اتوشویی یا خشکشویی شغل جدیدی نیست و در محلات بالای شهر از سالها قبل وجود داشته است و مفهوم و کاربرد آن برای بسیاری از مردم آشناست. اما در این محله و دیگر محلات حاشیه شهر، هنوز این فرهنگ جانیفتاده است و به قول معروف تا مجبور نشوند لباس یا پتویشان را برای شستن به خشکشویی نمیآورند.
علی غلامنژاد، خشکشوی محله نوده، این جملات را بر زبان میآورد؛ او که در حرفه خودش، یکهتاز محله است، چرا که خشکشویی دیگری در نوده یافت نمیشود.
علی غلامنژاد متولد سال1365 و متصدی مغازه لباسشویی در توضیح شغلش میگوید: در واقع شغل لباسشویی در خانواده ما از زمان پدرم (عباس غلامنژاد) وجود داشت. او در سال1372 اولین مغازه خشکشویی را در محله نوده تأسیس کرد. درحال حاضر نیز با 28سال سابقه کار ما تنها مغازه خشکشویی و لباسشویی در محله نوده هستیم. از زمانی که به یاد دارم در این مغازه در کنار پدرم کار میکردم.
به مرور زمان فوتوفن این شغل را یاد گرفتم. بعضی از مردم فکر میکنند حرفه ما کار آسانی است و همین که لباس را داخل لباسشویی بیندازی و کلیدش را روشن کنی کافی است. اما در واقع اینطور نیست و این شغل ریزهکاریها و فوتوفن زیادی دارد و تا زمانی که آن را نیاموختهای نباید به آن ورود کنی.
به گفته علی آقا در خشکشویی: کت، شلوار، پیراهن، پتو، روفرشی، لباس عروس، پرده و حتی کفشهای کتانی را شسته و تمیز میکنند. برای شستن هر کدام از این اقلام باید برطبق رنگ و جنس(پشم، نخ یا پلاستیک) از مایع لباسشویی مخصوص، نرمکننده و صابون متناسب استفاده شود تا بدون رنگرفتگی و چروک شسته و تمیز شود. او میگوید: درکنار این باید همیشه بهروز باشی و از تکنولوژیهای جدید شستوشو و لباسشویی نیز اطلاع داشته باشی و از آن استفاده کنی. درمجموع حداقل 2سال شاگردی برای آشنایی با فوتوفن شغل لباسشویی لازم است. به مرور زمان و هنگام کار با ریزهکاریهای آن نیز آشنا خواهید شد.
علی آقا با بیان این مطلب که بهترین فصل کار و درآمد شغل لباسشویی عید نوروز و نیمه دوم سال، یعنی فصل پاییز و زمستان است میگوید: اوج شلوغی و فصل کار ما روزهای منتهی به نوروز است. با توجه به سنت خانهتکانی بیشتر خانوادهها پتو، پرده و روفرشیهای خود را برای شستن به مغازه ما میآورند. البته در گذشته که منازل حیاطدار بودند و خانوادهها حس وحال و توان شستن را داشتند اینکار را در منازل خود انجام میدادند.
اما حالا خیلی از منازل آپارتمانی هستند و جایی برای شستن پتو و روفرشیهای بزرگ ندارند. از طرف دیگر چون آب زیادی مصرف میشود که علاوهبر اراف هزینه زیادی هم میبرد خانوادهها ترجیح میدهند که روفرشی، ملافه و پردههای خود را به لباسشویی ببرند.
به اعتقاد او قیمتها معمولا در خشکشوییها منصفانه است و هزینه 20 تا 25هزار تومان برای شستن یک پتو مبلغی به حساب نمیآید: اگر شما هزینه آب و مواد شوینده و زحمتی را که برای شستن یک پتو میکشید در نظر بگیرید شستن پتو در منزل به نفعتان خواهد بود. بعد از عید نوروز و در فصل بهار و تابستان شغل ما رونق چندانی ندارد و خانوادهها ترجیح میدهند که پتو و ملافههای خود را در منزل بشویند. اما در فصل سرد پاییز و زمستان به دلیل نبود آفتاب و سردی هوا چون شستن ملافه، پتو و روفرشی در منزل دشوار است شستن در مغازه خشکشویی را ترجیح میدهند.
