«مامان‌نرگس» دختران رزمی‌کار ثامن 
خانواده غلامیان گوهر را از دل سنگ بیرون می‌کشند 
جهاد تربیتی روحانی محله پورسینا
حجت‌الاسلام حامد خاکپور، روحانی جوان محله پورسینا بیش از ۱۰ سال از وقتش را صرف تکامل علمی و اخلاق بچه‌های محله کرده است.
وقتی که از تاثیر کار فرهنگی در جامعه آگاه باشی و خودت نیز بتوانی از این ابزار برای پیشبرد اهدافت استفاده‌کنی، برایت فرقی نمی‌کند در چه جایگاه و موقعیتی قرار داری. خانه، مدرسه، خیابان، مسجد، مغازه و خلاصه در هر جایی که مشغول باشی، هر مکان و موقعیتی برای تو به سنگر کار فرهنگی بدل می‌شود و تو را دست به‌کار می‌کند.
یکی از شهروندان منطقه ۶ نیز مسجد را برای خود سنگری کرده و از چندسال گذشته تاکنون، کار مهم تربیت را براساس سه میم تربیت یعنی «منزل»، «مدرسه» و «مسجد» در آن به انجام می‌رساند.
حجت‌الاسلام حامد خاکپور، روحانی سی‌ساله و فعال محله پورسیناست که با کار سیزده‌ساله مطالعاتی و علمی، امروز موفق به اجرای طرح تربیتی «آسمانی‌ها» برای کودکان سوم و چهارم دبستان شده است؛ طرحی ده‌ساله که اخلاق، درس، ورزش و مهارت، محور‌های آن است. در این طرح که از سه‌سال پیش در مسجد حضرت فاطمه‌الزهرا (س) خیابان پورسینای۱۷ اجرا شده، حتی برای ازدواج افراد در هجده‌سالگی، برنامه‌ریزی و نحوه کسب درآمد آنها نیز تا این سن مشخص شده است.
کودکان در این طرح تربیتی درس می‌خوانند، اخلاق می‌آموزند، ورزشکار می‌شوند و مهارت یاد می‌گیرند و درنهایت بعداز یک دهه آموختن، نام «مربی تربیتی» می‌نشیند پشت نامشان و می‌توانند با همین عنوان در‌کنار مشاغل دیگرشان، در مجموعه‌های مختلف نیز به امور تربیتی بپردازند.
اطلاع‌یافتن شهرآرامحله از اینکه یکی از روحانیون منطقه در مسجد، مدرسه دیگری ایجاد کرده و مشغول کار فرهنگی و تربیتی است، ما را بر آن داشت تا به‌سراغ صاحب این ایده برویم و با وی گفت‌و‌گو کنیم. آنچه می‌خوانید، روایتی از این طرح تربیتی است که امروز ۹۰دانش‌آموز در آن به آموزش مشغولند.
آنچه در تصویر اول پیدا میکنیم
داستان ورود حامد خاکپور به کار فرهنگی، برمی‌گردد به زمانی‌که او ۱۷ سال بیشتر نداشت. آن زمان با فضای تربیتی مسجد آشنا و همین شده بود دغدغه اصلی‌اش؛ دقیقا همان روز‌هایی که قرار بود کنکور بدهد. در آزمون کنکور شرکت می‌کند و در رشته نرم افزار پذیرفته می‌شود، اما وقتی پا می‌گذارد در این رشته، حس می‌کند برای آن ساخته نشده؛ این می‌شود که با گرفتن فوق دیپلم وارد حوزه شده و درس طلبگی می‌خواند و بعداز چند سال دوباره کنکور می‌دهد و این بار در رشته کارشناسی علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد پذیرفته می‌شود.
در مدت تحصیل، به‌صورت گروهی و به دعوت چندتن از دوستانش، فعالیت در طرح‌های تربیتی را آغاز می‌کند. ۱۰ سال در چند مسجد مشهد، طرحی را با همین موضوع اجرا می‌کنند. با اتمام زمان طرح، او از گروه جدا می‌شود و بعداز سه‌سال مطالعه و برطرف‌کردن ضعف‌های طرح قبلی، طرحی با عنوان «آسمانی‌ها» می‌نویسد؛ طرحی که سال ۹۳ برای اولین‌بار در یکی از مساجد منطقه ۶ اجرا می‌شود.
با آماده‌شدن این طرح، خاکپور دست می‌گذارد روی تربیت کودکان مناطق کم برخوردار. چند مسجد را بررسی می‌کند و درنهایت طرح در مسجد حضرت فاطمه‌الزهرا (س) اجرایی می‌شود. امام جماعت مسجد در این مسیر، او را همراهی کرده و هیئت‌امنا نیز با موافقت خود، مسیر را هموارتر می‌کنند. فضای مناسب و همچنین نزدیکی چند‌دبستان پسرانه به این مسجد، از دیگر عواملی است که به بهتر اجرا شدن طرح کمک شایانی می‌کند.
