
مسجد امام حسنمجتبی(ع) را جوانان اداره میکنند
ساختمانی نیمهکاره با نمایی نیمهتمام، ظاهر مسجد امامحسنمجتبی (ع) در محله انقلاب را شکل میدهد. داخل مسجد هم به قول استاد بنا هنوز کار دارد. دیوارها هنوز به رنگ نهایی نرسیدهاند و گوشهوکنار هم کار برای انجامدادن هست.
بااینحال، مسجد فعال است و پرتردد. یکی میآید و یکی میرود. بیشترشان هم نوجوان و جواناند. تا اینجای کار هم بخش زیادی از ساختوساز را جوانان و نوجوانان محله انجام دادهاند.
در سمت بانوان، صدای مدرسی که برای خانمهای حاضر در جلسه از نهجالبلاغه میگوید، فضا را پر کرده است. درکنار این صدا، رفتوآمد نوجوانها به مسجد، به پویایی و نشاط آن افزوده است.
هر بار که در اصلی باز میشود، گروهی از نوجوانان با شور و هیجان وارد میشوند و از پلههای نیمهتمام دوتا یکی به سمت طبقه دوم بالا میروند تا در کلاسهای آموزشی شرکت کنند؛ کلاسهایی پر از انرژی، که صدای خنده و گفتوگو از آن شنیده میشود.
زمین این مسجد را حجتالاسلام والمسلمین محمد محجوری، رئیس هیئتامنای این مسجد، امام جماعت و مدیر حوزه علمیه امام سجاد (ع) (شعبه۲)، با همراهی مهدی شفیعی، یکی از خیران محلی در سال۹۶ خریدند و اهالی محله هم با دل و جان پای کار آمدند تا در ساخت مسجد کمک کنند.
به محض اینکه ساختمان به جایی رسید که قابل استفاده شد، هیئتامنای مسجد با اجرای برنامههای مختلف مانند راهاندازی هیئت محبانالزهرا (س) و حوزه علمیه امامسجاد (ع)، مجموعه تربیتیفرهنگی «کریمان»، استودیو «مرو» (مکتب رهروان امیرالمؤمنین (ع))، فروشگاه موادغذایی ارگانیک و... در جذب نوجوانان و جوانهای محله گام مؤثری برداشت.
در همین مدت کوتاه فعالیت، پایگاه بسیج شهیدمنصوری این مسجد در طرح «اسوه» سازمان بسیج بهعنوان پایگاه برتر کشور انتخاب شده و جزو پنج پایگاه برتر در سطح کشور قرارگرفته است. بههمین دلیل سه نفر از اعضای فعال این پایگاه، توفیق حضور در محضر رهبر معظم انقلاب را داشتهاند.
آستین بالا زدن مردم برای ساخت مسجد
مهدی شفیعی که ۲۴ سال است در هیئت محبان الزهرا (س) به عنوان قاری و مداح فعالیت میکند، برایمان از شکلگیری مسجد امامحسنمجتبی (ع) اینطور نقل میکند: سال ۹۶ بههمت اهالی و با پیگیریهای ویژه حجتالاسلاموالمسلمین محجوری و چند تن از معتمدین محله، مجوز ساخت زمین فعلی برای احداث مسجد از شورای شهر وقت و شهرداری گرفته شد.
با انجام کارهای اداری در آخر سال۹۶ زمین دراختیار اهالی قرار گرفت و آنها هم برای ساختوساز مسجد آستین بالا زدند. از همان ابتدا، ساختوساز برپایه کمکهای مردمی و خیران جلو میرفت و کارها با کمک اهالی و بهویژه جوانان مذهبی محله انجام میشد.
برگزاری نماز جماعت اولویت اهالی
زمین خریداریشده، پیش از ساخت، محلی برای حضور افراد معتاد و کارتنخوابها شده بود. اهالی که موضوع را فهمیدند، دست به کار شدند و برای اقامه نماز، فرش و وسایل دیگری از منازلشان آوردند. زمین مسجد درحال گودبرداری و کارهای اولیه برای ساخت بود، اما اهالی در گوشهای دیگر، مشغول برگزاری نماز و اجرای برنامههای فرهنگی مانند دهه اول محرم و... بودند.
