهای خیاطی و مهدکودک را نیز دربرمیگیرد.
اهالی محل؛ پای ثابت برنامههای مسجد
حجتالاسلام محمود عامری ۳۷ ساله از حدود ۱۵ سال پیش امام جماعت مسجد است. او بااشارهبه ویژگیهای مسجد حسینبنعلی (ع) بیان میکند: اینجا ویژگیهای خاص و ممتازی دارد؛ برای نمونه نماز جماعت بهطور منظم و در هر سه وعده در مسجد برپا میشود و هریک از مجالس اهلبیت (ع) اعم از جشن و مراسم سوگواری به مدت دوشب برگزار میشود. ما محرم و صفر هر شب برای مردم بهویژه نسل جوان منبر داریم و برنامههای مداحی نیز با حضور مداحانی از نقاط گوناگون اعم از محله و خارج از آن اجرا میشود.
حاجآقا عامری ادامه میدهد: در بیشتر جشنها مسابقه و جایزه داریم و در جشن مربوط به هریک از معصومان (ع) به کسانی که با آن معصوم همنام هستند، هدیه میدهیم.
او با تاکیدبر حضور بیش از ۳۰۰ تن در هر برنامه مسجد خاطرنشان میکند: دیگر ویژگی بارز مسجد ما این است که شرکتکنندگان در برنامههای مناسبتی آن مانند محرم و صفر از شب نخست بهطور مرتب و کامل حاضر میشوند و این مجالس هرگز ریزش ندارد.
خاطره شیرین امام جماعت
اما از حاجآقا عامری میخواهیم که یکی از خاطرات جالبش را از مسجد برای خوانندگان شهرآرامحله تعریف کند: یکبار که منبر رفته بودم، حین صحبت آب جوش خواستم. بندهخدایی که تابهحال به آبدارخانه مسجد نرفته بود، رفت آب جوش بیاورد.
او لیوانی پُر دیده بود و همان را برداشته و آورده بود. لیوان را که به لب بردم، گلویم سوخت! فهمیدیم که طرف بهجای آب جوش سرکه آورده است! از آن موقع گاهی که در مسجد آب جوش میخواهم به شوخی میگویم: حتما آب جوش باشد!
دعوت از سخنرانان برجسته
حاجرمضان زارع حیدرآبادی ۶۸ ساله و از اواخر جنگ در نزدیکی مسجد ساکن شده است. این رزمنده دوران دفاع مقدس که همرزم نامدارانی، چون شهیدان علیمردانی و بابانظر بوده خود در ساخت مسجد با فعالیتهایی، چون بنّایی و کارگذاشتن درها مشارکت داشته است.
او درباره مسجد حسینبنعلی (ع) میگوید: مسجد در اجرای برنامههای مذهبی بسیار فعال و منسجم است؛ خدا خیر بدهد به بانی آن حاجآقای سوگندی که از آغاز بهدنبال ساخت مسجدی باشکوه و بزرگ بود. زارع میافزاید: در مسجد حسینبنعلی (ع) برای سخنرانی از روحانیون برجستهای مانند حاجآقای عبدخدایی دعوت میشود.
مسجد تحصیلکردهها
ابوالفضل زنقایی، جوانی ۳۲ ساله است که خستگیناپذیر بهدنبال انجام فعالیتهای فرهنگی در محله طبرسیشمالی است. این عضو هیئتامنای مسجد درباره آن میگوید: پس از راهاندازی بولوار طبرسیشمالی، این نخستین مسجدی بود که در این محدوده احداث شد.
او ادامه میدهد: اینجا نمازگزاران شاخصی داشته مانند شهیدانی که تقدیم دفاع مقدس کرده یا آدمهای تحصیلکردهای مانند آقای حسندوستی که قبلا عضو هیئتامنای مسجد و استاد آمار دانشگاه فردوسی بود و درحال حاضر هم در یکی از دانشگاههای استرالیا تدریس میکند. زنقایی تاکید میکند: دستکم ۲۰ شهید سالهای دفاع مقدس از پایگاه شهیدنوایی این مسجد به جبهه اعزام شده بودند.
دستکم ۲۰ شهید سالهای دفاع مقدس از پایگاه شهیدنوایی این مسجد به جبهه اعزام شده بودند
مسجدیها هوای خانواده رزمندهها را داشتند
حسین سیروسی ۳۹ سالی بیشتر ندارد، اما از قدیمیترین نمازگزاران مسجد به شمار میآید؛ این مهندس خودرو میگوید: از ششهفتسالگی با پدرم به مسجد میرفتم، اما الان هفتسالی میشود که از محدوده مسجد به جای دیگری نقلمکان کردهایم و ارتباط مستمرم با آن قطع شده است. البته هنوز هم دستکم ماهی یکبار برای شرکت در دعای ندبه یا دیگر جلسات مذهبی به مسجد حسینبنعلی (ع) میروم.
او عنوان میکند: این مسجد، مسجدی مثالزدنی است؛ زمان جنگ در نخستین هفته شهادت هر رزمندهای که اهل محله ما بود، دعای کمیلِ مسجدیها در خانه او برگزار میشد. همچنین در مسجد صندوقی برای کمک به خانوادههای رزمندهها راه انداخته بودند که اهالی محله مستضعفنشین طبرسیشمالی در حد توانشان به این صندوق کمک مالی میکردند؛ این کمکها به شکل وام یا بلاعوض دراختیار خانوادههای رزمندهها گذاشته میشد.
«مهندس»! پاشو یک دور چایی برای همه بریز!
سیروسی هم خاطرهای جالب برای خوانندههای ما دارد: دانشجوی کارشناسیارشد بودم که جلسهای در مسجد با حضور فعالان فرهنگی از محلههای گوناگون برگزار شد. حاجآقایی که از بانیان مسجد است، در آن نشست میخواست جلوی دیگران به من احترام بگذارد و به قولی تحویلم بگیرد! این بود که از میان جمع مرا صدا کرد و گفت: «مهندس» پاشو یک دور چایی برای همه بریز!
* این گزارش یکشنبه، ۱۳ بهمن ۹۲ در شماره ۹۰ شهرآرامحله منطقه ۳ چاپ شده است.