اوایل قرن چهارده محله صاحبالزمان (عج) کنونی را، که اکثر اراضی آن وقف مسجد جامع گوهرشاد بود، به بهاییها اجاره داده بودند و حدود ۱۵۰ خانوار در میدان و خیابانی به نام «گوهرشاد» دور یکدیگر جمع شده بودند و زندگی میکردند.
نیمقرن پیش، ۴۰ نفر از دوستداران اهلبیت (ع) که آنها هم ساکن همان محدوده سعدآباد بودند با سردمداری حاج حسن ابطحی جمع شدند و خواستند در مقابل ترویج بهاییت بایستند؛ بنابراین زمینی را که تا سال ۴۲ به کاروانسرا متعلق و تا سال ۵۰ متروکه شده بود، خریدند.
ناگفته نماند که همان زمان پیروان بهاییت هم دست گذاشته بودند روی همان زمین و میخواستند آن زمین را به سینما تبدیل کنند تا خیابان گوهرشاد آن زمان که به راسته اعیانی معروف بود، کمکم به یک محله لوکس و خاص بهاییت تبدیل شود.
اما مذهبیهای محله پیشدستی میکنند و آن زمین را با کمک مرحوم آیتالله میلانی خریداری و مسجدی بهنام «صاحبالزمان (عج)» در آن میسازند.
سال ۱۳۴۵ که مسجد صاحبالزمان (عج) ساخته شد، آیتالله میلانی و آیتالله قمی، کسی را برای این مسجد میخواستند که اهل بحث و مناظره باشد، برای همین سیدحسن ابطحی و هاشمینژاد که از چند سال پیش «کانون بحث و انتقاد دینی» را راهاندازی کرده بودند، فراخواندند. قسمت فوقانی مسجد که جای نسبتا خوبی برای تشکیل جلسات کانون بحث و انتقاد دینی بود با تجهیز مبل و صندلی برای انتقال کانون از خیابان آزادی آماده شد.
روزهای جمعه هر هفته در این محل جلسهای عمومی تشکیل میشد و سایر روزها جلسات خصوصی با عنوان درس اعتقادات، بحث و انتقاد و حتی درسهای علمی با حضور اندیشمندان ایرانی و گاه خارجی برگزار میشد.
محور بحثها خیلی متنوع بود. آن روزها مباحثی، چون مسئله تثلیث، مسیحیت، مهدویت و امام زمان (عج)، خداشناسی و موضوعات توحیدی میان جوانان بسیار مطرح بود و سئوالات زیادی داشتند که برای طرحش جایی جز جلسات کانون نمییافتند.
شعار کانون این بود «ااگر نیروی جوانان در خدمت دین در آید و آنان به معارف اسلامی پی ببرند، حقیقت آنرا درک کنند، مقصود او را متوجه گردند و مروج حقایق عالیه آن شوند از هرچیز بیشتر سبب پیشرفت اسلام عزیز خواهد بود.»
طولی نکشید که مسجد صاحبالزمان (عج) به واسطه برگزاری جلسات کانون به پاتوق اصلی اهالی این محدوده بدل شد و حتی جمعیت زیادی را نیز از دیگر محلات مشهد جذب خود کرد. ابتکار این مسجد در ایجاد فضایی برای طرح پرسش و اظهارنظر حاضران همراه با انتقاد و سوال باعث شد زمینهای مناسب برای ترغیب نسل جوان به مفاهیم عالیه دینی و نیز مسائل سیاسی روز فراهم شود.
علاوه بر اینها درباره شیوه تکالیف دینی و ضرورت و فایده وجودی دین هم در جلسات صحبت میشد. اما این جلسات وجه دیگری نیز داشت و آن پرداختن به مسائل سیاسی کشور در قالب مسائل دینی بود؛ امری که ساواک مشهد را به مسجد صاحبالزمان (عج) و مراجعانش حساس کرده بود.
آنها میدانستند آموزههای این کانون قدرت آن را دارند که جوانان را مقابل حکومت قرار دهند. کما اینکه چنین شد و بسیاری از انقلابیهای مشهد از همین مسجد و جلسات کانون بیرون آمدند.
یکی از کارهایی که در مسجد صاحبالزمان (عج) و کانونش در سالهای قبل از انقلاب انجام میشد، دعوت و پاسخگویی به گردشگران غیر مسلمان بود تا ضمن دیدن ایران درباره دین اسلام هم تحقیق کنند. فقط در ۲ سال ابتدایی دهه ۵۰، ۲۰۰ توریست به کانون آمدهاند که پس از گفتگو ۷۲ نفرشان مسلمان شدند.