برکت اتّحاد در حسینیه ۲۵۰ ساله پایین خیابان

آن‌طور که قدیمی‌ترها می‌گویند، قدمتش به 250 سال پیش برمی‌گردد و موقوفه آن به سیدابوالفضل زنبورکی متعلق بوده است. صدسال از ساخت بنای اولیه می‌گذرد که با فوت واقف و بعدها متولیانش، به حالت مخروبه درمی‌آید.  هم‌جواری‌ بنا با بارگاه حضرت رضا(ع) موجب می‌شود که به‌تدریج به کاروان‌سرا تبدیل شود. مسافران و زائرانی که از راه‌های دور و نزدیک به مشهد می‌آمدند، در این محل اتراق می‌کردند.

این تغییروضعیت پیش از سال 1340 و در حالی رقم خورد که شکل و شمایل بنای اصلی همچنان حسینیه بود تا اینکه یکی از ریشه‌دارهای محله پایین‌خیابان که اصل و نصبش شناخته شده و شهره بود، مغازه زغال‌فروشی روبه‌روی کاروان‌سرا را خرید و از همان‌جا برای روپا‌کردن فضای حسینیه که بر اثر فرسودگی و گذر زمان غبار پیری بر بنای آن نشسته بود، دست به‌کار شد.

دست پربرکت قصاب پاک‌دست

حاج‌عباس قدیری‌قصابان یکی از بزرگان هیئتی قدیمی در کوچه حاج‌ابراهیم بود. شاید نزدیک به 150سال مراسم سینه‌زنی و عزاداری اباعبدالله الحسین(ع) محله پایین خیابان در «فاطمیه» برگزار می‌شد، اما پس از بازسازی حسینیه «جوانان پایین‌خیابان» که بعدها با مشورت بزرگان شهر، «پیروان دین‌نبوی» نام گرفت، همه فعالیت‌های هیئت در این حسینیه انجام می‌شد.

او از نظر اجتماعی فعال و مدیری توانمند و بااخلاق بود. حاج‌عباس اول بست پایین خیابان مغازه قصابی داشت. قصابی شغل آبا و اجدادی‌شان بود. بسیار پاک‌دست و باخدا بود. امکان نداشت بدون وضو گوشت به مردم بدهد. همین مرام و منش موجب شده بود که برکت آن گوشت چند برابر شود، به‌گونه‌ای که مقدار کمی گوشت شکم چندین نفر را سیر می‌کرد.

در همه سال‌هایی که حاج‌عباس برای احیا و بقای حسینیه تلاش کرد و نامش به‌عنوان بنیان‌گذار حسینیه پیروان دین‌نبوی جاودانه شد، همراه و هم‌مسلک همیشگی‌‌اش، سیدعلی صاحبکارخراسانی هم حاضر بود.

مغازه سبزی‌فروشی‌اش همان حوالی قصابی حاج‌عباس بود. او نیز بیشتر درآمد و دارایی‌اش را صرف امور خیر و مراسم عزاداری اباعبدالله(ع) می‌کرد.
حاجی عظیمی و آجیلچی هم از هیچ خدمتی دریغ نداشتند و یک‌نفس زیر پرچم مدیریتی حاج‌عباس ایفای نقش می‌کردند.

تغییرات حسینیه و چند بار بازسازی

بازسازی حسینیه پس از فوت حاج‌عباس سه بار دیگر هم انجام شد و هربار مردم خودشان کمر همت بستند و صفر تا صد هزینه‌ها را متقبل شدند تا این حسینیه همچنان باقدرت میزبان عاشقان اهل‌بیت(ع) و زائران حضرت رضا(ع) باشد.

در آخرین بازسازی که سال1386 انجام شد، سقف‌ حسینیه که تا پیش از این آهنی بود، با طراحی زیبایی پوشیده و دورتادور فضای داخلی حسینیه هم کتیبه نصب شد.

