ورودی‌های اصلی حرم‌رضوی با نام عالمان بزرگ شیعه گره خورده است

چهار ورودی اصلی حرم مطهر هرکدام به نام یکی از عالمان بزرگ شیعه گره خورده است. در این میان، مقبره سه تن از این بزرگان که نامشان بر بست‌ها نهاده شده، در حرم مطهر است؛ شیخ بهایی، شیخ حر عاملی و شیخ طبرسی.

زائران وقتی می‌خواهند وارد حرم شوند، پیش از رسیدن به صحن‌ها و رواق‌ها، از گذرگاه‌هایی عبور می‌کنند که به آنها بست می‌گویند. چهار ورودی اصلی حرم مطهر هرکدام به نام یکی از عالمان بزرگ شیعه گره خورده است.

در این میان، مقبره سه تن از این بزرگان که نامشان بر بست‌ها نهاده شده، در حرم مطهر است؛ شیخ بهایی، شیخ حر عاملی و شیخ طبرسی. فقط بست چهارم که به نام شیخ طوسی است، مقبره‌ای در حرم ندارد. آرامگاه این فقیه بزرگ شیعه در نجف است. روایت چهره‌هایی که عمر خود را وقف دانش، ایمان و خدمت کردند، با گذرگاه‌هایی که سال‌هاست مجاوران و زائران را از هیاهوی شهر به آرامش حرم می‌رسانند، در ادامه می‌خوانید.

بست شرقی یا شیخ حر عاملی به نام محدث و فقیه نامدار و نویسنده آثار مهم شیعی است. او که به «صاحب وسائل» هم مشهور است، از جبل‌عامل مهاجرت کرد و در مشهد ماندگار شد. آرامگاه حر عاملی در ضلع شرقی صحن انقلاب قرار دارد و زائران با عبور از این بست، نه‌تنها به بارگاه امام‌رضا (ع) نزدیک می‌شوند، بلکه از وجود روحانی این عالم بزرگ نیز بهره می‌برند.

در بست شیخ‌بهایی، زائر با مقبره فقیهی روبه‌رو می‌شود که در دوران صفوی معماری، فقه، نجوم و عرفان را با هم درآمیخت. آرامگاه محمدبن‌عزالدین حسین در جنوب‌شرقی حرم، هنوز هم مقصد زائران است. به‌دلیل وجود این آرامگاه، رواق نیز به همین نام است و آنجا برنامه‌های فرهنگی و مذهبی متعددی برگزار می‌شود.

بست شمالی حرم به نام شیخ طبرسی، نماد یک چهره علمی در مشهد است. فضل‌بن‌حسن طبرسی، امین‌الاسلام و مفسر برجسته، پس از درگذشت از سبزوار به مشهد آورده شد. پیکرش در نزدیکی حرم رضوی در محلی به نام قبرستان قتلگاه به خاک سپرده شد. اکنون آرامگاه او در ابتدای خیابان طبرسی، معروف به باغ رضوان است. زائران با عبور از این مسیر و چایخانه آنجا، هم‌زمان با ورود به حرم، به گذشته‌ای گره‌خورده با تاریخ و علم شیعه متصل می‌شوند.

* این گزارش پنج‌شنبه ۱۳ آذرماه ۱۴۰۴ در شماره ۶۱۶ شهرآرامحله منطقه ثامن چاپ شده است.