«ذوالفقار مهندس» در سال ۱۲۸۴ قمری یک نقشه از شهر مشهد کشیده که جزئیات بسیار زیادی از وضعیت ساختاری حرم و محیط شهری اطراف آن ارائه میدهد. او اولین ایرانی است که نقشه شهرهای کشور را ترسیم کرده است.
«دارالذکر» و رواق مجاورش «دارالعزه» که با ۷۵ مترمربع کوچکترین رواق حرممطهر هم هست، روزگاری مدرسه علمیهای بود که به مدرسه «علینقیمیرزا» شهرت داشت؛ مدرسهای که فعالنشده، متروکه شد!
تاکنون ۹ طومار زیارتی در کتابخانهها، موزهها و مجموعههای خصوصی بهدست آمده و در این میان طومار آستانقدس بهعنوان سومین طومار زیارتی خطی جهان یک سفرنامه تصویری از مکه تا مشهد است.
حمام حضرتی که در ضلع شمالی حرم رضوی قرار داشت، میگفتند همان مکانی است که پیکر امامرضا (ع) را بعد از شهادت آنحضرت غسل دادهاند. این حمام موقوفه آستانقدسرضوی بود.
مهمترین تغییرات کوچه پاچنار در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون، همان ساختوسازهای کوچک و بزرگ فراوان این محدوده است که آن را به محدودهای تبدیل میکند که بسیاری از پلاکهای آن بهعنوان واحدهای اقامتی رسمی یا غیررسمی توسط زائران مورد استفاده قرار میگیرد.
این گزارش درباره یکی از کوچکترین روستاهای اطراف مشهد است که امروزه بخشی از شهر ماست ولی از یادها رفته است.
نغندری میگوید: مشهدیهای قدیم نذر خوبی داشتند؛ نذر کاشت درخت توت. اینجا که آمدیم این درخت بود و وقتی به ثمر نشست، فصل توت، همسایهها را خبر میکردیم برای خوردن توت.