سیدحسین صاحبکارخراسانی که از کودکی در کنار مرحوم پدرش و حاج‌عباس در این حسینیه برو بیایی داشته است، می‌گوید: آن زمان حسینیه حیاط هم داشت که در مسیر طرح‌های مدیریت شهری قرار گرفته بود. موضوع را با کسبه‌ای که پیش‌تر سرقفلی را از اوقاف خریده بودند، درمیان گذاشتیم و قرار شد صحن حیاط به آن‌ها واگذار شود و در ازای آن سالنی را به همین ابعادی که اکنون موجود است، برای حسینیه بسازند.

به این ترتیب دو سالن در طبقه بالای حسینیه ساخته شد که ظرفیت اسکان 250 تا 300 زائر را دارد و از محل عایدات آن و اجاره‌ آشپزخانه قدیمی حسینیه، بخشی از هزینه‌های جاری تأمین می‌شود. با این حال در حسینیه پیروان دین‌نبوی همیشه به روی زیارت‌اولی‌ها و خانواده‌های نیازمندی که به‌دلیل هزینه‌ اسکان و خورد و خوراک امکان تشرف و زیارت مضجع شریف امام‌رئوف را ندارند، باز است.

حتی در نوروز 1401 که پس از دو سال محدودیت‌های کرونایی، شمار زیادی زائر رهسپار مشهدالرضا(ع) شده بودند و چالش اسکان آن‌ها مشکلاتی را رقم زد، حسینیه پیروان دین‌نبوی پای کار آمد و نقش فعالی را در اسکان زائران نوروزی ایفا کرد.

ثبت 60 سال عزاداری

به گفته حسین صاحبکارخراسانی که هفتاد بهار را پشت سر گذاشته، بیش از شش دهه است که همه اعیاد و شهادت ائمه‌اطهار(ع) در این حسینیه برگزار شده است. عزاداری‌های دهه اول محرم تا سوم امام‌حسین(ع) و دهه آخر ماه صفر، مناسبت‌های ماه مبارک رمضان و دوشنبه‌‌شب‌های هر هفته به‌نام حسنین(ع) از برنامه‌هایی بوده‌ که از همان سال‌های دور تا کنون در حسینیه پیروان دین‌نبوی اجرایی شده و خاطراتش در محله پایین‌خیابان ثبت و ضبط شده است.

تا پیش از تخریب میدان حوالی حرم مطهر در زمان ولیان، استاندار وقت خراسان، شبیه‌خوانی یکی از مراسم‌هایی بود که هم‌زمان با سوم سید‌الشهدا(ع) و شهادت امام‌سجاد(ع) در حسینیه پیروان دین‌نبوی انجام می‌شد. اجرای شبیه‌خوانی شاید نهایت سه ساعت طول می‌کشید، اما تمرین و آماده‌سازی فضا از پانزده روز پیش شروع می‌شد. کجاوه‌ها بسته می‌شد و 10 تا 12 رأس اسب هم آورده می‌شد و به این ترتیب تعزیه‌خوانی باشکوهی هربار به منصه ظهور می‌رسید.

پایگاه مهم انقلابی‌ها

پیش از انقلاب اسلامی و در بحبوبه درگیری‌ها، حسینیه پیروان دین‌نبوی یکی از مراکز مهم آمد و شد انقلابی‌ها و سخنرانان مذهبی بود. هنوز هم قدیمی‌ترهای پایین‌خیابان خاطره منبرهای آتشین مرحوم کافی را در ذهن دارند. 

حتی فضای بیرون از حسینیه هم فرش می‌شد و باز هم جای سوزن انداختن نبود.حاج‌آقا صاحبکارخراسانی از زمان‌ حضور رهبر معظم انقلاب و شهیدهاشمی‌نژاد روایت می‌کند. می‌گوید: حضرت آقا از همان جوانی سخنور بودند و با منبرهای افشاگرانه‌ای که می‌رفتند، احساسات مذهبیون و قاطبه مردم که از ظلم و تجمل‌گرایی رژیم پهلوی به تنگ آمده بودند، جریحه‌دار می‌شد.

