
آغاز حرکت، ۲۵ سال پیش بود؛ زمانی که اعضای جمعی که خویشاوند هم بودند، به فکر افتادند دیدارها و گردهماییهای مذهبیشان را محدود به مناسبتها نکنند. آنها میخواستند جلسات مذهبیشان، روندی مشخص و پیوسته و همیشگی پیدا کند؛ یعنی همنشینیهایشان در زمان مشخصی از هفته محقق شود.
سرچشمه این تصمیم، خانهای در گوشهای از محله رسالت مشهد، یکی از فرعیهای خیابان شیخ صدوق بود که در آن جلسات مذهبی در زادروزها و سوگواریها برگزار میشد و شماری از اقوام را دور هم جمع میکرد.
این «شماری از اقوام» پس از آن تصمیم، رفتهرفته بیشتر شدند تا امروز که ۶۰۰ عضو انجمنی خویشاوندی را رقم زدهاند؛ اعضایی که همه علاقهمند به خدمت به مذهبشان هستند و از این نظر باید همگی را به نوعی بزرگ خاندان دانست؛ و این انجمن «مجمع امامصادق (ع)» نامیده و گفته میشود که بزرگترین مجمع خویشاوندی کشور است. بیش از این را در دیداری با چندتن از اعضای مجمع دانستیم که اگر شما هم علاقهمند باشید، میتوانید با خواندن گزارش ما اطلاع پیدا کنید.
محمد پیوندیان خود را «مربی» انجمنشان معرفی میکند و درباره این مجمع میگوید: جرقه گسترش برنامههای ما در سال ۶۸ زده شد. ما چند تن از اعضای جلسه مذهبی امامصادق (ع) در خیابان شیخ صدوق بودیم که به این نتیجه رسیدیم بهتر است نشستهای مذهبی خویشاوندی را به جای منحصر کردن به مناسبتهای ولادت و وفات، هر هفته ضمن اجرای برنامههایی مانند دعا و نوحهخوانی برگزار کنیم. استقبال از جلسات هم روزبهروز افزایش پیدا کرد و کمکم مجمعی بزرگ به وجود آمد که خود به تشکیل هفت شاخه انجامید.
او ادامه میدهد: درواقع جمعیت آنقدر انبوه شده بود که جای دادن آن در یک خانه و یک جلسه شدنی نبود؛ بنابراین جلساتی ایجاد شدند که عبارتند از «جلسه امامسجاد(ع)» که شبهای پنجشنبه برنامه هیئت و سینهزنی دارد؛ «جلسه امامزمان(عج)» که شب جمعه دعای کمیل برگزار میکند؛ «جلسه محبانالمهدی(عج)» که صبح جمعه دعای ندبه دارد؛ «جلسه متوسلین به حضرت رقیه(س)» که شبهای چهارشنبه در آن دعای توسل برگزار میشود؛ «جلسه انصارالمهدی(عج)» که شبهای جمعه مراسم دعای کمیل برپا میکند؛ «جلسه امیر عرب» که ویژه نوجوانان است و شبهای یکشنبه در آن برنامههای آموزش معارف و عزاداری ارائه میشود؛ «جلسه متوسلین به امامجعفرصادق(ع)» که نخ تسبیحی است که دانههای آن جلسات یادشده هستند و دوشنبهشبها برنامه قرآن و اخلاق دارد.
محمدآقا میگوید: ما سعی داریم در میان این جلسات و اقوام خود، حتی آنها که نسبت دوری با هم دارند با اجاره سالن و برپایی همایشهای عمومی ارتباط بیشتری برقرار کنیم؛ این است که به جز جلساتی که در طی هفته و در نقاط گوناگون شهر برگزار میشود و هریک شماری از اعضا را دور هم جمع میکند، هر از گاهی همایشی همگانی برگزار و از همه ۶۰۰ عضومان دعوت به شرکت در آن میکنیم.
به برکت این ارتباطها اقوام بیشتر به هم نزدیک و با مشکلات مادی و معنوی یکدیگر آشنا شدهاند
همچنین برنامههای فرهنگی و تفریحی و ورزشی در دستور کارمان قرار دادهایم که این انس و الفت و نزدیکی بیشتر شود. به برکت این ارتباطها اقوام بیشتر به هم نزدیک و با مشکلات مادی و معنوی یکدیگر آشنا شدهاند، خویشاوندانی که گاه با چند واسطه با هم نسبت دارند و در میانشان از اهالی حاشیه تا نقاط برخوردار شهر دیده میشود و اگر مجمع نبود، شاید در طول سال هرگز هم را نمیدیدند.
حسین ذبیحی از اعضای جلسه متوسلین به حضرت رقیه(س) هم عنوان میکند: مجمع شرکت تعاونیای هم راهاندازی کردهایم که افزون بر ارائه اقلام موردنیازی چون خواربار به مشتریان یا همان اقوام، منبع درآمد آن هم هست. همچنین با ارائه وام بدون بهره منشأ خدمات و کارهای خیری مانند سفرهای زیارتی و ازدواج و اشتغال و خرید مسکن شده است.
این وام از طریق صندوقی تامین میشود که اعضا به اندازه توان خود در ایجاد آن سهم دارند. بارها پیش آمده که یکی از اعضا برای نمونه تصمیم به زیارت عتبات گرفته و به کمک صندوق مجمع به این آرزوی خود رسیده است؛ مانند خود من که شرایطش را پیدا نمیکردم اما مجمع باعث شد برای نخستین بار راهی کربلا و سوریه شوم.
