چرخهای کوچک و بزرگ از سقف آویزان شده است. در ورودی مغازه هم دوچرخههایی با اندازه کوچک برای کودکان و چند دوچرخه بزرگ برای بزرگ سالان به چشم میخورد. مرد با ابزار ریزی که بهدرستی نمیدانیم چیست، مشغول تعمیر یکی از قطعات دوچرخه است. در کارش غرق شده است، اما حواسش به اطرافش هست و در همان نگاه اول متوجه میشود که برای تعمیر دوچرخه بهسراغ او نرفتهایم. «تقی رحیمزاده» متولد1320 از هفتسالگی کنار پدر در مغازه دوچرخهسازی مشغول به کار میشود تا علاوه بر کمک، هنری نیز بیاموزد. حالا 73سال از آن زمان میگذرد و تجربهای که در این سالها کسب کرده باعث شده است از نقاط مختلف شهر برای تعمیر دوچرخه مشتریانی داشته باشد.
چینهای پیشانی و دستانی که جای زخمهای کوچک دارد و رنگ آنها تیرهتر شده است، از سالها فعالیت او نشان دارد. میگوید: «80سال پیش که خبری از خودرو در خیابانها نبود و مردم با درشکه رفتوآمد میکردند، مغازه پدریام اول دروازه نوغان قرار داشت. آنموقع افراد کمی دوچرخه داشتند، برای همین هم کار تعمیر کمتر بود، اما 20دوچرخه کرایهای در مغازه داشتیم که روزانه یا شبهای جمعه تا روز اول هفته به مردم کرایه میدادیم.»
حدود 55سال پیش رحیمزاده به خیابان کاشانی (دریادل) میآید و مغازه خودش را راه میاندازد: «دوچرخه جای خودش را باز کرده بود و بیشتر افراد حتی برای رفتن به سر کار از آن استفاده میکردند. برای همین هم لازم بود این دوچرخهها که صدمه میبینند یا ترمز آنها خراب میشود، تعمیر شوند. چموخم کار را یاد گرفته بودم و هرچه میگذشت، تجربهام بیشتر میشد. زمانی که مشتری میآمد، کافی بود دهان باز کند و مشکلش را بگوید، بلافاصله میفهمیدم باید چه کاری برای تعمیر انجام دهم.»
او درباره اینکه چطور عیب و ایراد دوچرخه را تشخیص میدهد، میگوید: «قطعات دوچرخهها معمول است و شامل ترمز، زنجیر، دنده، لاستیک، تیوپ، پرههای چرخ و... میشود. دوچرخهسواران باید دوچرخههای خود را هر چند وقت یکبار سرویس کنند بهویژه اگر مدتی از آن استفاده نکرده باشند، چون دوچرخه هم مثل خودرو به رسیدگی نیاز دارد.»
رحیمزاده میافزاید: «لاستیکها و تیوپ دوچرخه تاریخ مصرف دارد و بعد از چند سال دیگر کارایی گذشته خود را ندارد و باید عوض شود و با تصور اینکه باد لاستیک درست است نمیتوان از آن استفاده کرد. سیم و روکش ترمز نیز بهدلیل استفاده بیش از حد باید تعویض شود. یکیدیگر از قطعات مهم دوچرخه کاسه دوشاخ است و هر چند وقت باید آنها را تنظیم کرد یا اگر نوع قدیمی بود باید گریسکاری کرد.
ابزار کارش در ظاهر همان انبردست، چکش، آچار، دستگاه جوش و... است، اما رحیمزاده اصلیترین ابزارش را تجربهای میداند که با خود بههمراه دارد: «با وجود اینکه در چند سال گذشته شهرداری و شهروندان تبلیغات زیادی برای استفاده از دوچرخه انجام داده اند و تعداد سوارکاران نیز زیاد شده، مغازه تعمیراتی کم است و بیشتر، فروشگاههای فروش در شهر وجود دارند.»
رحیمزاده بهترین کار برای جلوگیری از خرابشدن قطعات دوچرخه را سرویسکردن بهنگام این وسیله میداند و میگوید: «همانطور که باید روغن یا آب خودرو تعویض و بررسی شود، دوچرخه هم به بررسی نیاز دارد و اگر کسی بهطور منظم دوچرخهسواری میکند، باید سالی یکبار وسیلهاش را برای بررسی بیاورد تا سرویس شود.»
بیشتر مشتریان او قدیمی هستند اما نشانی مغازهاش را بسیاری دارند و از نقاط مختلف شهر برای تعمیر میآیند: «روزی مردی برای تعمیر دوچرخهاش به مغازه آمد و گفت تاکنون دوچرخهاش را به چند مغازه تعمیراتی برده اما درست نشده و چند ماهی است که این وسیله در خانه خاک میخورد. یکی از دوستانش من را معرفی کرده بود. دوچرخهاش را تعمیر کردم اما باور نمیکرد تا اینکه چند روز بعد از سوارشدن و مطمئنشدن از کارم، برای تشکر به مغازه آمد.»