غلامنژاد با اشاره به تأثیرات مخرب کرونا بر شغل اتوشویی میافزاید: به دنبال شیوع کرونا و تعطیلی جشنها و دورهمیها، به دلیل کاهش مشتریها درآمد ما به حداقل رسید و همین که میتوانستیم هزینههای ماهانه (آب، برق و گاز ) و کرایه مغازه را تأمین کنیم خدا را شاکر بودیم. اما خوشبختانه از زمانی که تا حدودی محدودیتها برداشته شده و جشنها و عروسیها شروع شده کار ما نیز جانی دوباره گرفته است.
برای راهاندازی یک مغازه اتوشویی کوچک حداقل باید 150 تا 200میلیون تومان هزینه کنی
قبل از شیوع کرونا هم با وجودی که ما تنها خشکشویی در محله نوده هستیم درآمد زیادی نداشتیم درواقع مردم این محله تا زمانی که مجبور نشوند به مغازه لباسشویی مراجعه نمیکنند. دلیل آن بیپولی مردم و یا گرانی هزینههای شستوشو نیست دلیل اصلی این است که بردن لباس و پتو به مغازه لباسشویی هنوز در این محله جا نیفتاده است و اگر کسی اینکار را بکند با خود میگویند: طفلک حتما مجرد یا بیخانمان است. اما در محلات بالاشهر بردن لباس به خشکشویی یک امر عادی و معمولی است. من خودم مشتریهایی از سجاد و احمدآباد دارم که به دلیل کیفیت کارم لباسهای خود را برای شستن به مغازه ما میآورند.
او در ادامه میگوید: برای راهاندازی یک مغازه اتوشویی کوچک حداقل باید 150 تا 200میلیون تومان هزینه کنی اما در مقایسه با هزینهای که کردهای درآمد چندانی ندارد.
این خشکشوی محله نوده میگوید: خوشبختانه در طول این سالها که در اتوشویی فعالیت داشتم تا جایی که توانستم سعی کردم کارم را بهدرستی انجام بدهم تا مشتریها راضی باشند. باوجوداین گاهی اوقات اشتباهاتی پیش آمده است. روزهای مانده به عید نوروز چون سرمان شلوغ است امکان اشتباه وجود دارد. مثلا ممکن است که پتو یا روفرشی را اشتباهی به فرد دیگری بدهیم که همیشه فرد به مغازه برمیگردد، لباس یا پتوی خودش را دوباره تحویل میگیرد و مشکل حل میشود.
اما در مواردی اینطور نبوده است. چند وقت قبل آقایی برای گرفتن پتویش آمد و ما هم بهدلیل مشغله کاری پتوی فرد دیگری را به او دادیم. زمانی که صاحب اصلی پتو آمد یک پتوی دونفره تازه به قیمت 400هزار تومان خریدم و به او دادم تا راضی شد.
غلامنژاد میگوید: در شغل خشکشویی مثل شغلهای دیگری وسایل و تجهیزات ویژهای وجود دارد. مراقبت و نگهداری از این وسایل نقش مهمی در طول عمر و کارایی آنها دارد. یکی از وسایل اصلی شغل ما ماشین لباسشویی است. این نوع ماشین لباسشویی که به عنوان لباسشویی صنعتی معروف است. در انواع مختلف: 40،25 و 50کیلوگرمی وجود دارد. قیمت آن نیز از 20میلیون تومان شروع وتا 50میلیون تومان نیز میرسد. به طور معمول در مغازههای خشکشویی بیشتر از لباسشویی 25کیلوگرمی استفاده میشود و از انواع بزرگتر بیشتر در هتلها و بیمارستانها استفاده میشود.
لباس، ملافه، روفرشی و پتو در لباسشویی صنعتی بهطور جداگانه و بر اساس رنگ و جنس دستهبندی و شسته میشود به دلیل همین ملاحظات و دقت کیفیت و تمیزی پتو، ملافه و لباس شسته شده در لباسشوییهای صنعتی بهتر از لباسشوییهای خانگی است. رنگ و جنس اولیه در آن نیز حفظ میشود.