آقامهدی به نقش پررنگ نوجوانان و جوانان در ساخت مسجد اشاره میکند که تا آن روز هیچگونه کار ساختمانی انجام نداده بودند. آنها با همان سن کم، آستینهایشان را بالا زدند تا مسجد زودتر سروسامان بگیرد.
این عضو هیئتامنای مسجد توضیح میدهد: جز کمک و یاری خیران و مردم، منابع مالی دیگری نداشتیم و ازاینرو کار ساختوساز با مشکل روبهرو بود. زیاد نمیتوانستیم پول استادکار و کارگر بدهیم. این بچههای هیئت محبانالزهرا (س) بودند که بعد از بتنریزی که کاری تخصصی است و باید توسط ماشینآلات و با نظارت مهندس انجام شود، پای کار تیغهچینی و سایر کارهای تأسیسات و عمران و ساخت مسجد آمدند.
یک اردوی کاری
خاطرهها مقابل چشم شفیعی، جان میگیرد. سرش را پایین انداخته است و ریزریز میخندد. انگار درحال جداکردن یکی از همین خاطرههاست تا با ما در میانش بگذارد.
او حرفش را این طور پی میگیرد: حدود پنجسال کار عمرانی انجام دادیم و بچهها کمکم خسته شده بودند. بار آجر آمده بود و میخواستیم آن را به داخل منتقل کنیم. در گروه مجازیای که داریم، پیام دادم قرار است آخر هفته اردویی برگزار کنیم.
جز کمک و یاری خیران و مردم، منابع مالی دیگری نداشتیم و کار ساختوساز با مشکل روبهرو بود
آنها خوشحال از اینکه قرار است به اردو بروند سر قرار حاضر شدند، اما نمیدانستند که شفیعی خواب دیگری برایشان دیده است.
به این قسمت از خاطرهاش که میرسد، لبخندش پررنگتر میشود و ادامه میدهد: حدود بیستنفری از بچهها مقابل مسجد جمع شده بودند. به آنها گفتم اردوی این هفته مدلش فرق میکند. اردوی جهادی کلی کیف دارد. بیایید اول آجرها را خالی کنیم؛ بعد هم برویم توی مسجد که کلی کار داریم.
اول بچهها به هم نگاه کردند و بعد یکییکی شروع به کار کردند. آجرها که خالی شد، همه خاکی و خسته دور هم جمع شده بودند. نگاهشان که کردم، گفتم این اردو تمام نشده؛ تازه اول عشق و حال است. برویم که سه روز کارتان دارم! همگیشان با هم زدند زیر خنده که چه فکر میکردند و چه شد.
بچهها به مدت سهروز داخل مسجد کارهای عمرانی انجام دادند و خانوادهها هم وعدههای غذایی گروه را با میل و رغبت و خوشحالی تأمین میکردند. سه روز بودن در فضای مسجد، سبب شد بچهها با کلی خاطره خوش آنجا را ترک کنند. شفیعی از تأثیر آن اردو بر بچهها اینگونه میگوید: اگر از بچههایی که در آن روز حضور داشتند، بپرسید بهترین اردوی مسجد کی و کجا بوده، حتما همین خاطره را برایتان تعریف میکنند.
شفیعی میگوید: بهطور کلی شصتدرصد کارهای ساختوساز مسجد انجام شده و چهلدرصد باقی مانده است. باوجوداین فعالیتهایمان را انجام میدهیم و هر زمان که پولی به دستمان برسد، کارها را کمکم پیش میبریم.
کرونا و تولید
آنها درکنار فعالیتهای فرهنگی و مذهبی در مسجد، فعالیتهای شاخص دیگری هم انجام دادهاند. ازجمله در زمان کرونا با تشکیل گروه جهادی قرارگاه حاجقاسم سلیمانی به کمک اهالی محلهشان رفتند.