او حالا با همکاری حجت‌الاسلام حسن باغگلی از دوستانش، سه‌سالی است که کار‌های اجرایی طرح تربیتی آسمانی‌ها را در این مسجد پیش برده‌اند و تعداد افراد مجموعهشان را به ۹۰ دانش‌آموز رسانده‌اند.
در این طرح، ابتدا دانش‌آموزان از مدارس مختلف انتخاب می‌شوند؛ دو ویژگی اخلاق‌مداری و هوش، ملاک این انتخاب است. بعداز آن، جلسهای با خانواده بچهها گذاشته و شرایط کار گفته می‌شود که درصورت موافقت، فرزندشان وارد بخش اول دوره یعنی تست یک ماهه می‌شود.
وقتی که دانش‌آموز این مرحله را نیز با موفقیت سپری کرد، در گروه اصلی «آسمانی‌ها» قرار می‌گیرد.
در این برنامه، بچه‌های نه و ده‌ساله انتخاب می‌شوند و در بازه زمانی ده‌ساله تربیت شده و درنهایت به مربی‌‌هایی متخصص در حوزه تربیت کودک تبدیل می‌شوند؛ افرادی که هم تحصیل کردهاند، هم ورزشکارند و هم مهارت دارند.
از دبستان تا دانشگاه
اجرای طرح تربیتی آسمانی‌ها در مسجد حضرت فاطمه‌الزهرا (س) چهار بخش را شامل می‌شود. خاکپور در توضیح آن میگوید: این طرح شامل حلقههای اخلاق، درس، ورزش و مهارت است که براساس آن، بچهها از دبستان تا دانشگاه تربیت می‌شوند.
در مرحله اول یعنی در تست یک ماهه هوش، علاقه و دغدغه خانواده در تربیت و نظم کودک سنجیده می‌شود. بعد بچهها متناسب‌با سنشان به حلقههای پانزده‌نفره تقسیم شده و برای آموزش دست‌کم چهارجلسه دوساعته در هفته در مسجد حاضر شوند. سه‌جلسه داخل مسجد و یک جلسه که مختص روز‌های جمعه است، در فضای آزاد همچون کوه، حرم، بهشت رضا (ع) برگزار می‌شود.
در مراوده با بچهها محدودیت‌هایی ایجاد کرده‌ایم تا نتیجه بهتری بگیریم
آشپز باید یکی باشد
ویژگی بسیار مهم طرح تربیتی آسمانی‌ها، محدودیت‌هایی است که برای دانش‌آموزان در‌نظر گرفته شده است؛ با این شعار که «انسان در سختی رشد می‌کند.»
خاکپور توضیح می‌دهد: ما معتقدیم برای تربیت باید مثال معروف «آشپز که دوتا شود آش یا شور می‌شود یا بی‌نمک» را باید رعایت کرد؛ به‌همین‌دلیل آشپز را یکی قرار داده‌ایم. با خانواده‌ها هم محدودیت و رعایت آنها را شرط کرده‌ایم و گفته‌ایم که خودمان همه نیاز‌ها را تامین میکنیم؛ چون نمیخواهیم در تربیت بچه، جز مسجد و خانواده، فردی یا نهاد دیگری دخیل باشد.
او ادامه می‌دهد: این شرایط شامل ممانعت‌از رفتن به کلاسهای ورزشی، کمک درسی، مکالمه زبان و حتی کانونهای فرهنگی و سایر مساجد است. البته اگر محدودیتی ایجاد کرده‌ایم، از طرف دیگر، پاسخ‌گوی همه نیاز بچهها در مجموعه خودمان هستیم.
آموزش اخلاق با بازی و مسابقه
در این مجموعه مربی‌های بسیاری فعالیت می‌کنند. داشتن اخلاق خوب و سابقه درخشان در‌زمینه فعالیت‌های فرهنگی، از ویژگی‌های این مربیان است.
پس‌از اینکه دانش‌آموزان وارد دوره تربیتی مسجد می‌شوند، در سه‌حلقه ۴۰ دقیقهای شرکت می‌کنند. ۴۰ دقیقه اول اخلاق، ۴۰ دقیقه دوم درس و ۴۰ دقیقه سوم ورزش است. در بخش اخلاق که تدریس آن را خاکپور و دوستش برعهده دارند، ازطریق بازی، مسابقه، داستان خوانی و... به زبان کودکانه روی اخلاق آنها کار می‌شود؛ این مرحله در‌واقع زندگی با خود بچه‌هاست.
بیشتر موضوعات اخلاقی هم شامل مواردی است که والدین در جلسه ماهیانه با مسئولان به‌عنوان نمونه‌هایی که در خانه دیدهاند، بازگو می‌کنند. در بخش دوم که شامل درس می‌شود، مربی ها تاجایی‌که ممکن است، براساس کتابهای درسی هرپایه، به وضع درسی بچهها می‌رسند تا دانش‌آموزان با پایه قوی تحصیلی رشد کنند.
آن‌طورکه خاکپور توضیح می‌دهد، مربیان، موضوعات درسی را با دقت به بچهها آموزش می‌دهند و مشکلات درسی‌شان را برطرف می‌کنند و بعد از آن هم از آنها امتحان گرفته می‌شود. همچنین با همکاری یکی از مجموعه‌های فعال در حوزه کمک‌درسی، بستههایی آموزشی برای این دانش‌آموزان به‌تفکیک هر پایه تهیه شده است.