جعفر پیوندیان مسئول سایت و فضای مجازی مجمع میگوید: ما در این سالها برنامهها و طرحهای خوبی اجرا کردهایم که گاه در سطح شهر هم جلوه داشته است؛ مانند طرح «قرآنهای دستنویس» که طی آن از اعضا خواستیم به صورت خانوادگی قرآنهایی را با دست و قلم کتابت کنند؛ نتیجه کار ما چند نسخه قرآن بود که هشتنسخه آن را که بیاشکال و برجستهتر بود، در نمایشگاههای فرهنگی گوناگون در مشهد و تهران به نمایش گذاشتیم.
طرحی به نام «السابقون» داریم که محور آن، روخوانی و روانخوانی قرآن کریم برای کودکان است
طرحی دیگر به نام «السابقون» داریم که محور آن، روخوانی و روانخوانی قرآن کریم برای کودکان و نوجوانان است. طی این طرح ۹۰ تا ۹۵ درصد بچههای ما قرائت قرآن را به خوبی فراگرفتند و سوره واقعه را نیز حفظ کردند. در مورد حفظ سوره واقعه باید گفت که بزرگسالان ما نیز از این موهبت برخوردار شدهاند و نیز این حفظ، به صورت مفهومی است؛ یعنی اگر از این اعضای مجمع درباره مفاهیم آیات سوره واقعه بپرسید، میتوانند دربارهاش توضیح بدهند.
او بیان میکند: ما میخواهیم برای دیگر جلسات مذهبی مشابه، نمونه و الگو باشیم و فرهنگ قرآن و اهلبیت (ع) را گسترش دهیم. بسیاری از مشکلات و آسیبهای جامعه، مثلا طلاق، به سبب ناآگاهی رخ میدهد و هدف «مجمع امامصادق (ع)» آگاهیبخشی است. جالب است بدانید که در میان ۶۰۰ عضو مجمع یا خبری از بسیاری آسیبهای اجتماعی نیست یا اینکه اگر مشکلی باشد، خود اعضا به کمک یکدیگر آن را رفع میکنند.
محمد هزاره، مسئول اردوهای جلسه متوسلین به امامجعفرصادق (ع) و جلسه امامزمان (عج) میگوید: آغاز شکلگیری مجمع با ۱۵، ۱۰ عضو بود ولی با سرعت قابلتوجهی گسترش پیدا کرد و بعد از چندسال به ۶۰۰ تن رسید. در این انجمن بزرگ خویشاوندی تاکید بسیاری بر تقویت باورهای دینی وجود دارد تا سبک زندگی دینی در میان اعضا نهادینه شود.
در این میان حتی کودکان ما با احکام و آیینهای مذهبی عجین میشوند و خیلی از این کودکان هماکنون برای خودشان حساب خمس سال دارند. حضور کودکان در برنامههای دینی و مذهبی مانند جلسههای قرآن و عزاداری به آنها اعتمادبهنفس و انگیزه و علاقهشان را به دین افزایش میدهد؛ خود من نوجوانی ۱۶، ۱۵ ساله بودم که عضو مجمع شدم؛ نخستین باری که در جلسه از من خواستند قرآن بخوانند آنقدر کمرو بودم که خیس عرق شدم، اما بعد اعتماد به نفس لازم را پیدا کردم و به راحتی قرآن میخواندم.
محمد پیوندیان با اشاره به نقش و اهمیت محله در شکلگیری این مجمع عنوان میکند: شبی نیست که در خیابان شیخ صدوق قدم بزنی و چند تابلوی جلسه قرآن و هیئت مذهبی بر سردر خانهها نبینی. بافت مذهبی و اتصال اهالی این محدوده با جلسات مذهبی به تفکراتی انجامیده که یکی از برآیندهای آن تشکیل مجمع خویشاوندی بزرگی از خیابان شیخ صدوق است که شاخههای آن در نقاط گوناگون شهر فعالیت میکنند.
مربی قرآن و اخلاق «مجمع امامصادق(ع)» به خاطراتی از این گوشه از محله رسالت میپردازد و تعریف میکند: همسایهای داریم که میگرن و سردردهای شدیدی دارد، یک بار از او بابت صدای بلندگوی جلسه مذهبیمان عذرخواهی کردیم اما او گفت که از شنیدن صدای مراسم ما لذت میبرد و برای اینکه سردردش تشدید نشود، برنامهریزی کرده تا در شبهایی که جلسه برقرار است، به منزل یکی از همسایهها در چند خانه آنطرفتر برود و صدای بلندگو را همچنان و این بار با فاصله بشنود.
او میگوید: در محله ما خانههایی وجود دارند که تبدیل به حسینیه شدهاند و خود ما هم قصد داریم خانه پدریمان را که منشأ شکلگیری مجمع بود، تبدیل به حسینیه کنیم؛ به این ترتیب برخی اعضا که به دلیل آپارتماننشینی نمیتوانند جلسههای پر از جمعیت برگزار کنند، در این حسینیه میزبان چنین جلساتی خواهند شد.
* این گزارش یکشنبه، ۲۱ دی ۹۳ در شماره ۱۳۵ شهرآرامحله منطقه ۳ چاپ شده است.