شفیعی میگوید: چرخها را برای بانوانی که قرار بود ماسک بدوزند به مسجد آوردیم و درمجموع ۲۵ هزار ماسک تولید شد. همچنین ۲ هزار پک بهداشتی آماده کردیم. سپس ۱۲۰ بسته معیشتی برای توزیع بین خانوادههای نیازمند آماده کردیم.
یکی دیگر از فعالیتهای این مسجد، کمک به کسبوکارها و راهاندازی فروشگاه اقتصاد مقاومتی در همان ایام کرونا بود. در این فروشگاه علاوهبر اینکه اجناس ارگانیک به مردم ارائه میکردند، آن را به قیمت کمتری به دست خریدار میرساندند.
آقامهدی میگوید: این کار را در زمان شیوع کرونا یعنی سال۱۳۹۹ شروع کردیم. سه سال بهصورت حضوری خدمات ارائه میکردیم و سه سال هم هست که ازطریق فضای مجازی کارمان را دنبال میکنیم. ابتدا با تولیدکنندگان ارتباط گرفتیم تا خوراکیهای ارگانیک را با قیمت کمتری دراختیارمان بگذارند.
در مرحله بعد، مغازهای را که در پایین مسجد داریم، فعال کردیم. در حال حاضر علاوهبر اهالی محله، شهروندان سطح شهر هم از این فروشگاه ارگانیک آنلاین خرید میکنند.
استودیوی پرکار مسجد
شفیعی و تیمش خستگیناپذیرند. در همه عرصههای فرهنگی و اجتماعی کاری انجام دادهاند. صحبتمان که به کارهای فرهنگی میرسد، آقامهدی، حجتالاسلاموالمسلمین بهنام اصغرزاده را که مدیر اجرایی مجموعه «کریمان» است، به ما معرفی میکند.
تلاش کردهایم طلبههایی آگاه تربیت کنیم که بتوانند خدمات نوینی در حوزه دینی و مذهبی ارائه کنند
اصغرزاده ۲۸ سال دارد و ازطریق یکی از سخنرانان مسجد به نام مسعود بازودار برای کارهای رسانهای و تصویر در سال۱۴۰۱ به مسجد معرفی شد. آمده بود که برای مدتی کارهای رسانهای مسجد را انجام بدهد، اما تا به امروز ماندگار شده است.
برایمان توضیح میدهد که ضمن ارتباط با شفیعی و شنیدن دغدغههایش، درکنار او برای کارهای فرهنگی ایستاد. او و آقامهدی به این نتیجه رسیده بودند که باید برای تربیت نوجوانان کار تازهای انجام داد. نتیجه صحبتهایشان، شکلگیری مجموعه تربیتی و فرهنگی «کریمان» است.
این مجموعه از اواخر سال۱۴۰۱ با همفکری ۱۰ نفر از فعالان کشور در حوزه فرهنگی شکل گرفت. آنها سهماه وقت گذاشتند تا پایههای فکری و فرهنگی کریمان را تهیه کنند؛ سیستمی همگام با تربیت روز که درزمینه اخلاقی، رشد فردی، مهارتآموزی و... برای نوجوانان قابل استفاده باشد. آنها معتقدند آموزش و تربیت باید بهطور غیرمستقیم و درکنار کار فرهنگی صورت گیرد.
اصغرزاده توضیح میدهد: سال ۱۴۰۱ تبلیغ بسیار گستردهای برای جذب نوجوانان و جوانان در مجموعه کریمان در سطح محلهمان انجام دادیم. از بین حدود دویستنفر، پنجاهنفر را برای فعالیتهایمان انتخاب کردیم. درمجموع حدود ۱۲۰ کودک، نوجوان و جوان هشت تا شانزدهساله در بخشهای مختلف این مسجد با ما همکاری میکنند.
کریمان یک گروه جهادی است که در اطلس جهادی سازمان بسیج به ثبت رسیده است و بخشهای مختلفی مانند استودیو «مرو»، آموزشگاه قرآن، آموزشگاه زبان، آموزشگاه رسانه، باشگاه ورزشی و... دارد.