با پایان آموزش این بسته‌ها و آماده‌شدن نمرات، کارنامه‌های یکماهه درسی به والدین داده می‌شود که نمرات، میزان رشد و ضعف دانش‌آموزان را نشان می‌دهد.
در طرح یادشده، تابستان هر سال درسهای عربی، انگلیسی و ریاضی دانش‌آموزان برای سال بعد، یکبار مرور می‌شود تا دانش‌آموزان با آنچه قرار است بخوانند، آشنایی کامل داشته باشد.
ورزش به‌همراه بازی‌های بچگانه
یکی از قوت‌های این طرح در برنامههای ورزشی خلاصه می‌شود. در این بخش، بچهها به‌صورت عمومی و تخصصی ورزش می‌کنند.
طبق توضیحات حامد خاکپور در بخش ورزش، دانش‌آموزان به بازی‌های کودکانه و محلی همچون وسطی، گرگم به هوا و... می‌پردازند. در بخش تخصصی هم رشته‌های کوهپیمایی، رزمی و دفاع شخصی کار می‌شود. همچنین به‌صورت جدی به والیبال و پینگ‌پنگ پرداخته می‌شود.
به‌گفته او ورزش، نکات تربیتی بسیاری همچون ایثار، صداقت و کار جمعی را به دانش‌آموز آموزش می‌دهد و همچنین نشاط و شادابی آنها را زیاد می‌کند.
آموزش ۳۰ مهارت عملی
حامد خاکپور روی این ویژگی طرح تربیتی تاکید می‌کند که دانش‌آموزان در آن هم تربیت می‌شوند و هم کار یاد می‌گیرند. او توضیح می‌دهد: ما اینجا مهارتهایی به بچهها میآموزیم که در آینده و هنگام مربیگری به کارشان بیاید و هم اینکه بتوانند مستقل کار کنند.
کار با کامپیوتر، تولید نرمافزار، طراحی سایت، تولید کلیپ و بازی، آموزش مکالمه زبان، امداد و نجات، خطاطی، نویسندگی و موارد مشابه، ازجمله این مهارت‌هاست.
برنامه‌ریزی برای ازدواج
ما همه نیاز بچهها را در طرح پاسخ میدهیم. این چیزی است که خاکپور بار‌ها در طول مصاحبه میگوید و بعد هم حرف از ازدواج بچههایش به میان میآورد: در مجموعه تربیتی‌مان حتی برای ازدواج بچهها برنامه داریم. بر همین اساس، طوری آنها را تربیت و آماده میکنیم که در هجده‌سالگی بتوانند ازدواج کنند؛ چراکه معتقدیم باتوجه‌به آسیب‌های فعلی جامعه باید ازدواج زودتر شکل بگیرد. جالب است بدانید که خاکپور قصد دارد در آینده، شعبه های دیگری برای اجرای طرحش در سطح مشهد راه‌اندازی کند.
شهریه تا ۵۰ هزار تومان
خاکپور در اجرای طرح تربیتی‌اش نه‌تنها به مربیهایش حقوق می‌دهد، که حتی به دانش‌آموزان قدیمی‌تر مثلا در پایه هشتم، مبالغی را به‌عنوان هزینه کمک‌درسی پرداخت می‌کند.
البته هر دانش‌آموزی بعداز قرارگرفتن در مجموعه باید ماهیانه شهریهای پرداخت کند که مبلغ ثابت ۲۵ هزار تومان است و به ۴۰ تا ۵۰ هزارتومان میرسد. به گفته وی از‌آنجا‌که خانواده‌ها تاثیر کار تربیتی را دیدهاند، شهریه را پرداخت می‌کنند.
حرف از مشکلات که به میان میآید، خاکپور از فضای کار سخن میگوید و اینکه به‌دلیل نبود بودجه، طبقه چهارم مسجد ساخته نشده است و اینکه اگر تا سال آینده نتوانند مکانی آماده کنند، در سال تحصیلی ۹۶ دانش‌آموزی جذب نخواهند کرد.
انگیزه کافی، کلید موفقیت
حامد خاکپور، مسئول اجرای طرح با گذشت سه‌سال از اجرای طرح و باقی‌ماندن حدود هفت‌سال از برنامه، طرح را موفقیت‌آمیز می‌خواند؛ زیرا تاکنون بسیاری از دانش‌آموزان همراه طرح مانده‌اند. او میگوید: اینکه طرح ما به‌معنای واقعی کلمه «مرد» می‌سازد، افتخار ماست و انگیزهای برای ادامه کار.
حجت‌الاسلام حامد خاکپور، تابستان امسال، عنوان «سرگروه برتر» حلقه کودک جشنواره صالحین سپاه را در استان به دست آورد.
*این گزارش دوشنبه، ۲۷ دی ۱۳۹۵ در شهرآرامحله منطقه ۶ چاپ شده است.
لینک کوتاه
روایات مشابه
ارسال نظر
آوا و نمــــــای شهر