هر بار در حسینیه پیروان دین‌نبوی برنامه‌ای یا جلسه‌ای داشتند، مسئولیت محافظت و امنیت ایشان را برعهده داشتم و اگر متوجه حضور ساواکی‌ها می‌شدیم، بلافاصله در حسینیه را می‌بستیم.

پدر ایشان پیش‌نماز مسجدترک‌ها در محله سرشور حوالی بازار فرش‌فروش‌ها بود که  گاهی من هم آنجا می‌رفتم. هر بار مکبر مسجد ترک‌ها نبود یا شهرستان می‌رفت، من برای مکبری اقامه نماز می‌رفتم.هنوز ضرب باتومی را که به‌علت فراری‌دادن شهیدهاشمی‌نژاد بر پشتش کوبیده شد، حس می‌کند.

ماجرا به یکی از سخنرانی‌های شهید در مسجد فیل بازمی‌گردد که مأموران گارد از راه می‌رسند و اطراف مسجد را محاصره می‌کنند.صاحبکارخراسانی می‌گوید: پدرم یک دوچرخه روسی برایم خریده بود که با آن به مدرسه می‌رفتم. آن روز به من گفته بودند که مراقب اوضاع باشم و اگر دیدم مأموران قصد دستگیری هاشمی‌نژاد را دارند، دوچرخه‌ام را زیر پایشان سُر دهم!

 همین اتفاق موجب شد که موفق به دستگیری‌ شهیدهاشمی‌نژاد نشوند و خشمشان را با کوبیدن باتوم بر سر من آوار کردند.
دست‌کم هجده شهید انقلاب اسلامی و دفاع مقدس از حسینیه پیروان دین‌نبوی بوده‌اند که تصاویرشان روبه‌روی درِ ورودی حسینیه روی دیوار نصب شده است. نام و قاب عکس شهیدآستانه‌پرست هم در میان شهدا به چشم می‌خورد. او مربی آموزش قرآن در حسینیه پیروان دین‌نبوی بوده است.

فعالیت‌های اجتماعی، فرهنگی و مذهبی حسینیه پیروان دین‌نبوی فقط به دوران انقلاب اسلامی محدود نمی‌شود. در زمان جنگ تحمیلی نیز این حسینیه یکی از پایگاه‌های اصلی جمع‌آوری کمک‌های مردمی و ارسال مواد غذایی و دیگر اقلام موردنیاز رزمنده‌ها به خط مقدم و شهرهای عملیاتی بود.نماینده ویژه حاج‌عباس قدیری‌قصابان، بنیان‌گذار حسینیه، برای انتقال کمک‌های اهالی پایین‌خیابان و موتورسیکلت‌های خریده‌شده، سیدحسین صاحبکار بود.

 قند، چای، حبوباب، میوه و خرما خوراکی‌هایی بودند که هر بار به اهواز و مناطق عملیاتی ارسال می‌شد. این رفت‌وآمدها در پوشش لشکر 5 «نصر» نزدیک به سه سال و نیم طول کشید.

تشییع پیکر شهدای مدافع‌حرم

اعضای فعال در این حسینیه اکنون از 100نفر به 250 نفر افزایش پیدا کرده و این بیانگر مدیریت پویای قدیمی‌ترهای استخوان‌دار حسینیه پیروان دین‌نبوی است که بر جوان‌گرایی و جذب حداکثری جوانان پایین‌خیابان تأکید ویژه دارند.
سال‌هاست که این حسینیه مبدأ تشییع و گردهمایی مردم و بزرگان شهر برای بدرقه شهدای مدافع حرم است و پیچیدن عطر شهدا، فضای دل‌انگیزی را در جوار حضرت رضا(ع) رقم می‌زند.