اصغرزاده فعالیتهای استودیو مرو را برایمان اینگونه تشریح میکند: در استودیو، همه امکانات تولید رسانه را دراختیار داریم. از موشنگرافی تا طراحی سایت و ساخت بازی و... ازسوی بچهها انجام میشود. تاکنون ۶ نفر از بچهها توانستهاند با قراردادهایی که ما میبندیم، تولید محتوا کنند و به درآمد برسند.
آنها در استودیوشان نماهنگهای مختلفی برای مؤسسه فرهنگی «ماوا» تولید کردهاند. استودیو مرو در سال ۱۴۰۳ توانست پنجنماهنگ و دو فیلم کوتاه با موضوع رژیم غاصب صهیونیستی بسازد.
همچنین با استعدادیابی، گروه سرودی را تشکیل داده و سرودهایی با موضوعات غدیر، اربعین و... را ضبط کردهاند. مجموعه کریمان تنها ویژه نسل جوان نیست و برنامههایش برای خانوادهها هم هست. بهعنوان مثال تاکنون چند کارگاه تخصصی تربیت فرزند و مشاوره خصوصی برگزار کردهاند که با استقبال خانوادهها روبهرو شده است.
اصغرزاده توضیح میدهد: مجموعه کریمان درزمینه کسبوکارهای خانگی هم ورود موفقیتآمیزی داشته است. آنها حامی کسبوکارهای شاخص خانگی شدهاند؛ برایشان برند و لوگو ساخته و در فضای مجازی برایشان در استودیو مرو تولید محتوا کردهاند.
او در این زمینه توضیح میدهد: یکی از کارهایی که به تازگی شروع کردهایم شناسایی و حمایت از افرادی است که کسب و کار خانگی دارند. اما نمیدانند که چطور محصولشان را در بازار ارائه دهند که مشتری جذب کنند یا فروش بهتر و بیشتری داشته باشند.
کریمان در این حوزه از آنها حمایت میکند. برایشان تولید محتوا و برندسازی میکند تا بتوانند محصولشان را شکیلتر به دست مشتری برسانند. بستهبندی محصول تا فروش تمام کار با نوجوانان است.
تفریح در کنار کار فرهنگی
همه فعالیتهای فرهنگی کریمان و هیئت محبانالزهرا (س) برای نوجوانان و جوانان ضمن برگزاری اردوهای شاد و مفرحی انجام میشود که مسئولان برای آنها در نظر میگیرند.
اصغرزاده از اردوهای حلقه تربیتی میگوید که هر سه ماه برای پنجاهنفر برگزار میکنند. همچنین هر سه ماه اردوی تفریحی مانند پینتبال دارند. اردوی معنوی و زیارتی حرم و اردوی علمی و جهادی هم هر سهماه برای هشت تا شانزدهسالهها برگزار میشود.
یکی از کارهایی که به تازگی شروع کردهایم شناسایی و حمایت از افرادی است که کسب و کار خانگی دارند
او معتقد است همه این موفقیتها در مجموعه کریمان به خاطر جمعشدن آنها زیر پرچم حضرت زهرا (س) با عنوان هیئت محبانالزهرا (س) و پیگیری مجدانه اعضای هیئت بر تحقق این اهداف بوده است.
ارائه آموزههای اخلاقی در حوزه و مدرسه
سال۱۳۹۹ که تاحدودی مسجد پا گرفته بود، دیگر دغدغه اهالی مطرح شد. آنها خواستار راهاندازی حوزه علمیهای در محلهشان بودند. به همین دلیل حجتالاسلاموالمسلمین محمد محجوری که از فعالان اجتماعی و فرهنگی این محله است، پیگیر راهاندازی حوزه علمیه شد.
