جواد وزیری 50ساله است و از 15سالگی در مغازه پارچهفروشی کار میکرده است. او با داشتن سالها سابقه کار و تجربه در این شغل یکی از کاسبان قدیمی محله عامل است که در مغازه کوچکش مشغول کار است. به قول خودش سالهای رونق این شغل گذشته است. باوجوداین او به همین درآمد اندک اما حلال راضی است و به اصل کاسب حبیبا... اعتقاد محکمی دارد.
روزگاری نه چندان دور یعنی تا حدود 20سال قبل ایران به داشتن پارچههای مرغوب معروف بود. این مرغوبیت استقبال و خرید خانوادهها را از پارچههای ایرانی به دنبال داشت.
محمد وزیری با گفتن این حرفها ادامه میدهد: کارخانههای نساجی مازندران و اردکان، کارخانه جامعه و مشهد تترون از جمله کارخانههایی بودند که در تولید انواع پارچههای شلواری، پیراهن و چادری مهارت داشتند. بهخوبی به یاد دارم زمانی که در یکی از مغازههای پارچهفروشی اطراف حرم شاگرد بودم زائران عربستانی دربهدر دنبال پارچههای کرپ، مخمل و اطلس ایرانی میگشتند حتی راضی بودند قیمت بیشتری هم بدهند و این پارچهها را بخرند. آن سالها پارچهفروشی رونق و درآمد خوبی داشت.
دایی من که پارچهفروش بود درمدت 5سال توانست از طریق همین شغل خانهای در بالای شهر بخرد. پارچهفروشها درمجموع زندگی مرفهی داشتند، اما حالا این شغل رونق آن سالها را ندارد و همین که بتوانیم دخل وخرج زندگیمان را بدهیم راضی هستیم.
امروزه اگر تکمغازهای در یک خیابان باشی که پارچههای محدودی هم داشته باشی، نمیتوانی مشتریان زیادی را جذب کنی. مشتریها بیشتر جذب فروشگا ههای بزرگ و خیابانهای بورس پارچه میشوند. وزیری دراین باره میگوید: مغازه پارچهفروشی در محدوده محل کسب من و چند خیابان اطراف کم است. در بین این همه مغازه جور واجور مغازه پارچهفروشی اصلا به چشم نمیآید.
حتی اگر مغازه پر از انواع پارچه (شلواری، ملافه و چادری ) هم باشد باز هم مشتری با محدودیت خرید پارچه مورد علاقه اش روبهروست. اما وقتی شما به یک مجتمع پارچهفروشی یا بورس فروش پارچه میروید که دارای مغازههای مختلف پارچهفروشی در انواع طرحها و رنگهاست در انتخاب پارچه دست بازتری دارید و هر نوع پارچه با رنگ و طرح دلخواهتان را پیدا میکنید. یک پارچه ممکن است در 20 یا 30طرح مختلف وجود داشته باشد و من فقط 5طرح و رنگ آن را داشته باشم.
او ادامه میدهد: با شیوع کرونا بازار فروش پارچه به کسادی رفت و به دلیل همین نوسانات بدون برنامه و ناگهانی، متأسفانه تعدادی از همکاران ما به دلیل نپرداختن چک و فروش نرفتن اجناس ورشکست شدند.
این روزها که بیرونقی و کسادی به جان شغل پارچهفروشی افتاده است برخی پارچهفروشان با زیر پا گذاشتن قوانین شرعی کسب وکار، از راه دروغ سودهای بادآوردهای را به دست میآورند. وزیری با ابراز تأسف از وجود چنین افرادی در صنف پارچهفروشان میگوید: ما برای کسب وکار قوانین و مقررات اسلامی داریم. درگذشته افراد ابتدا این قوانین و مقررات کسب وکار را میآموختند و بعد از آن مغازه میزدند. هدف کاسب رساندن مایحتاج به دست مردم و بهدستآوردن سود حلال بود. اینطور بود که کاسب لقب حبیبا... را داشت و به دنبال رزق و روزی با برکتی بود. اما حالا همه به دنبال سود بیشتر هستند.
همکار داشتهایم که پارچه چادری کره را به جای چادرژاپنی درجه یک فروخته و هیچ کس هم متوجه نشده است
همکار داشتهایم که پارچه چادری کره را به جای چادرژاپنی درجه یک فروخته و هیچ کس هم متوجه نشده است. برخی نیز پارچههای خرید قبل خود را که با قیمت کمتری خریدهاند به عنوان پارچه خرید جدید و با قیمت روز میفروشند. یا مثلا اگر کسی پارچه خریداری شده را پس بیاورد پارچه را پس نمیگیرند. تعویض میکنند و همان مقدار پارچه را با قیمت بیشتری میفروشند.
یکی دیگر از روشها خرید عمده پارچه به قیمت ارزان و فروش با سود 100درصد به مشتری است این روش بیشتر توسط فروشگاههای عمدهفروش پارچه انجام میشود. اینکارها ممکن است سود بیشتری داشته باشد اما برکت و خیری ندارد و به مرور تأثیر مال و لقمه حرام در خانوادهها ظاهر خواهد شد و برکت از مال، فرزند و زندگیشان میرود.
به گفته وزیری وقتی مشتری طرح مورد نظر خودش را پیدا نکند دیگر برای خرید به مغازه نمیآید. او میگوید: علاوهبر وجود تنوع طرح و رنگ پارچه در مجتمعهای بزرگ، قیمتها نیز بهطور معمول ارزانتر است.
خرید پارچه از کارخانه یا عمدهفروش مثل هر کالای دیگری اگر بهطور عمده و کلی باشد تخفیفهایی نیز دارد. اما افرادی که خودشان مغازه دارند بهدلیل محدودیت مالی مجبور به خرید فقط چند طاقه یا عدل پارچه هستند. چون در مقدار خرید پارچه محدودیت دارند باید قیمت و پول بیشتری پرداخت کنند.
در زمان فروش نیز چون پارچه را گران خریدهاند مجبورند با سود اندک بفروشند تا بتوانند پارچه دیگر تهیه کنند و اگر پارچهها روی دست فروشنده بماند ورشکست خواهد شد. اما مجتمعهای فروش پارچه بهدلیل نقدینگی زیاد و خرید عمده چنین مشکلی را ندارند و سود خوبی نصیبشان میشود.
در چند سال گذشته بهدلیل تحریمها و نبود مواد اولیه برای تولید، برخی کارخانجات تولید پارچه به حالت نیمهتعطیل و تعطیل درآمدهاند. به همین دلیل در برخی از انواع پارچه با افزایش 50 تا صد درصدی قیمتها روبهرو هستیم.
وزیری در توضیح بیشتر میگوید: درگذشته بهعنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان پنبه مرغوب و سفید در جهان شناخته شده بودیم. اما چند سالی است که بهدلیل خشکسالیها و نبود حمایت دولت تولید پنبه ما به حداقل رسیده است و حتی برخی کارخانههای نساجی ما مواد خام و پنبه را از خارج وارد میکنند.
از طرف دیگر با وجود تحریمهای اقتصادی و افزایش قیمت دلار شاهد افزایش چندبرابری قیمت پارچه هستیم. در مدت یکسال گذشته تقریبا هر 2ماه یکبار قیمت پارچه افزایش 50 تا صد درصدی پیدا کرده است و همین موضوع سبب کاهش خرید مردم شده است.