محجوری، مدیر این حوزه علمیه نخبگانی، در اینباره میگوید: این حوزه شعبه دوم حوزه علمیه امام سجاد (ع)، اولین حوزه نخبگانی برادران است که از قبل سیکل (کلاس هشتم و نهم) ازطریق آزمون وارد میشوند. دوره چهارساله را میگذرانند و معادل فوق دیپلم میگیرند، سپس میتوانند برای دورههای بعدی یا دانشجویی اقدام کنند. در این حوزه هوش مصنوعی، کار رسانه، تولید محتوا با هوش مصنوعی و... را در کنار درسها به طلبهها آموزش میدهیم.
این حوزه اکنون هشتادطلبه درحال آموزش دارد و تا پایان سال، گروهی از آنان درسشان تمام میشود. حجتالاسلام محجوری درباره هدف این حوزه علمیه توضیح میدهد: تربیت دینی نسلی جوان که با آگاهی و دانش باشد، نیاز روز جامعه است. تلاش کردهایم طلبههایی آگاه تربیت کنیم که بتوانند در مدارس، دانشگاهها و مشاوره به این نسل، خدمات نوینی در حوزه دینی و مذهبی ارائه کنند.
بههمت حجتالاسلاموالمسلمین محجوری بهتازگی یکی دیگری از فعالیتهای مسجد امامحسنمجتبی (ع) رقم خورده است.
او میگوید: تأسیس موقوفه امام خامنهای را شروع کردهایم که همه فعالیتهای مسجد ازجمله هیئت، کانون فرهنگی، مجموعه تربیتی و... را دربرمیگیرد. از دیگر فعالیت این موقوفه، پوشش دادن حوزه فرهنگی هشتمدرسه در سطح مشهد است. این فعالیت با حضور مستمر طلبههای خوشفکر و متخصص حوزه امامسجاد (ع) انجام میشود. آنها با حضور در جمع دانشآموزان، آموزشهای اخلاقی و مذهبی را درکنار تحصیل به نوجوانان ارائه میکنند.
کارگاه انسانسازی
ورود به بازار کار از راه مسجد
حسام ترنجیده هجدهسال دارد و خاطراتی از کودکی به یاد دارد که در هیئت شکل گرفته است؛ زیرا پدربزرگ و پدرش از بانیان هیئت محبانالزهرا (س) بودهاند. بزرگتر که شد، کار تولید محتوا، عکاسی خبری، طراحی سایت و فوتوشاپ را در مسجد آموخت و حالا به همراه تیمی که دارد، از همین طریق درآمد کسب میکند. آموختن همین مهارتها بود که او را بهسمت تحصیل در رشته سینما کشاند تا کار علمی و تئوری را درکنار هم آموزش ببیند.
خودش میگوید: مسجدمان کارگاه آموزش است و توانسته افراد موفقی تربیت کند. مسجد این امکان را به وجود آورد که ما بتوانیم تجربه کسب کنیم، کار و مهارت یاد بگیریم و بعد هم وارد بازار اقتصادی شویم.
آخ جون کار!
امیرحسین یعقوبی بیستساله است و دانشجوی رشته عمران. او نیز همراه خانوادهاش در هیئت و مسجد فعالیت دارد. امیرحسین که همیشه دوست داشت قدمی در راه مسجد و هیئت بردارد، با آموزشهایی که در زمینه تولید محتوای صوتی دید از هفتسال پیش تا به امروز، کار آموزش نوجوانان را در همین زمینه به دست گرفته است.
امیرحسین جزو بچههای اردوی سهروزه هم هست. اردویی که بین خودشان به «آخ جون کار» از آن یاد میشود. او میگوید: بهترین تجربه را در همان اردو به دست آوردیم.
او تأثیر مسجد در رفتارش را بسیار زیاد میداند و میگوید: در جمع دانشجویان هرجایی که رفتارها در شأن یک بچه هیئتی نبوده جمع را ترک کردهام و این از تربیت مسجدی است. آنقدر از هیئتمان گفتم که دوستم امیرحسین رزمی و چند نفر دیگر را جذب هیئت کردم.
* این گزارش سهشنبه ۲۴ تیرماه ۱۴۰۴ در شماره ۶۱۹ شهرآرامحله منطقه ۷ و ۸ چاپ شده است.